گفتگو : راضیه غنجی
شنوندگان سحرخیز رادیو جوان صدایش را به خوبی می شناسند، گوینده ای جوان و پرانرژی که دغدغه های بزرگی دارد و برای عملی کردن این دغدغه ها برنامه ریزی هایی هم کرده است. علاقه عجیبی به هنر آشپزی دارد و آرزوی راه اندازی یک رستوران خانگی را همواره در سر می پروراند. بنفشه رافعی در یک صبح تابستان مهمان نشریه دنیای تغذیه بود که از وی خواستیم بر روی صندلی سلامت بنشیند و پاسخگوی سوالات تغذیه‌ای ما باشد. او هم پذیرفت و طی گفتگو با همان لحنی که از او سراغ داشتیم و البته با همان انرژی به سوالات مان پاسخ داد که ماحصل آن از نظرتان می گذرد.
بنفشه از صدایت استفاده كن
پدرش نویسنده رادیو در مركز اصفهان بود و از همان دوران كودكی استودیو را دیده بود، ولی اجازه ورود به آنجا را نداشت؛ چون هم سن و سالش كم بود و هم تحصیل نكرده بود. از همان روزها بنا به پیشنهاد خانواده قرار بود بر روی صدایش تمركز كند. رافعی می‌گوید: «مادر همیشه به من می‌گفت: بنفشه از صدایت استفاده كن، همچنین یكی از دوستانم در دانشگاه (بنده فارغ التحصیل رشته نمایش هستم) نیز همین توصیه را به من می کرد».
او ادامه می‌دهد: «این گرایش از بچگی در من وجود داشت تا بالاخره برای تست به استان بومی پدرم، یعنی چهارمحال و بختیاری و شهركرد رفتم و در آن تست قبول شدم. من یک سال و نیم در مركز شهركرد كار كردم، نه ماه در رادیو اصفهان فعالیت داشتم، دو سال در خدمت رادیو تهران و سه سال هم در رادیو جوان بودم كه بعد هم از جوان رفتم. تمام این مدت حدود هشت سال طول كشید؛ اما من چهار جا عوض كردم».
او درباره اینکه كدام‌یك از این تجربه‌ها برایش بهتر بوده می‌گوید: «شاید همیشه دلم می‌خواست با همان رادیو جوان شروع و تمام كنم؛ اما كار در مركز محرومی همچون شهركرد با امكانات كم به من كمك فراوانی كرد؛ چون مجبور بودیم با سختی بیشتری كار كنیم.
بعد از آن، کار کردن در فضای استانی بزرگ‌تر همچون اصفهان و بعد هم تجربه یك رادیوی محلی‌تر مثل تهران و در نهایت كار در یك رادیو سراسری پرمخاطب همچون رادیو جوان كه توان و جرأت بیشتری را می‌طلبد، تجربه‌های متفاوت در عرصه گویندگی بود و فكر می‌كنم همه آنها مقدمه‌ای بود برای حضورم در رادیو جوان و حالا هم كه اجرا در تلویزیون را تجربه می‌كنم».
رافعی می گوید:«در نظر داشتم تجربه حضورم را در تلویزیون با شبكه 3 آغاز كنم، زیرا شبكه 3، شبكه جوان است و با كاراكتر كاری من سنخیت بیشتری داشت؛ اما فرصتی فراهم شد كه با شبكه 1 در یك برنامه انتخاباتی به نام «جریان » همكاری کنم كه شاید سیاسی‌تر از فضایی بود كه من می‌خواستم فقط به عنوان یك تجربه در آن فعالیت داشته باشم. این روزها هم مشغول برنامه‌ای اجتماعی با عنوان «تیتر یك» هستم كه چهارشنبه‌ها مهمان برنامه خانواده است و قرار شده به شب‌ها موكول شود، زیرا طرحی شبانگاهی است».
وای من دو دقیقه وقت دارم و می‌توانم یك چای بخورم
اگر پشت صحنه یك برنامه رادیویی را ببینید، به این نتیجه می‌رسید که در رادیو حتی 30 ثانیه هم اهمیت دارد و آدم احساس می‌كند اگر این ثانیه‌ها در زندگی عادی هم همین قدر مهم بودند، چقدر كیفیت زندگی‌ها تغییر می‌كرد. بنفشه رافعی در این باره می‌گوید:«این 30 ثانیه‌ها، 30 سال، 30 سال از عمر ما كم كرده است. مثلاً وقتی به من می‌گفتند دو دقیقه وقت دارید، من كلی خوشحال می‌شدم كه وای من دو دقیقه وقت دارم و می‌توانم یك چای بخورم؛ در حالی كه در زندگی این دو دقیقه‌ها اصلاً به چشم نمی‌آید. گاهی در زندگی عادی به خودم می‌گویم مثل رادیو فكر كن دو دقیقه وقت داری، پس باید سعی كنی از این دو دقیقه نهایت بهره را ببری. نحوه استفاده از این ثانیه‌ها و دقیقه‌ها در رادیو به مراتب مهم‌تر است؛ مثلاً گوینده در پنج دقیقه‌ای كه فرصت دارد، باید بحثی را كه آغاز كرده طوری به پایان برساند كه حرفش ناتمام نماند و دقیقاً سر وقت به اتاق فرمان تحویل بدهد و این به ذكاوت و هوش گوینده ارتباط زیادی دارد».
برای یك گوینده مراقبت‌های تغذیه‌ای اهمیت بسزایی دارد
شاید برای شما جالب باشد بدانید كسانی كه صدا برای‌شان اهمیت دارد و به نوعی ابزار كاری برای آنها محسوب می‌شود، چقدر مراقب كیفیت صدای‌شان هستند. ما این سؤال را از بنفشه رافعی پرسیدیم و او گفت: «برای یك گوینده مراقبت‌های تغذیه‌ای اهمیت بسزایی دارد، اما متأسفانه این مراقبت‌ها معمولاً صورت نمی‌گیرد. من سعی می‌كنم آب یخ نخورم، كاهو كه می‌گویند به شفافیت صدا كمك می‌كند در برنامه غذایی من وجود دارد و همین طور سعی می‌كنم چایی‌ام را با عسل فراوان بخورم؛ اما آنقدرها هم که باید مراقب باشم، نیستم».
وی درخصوص رابطه‌اش با صبحانه می‌گوید: «متأسفانه از آنجایی كه این روزها مجبور نیستم صبح زود از خواب بیدار شوم (چون دیگر در رادیو نیستم)، صبحانه نمی‌خورم و این خیلی بد است».
آشپزی همیشه یكی از تفریحات من بوده است
بنفشه رافعی از آن دست آدم‌هایی است كه علاقه خاصی به آشپزی و درست كردن غذا دارد و در این خصوص می‌گوید: «من سال‌ها تنها زندگی كردم و به همین دلیل خودم غذا درست میكردم و آشپزی همیشه یكی از تفریحات و علاقه‌مندی‌های من بوده است. به نظر من آشپزی واقعاً یك هنر است و آدم در آشپزی با رنگ‌های مختلف سر و كار دارد. من به علاقه و انرژی در غذا پختن خیلی اعتقاد دارم. اصلاً به همین خاطر دستپخت‌ها با هم تفاوت دارد؛ چون انرژی‌هایی كه با آن غذا پخته می‌شود، متفاوت است. مثلاً اگر توجه كرده باشید، اكثر بچه‌ها دستپخت مادرشان را بهترین می‌دانند، زیرا مادر با عشق برای فرزندش غذا درست می‌كند. من خودم وقتی خیلی حوصله نداشته باشم، غذای خوبی نمی‌پزم. واقعاً انرژی و عشقی كه از سرانگشتان آشپز وارد غذا می‌شود در طعم و مزه آن اثر مستقیم می‌گذارد».
غذاهای مورد علاقه :خورش بادمجان و فسنجان
اولین غذایی كه بنفشه رافعی درست كرده كوكو سیب‌زمینی است. آن موقع حدود 13 سال داشته و در دوران راهنمایی تحصیل می‌كرده است. بعدها پختن برنج را هم به خوبی یاد می‌گیرد. او از بین غذاها خورش بادمجان و فسنجان را بیشتر از بقیه دوست دارد. در كل به غذاهای سنتی ایرانی بسیار علاقه‌مند است و میانه خوبی با فست‌فودها ندارد. او در این باره می‌گوید: «رابطه خوبی با غذاهای بیرون ندارم و به دلیل آگاهی از عارضه‌های این نوع غذاها سعی می‌كنم از خوردن بیش از حد آنها خودداری كنم. گرچه خوردن فست‌فودها لذتبخش است، اما این لذت را برای خودم نهایتاً به ماهی یكبار محدود كرده‌ام».
اهمال در تغذیه، ظلم بزرگ انسان در حق خودش
بنفشه رافعی معتقد است برای اینكه بتوان در جامعه فعالیت مفید انجام داد، باید جسم سالم داشت: «گاهی آنقدر درگیر كار می‌شویم كه غذا خوردن را فراموش می‌كنیم و نمی‌توانیم به جسم‌مان رسیدگی كنیم. این یعنی بی‌رحمی انسان به خودش. من مدتی به خاطر مشغله زیاد زمان ناهارم تغییر كرده بود؛ تا جایی كه بعد از ظهر ناهار و شام را یكی میكردم؛ اما مقاومت بدنم به شدت پایین آمد و مریض شدم. بعد از یك دوره مریضی تصمیم جدی گرفتم مراعات خودم را بكنم. هر چقدر هم انسان عاشق شغل و حرفه‌اش باشد، اول باید جسم سالمی داشته باشد تا بتو‌اند فعالیت مفیدی انجام دهد و برای خود و خانواده و در نهایت جامعه‌اش مثمر ثمر باشد. به نظر من بی‌نظمی و اهمال در تغذیه ظلم بسیار بزرگی است كه انسان در حق خودش می‌كند و باعث می‌شود كیفیت كارش پایین بیاید».
آرزوی راه اندازی یک رستوران خانگی را دارم
بنفشه رافعی گرایش بسیاری به خوردن شیرینی‌ها دارد و از آن دسته از افرادی است كه در غذا از نمك فراوانی استفاده می‌كند. او می‌گوید: «از آنجایی كه فشارم خیلی بالا نیست، احساس می‌كنم با خوردن نمك فشارم متعادل می‌شود».
همان طور که گفتیم، بنفشه رافعی غذا درست كردن و آشپزی را بسیار دوست دارد. علاقه او به این هنر تا جایی است كه همواره آرزوی راه‌اندازی یك رستوران خانگی را در ذهنش می‌پروراند و می‌گوید: «همیشه یكی از آرزوهای من این بوده كه یك رستوران خانگی داشته باشم. برای عملی كردن این آرزو با دوستانم كه از بچه‌های رادیو جوان بودند، جلساتی هم برگزار كردیم و در نظر داشتیم با یك مكان كوچك اما خاص و ویژه شروع و غذاهای سنتی ایرانی را در آنجا طبخ كنیم. می‌خواستیم با این نگاه علاقه‌مندان به رادیو جوان را جذب رستوران و غذاهای اصیل ایرانی كنیم كه متأسفانه دوستان همراهی نكردند؛ اما هنوز من مصمم هستم و برای این ایده‌ام برنامه‌ریزی‌هایی دارم».
چای به من آرامش می دهد
رافعی از میان انواع نان‌ها، نان لواش و تافتون را به بقیه ترجیح می‌دهد و از میان نوشیدنی‌ها چای كمرنگ و همین‌طور دلستر را بیشتر دوست دارد و می‌گوید: «عادت عجیبی به چای دارم و همیشه چای را کمرنگ و داغ می‌خورم. چای آرامش خاصی به من می‌دهد و هیچ‌کدام از نوشیدنی‌ها را نمی‌توانم جایگزین آن کنم».
این گوینده رادیو حالا كه وارد تلویزیون شده دغدغه بیشتری برای تناسب اندامش پیدا كرده و می‌گوید: «از آنجایی كه این روزها كار تصویری می‌كنم، حساسیت بیشتری روی خودم پیدا كرده‌ام و دائم مواظبم كه چاق نشوم؛ به علت همین تصمیم به از سر گرفتن ورزش دارم».
او از میان غذاهای محلی، غذاهای شمال مثل میرزاقاسمی، ترش تره و باقلا قاتق را بیش از بقیه دوست دارد.
روحیه، سه چهارم قوا
همان طور كه می‌دانید، روح انسان نیز به تغذیه مناسب نیاز دارد و بخش عمده‌ای از توانایی ما برای گذران زندگی به داشتن روحیه بالا برمی‌گردد و اصولاً هر فردی خودش بهتر می‌داند كه برای داشتن روحیه خوب جهت فعالیت‌های روزمره به چه چیزهایی نیاز دارد؛ اما مراقبت‌های لازم در این زمینه بسیار مهم است كه متأسفانه خیلی‌ها از آن غافلند. رافعی در این باره می‌گوید: «انسان‌ها باید دغدغه‌های‌شان را بشناسند و بدانند چه چیزهایی به داشتن روحیه بهتر كمك می‌كند؛ مثلاً انجام كارهای ساده‌ای همچون ورزش و تغذیه مناسب باعث افزایش روحیه در افراد می‌شود. زمانی كه شما گرسنه نیستید، طبعاً كمتر عصبانی می‌شوید.
یك سرهنگ قدیمی ارتش یك بار به من گفت، روحیه سه چهارم قوا. من فكر می‌كنم آن موقع این عبارت برای ارتشی‌ها شعار بوده است. اگر به این جمله دقت شود، معنای عمیقی دارد و من حتی گاهی فكر می‌كنم روحیه تمام قوا را تشكیل می‌دهد.
من خودم وقتی مشكلی برایم پیش می‌آید، هجرت را ترجیح می‌دهم. شاید بعضی‌ها این طور برداشت كنند كه هجرت به معنی فرار است؛ در حالی كه اصلاً این طور نیست. من لزومی نمی‌بینم با شرایطی كه مرا آزار می‌دهد، بجنگم. ترجیح می‌دهم آن را كنار بگذارم و سعی كنم شرایطم را به گونه‌ای تغییر دهم كه خودم آسیب نبینم. گاهی هجرت ممكن است ذهنی باشد و حتماً معنای فیزیكی ندارد».
پیام تغذیه ای
رافعی معتقد است با اطلاع‌رسانی که از سوی روزنامه ها و مجلات می‌شود، مردم نسبت به تغذیه خود حساسیت‌هایی پیدا کرده‌اند، اما باز هم چندان به اصول تغذیه‌ای پایبند نیستند. او می‌گوید: «هوا آلوده است، ماشین زیاد شده و زندگی صنعتی مراقبت‌های تغذیه‌ای بیشتری را می‌طلبد. این روزها ما شاهد افراط و تفریط‌هایی در امر تغذیه هستیم. برخی از مردم خودشان را كاملاً از قید اصول تغذیه‌ای رها کرده‌اند و بعضی افراد بیش از حد لازم به این اصول پایبند هستند. برخی هم دچار ادا و اصول تغذیه‌ای شده‌اند. من سعی می‌کنم خودم را به یاد گرفتن اصول تغذیه‌ای ملزم كنم و از ادا و اصول آن بپرهیزم».
تقدیر از بنفشه رافعی
در پایان گفتگو به پاس حضور این گوینده در موسسه دنیای تغذیه و سلامت و تلاشش در عرصه گویندگی از وی تقدیر و قدردانی به عمل آمد؛ تقارن و همزمانی حضور بیژن نوباوه، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و از فعالان عرصه خبر و اطلاع رسانی، این افتخار را هم به ما و هم به بنفشه رافعی داد که قدرشناسی از مهمان مان توسط این چهره ارزشمند عرصه خبر صورت گیرد و لوح صندلی سلامت از سوی بیژن نوباوه به بنفشه رافعی تقدیم شد.
