محترم صفدریسلطانی
همه علیه نیکی/نیکی علیه سیما
نیکی کریمی از جمله بازیگرانی است که در دهه هفتاد و با باز شدن فضای فرهنگی چهره شد؛ بسیاری پله موفقیت او را ایفای نقش درست و کنترل شده در فیلم «عروس» بهروز افخمی و آن هم در مقابل ابوالفصل پورعرب میدانند که تا سال ها در کانون توجه مخاطبان قرار داشت.
اما نیکی یک تفاوت با پورعرب داشت و آن هم آینده نگریاش بود. نیکی سعی کرد حضورش در سینما را محدود به بازیگری نکند و برای همین نه فقط از ابتدای دهه هشتاد و با ساخت مستند «داشتن و نداشتن» به سراغ کارگردانی آمد بلکه یک دهه بعدتر و با فیلمی از خودش به نام «شیفت شب» تهیه کنندگی را هم تجربه کرد.
این حضور توأمان در بازیگری و کنارش کارگردانی و حالا تهیهکنندگی این شانس را برای نیکی کریمی ایجاد کرده که بتواند به عنوان چهرهای مورد تأمل قرار گیرد که به هنگام حضور در هر پروژهای مناسبات را آن طور که خودش میخواهد پیش ببرد.
البته این حق نیکی کریمی است که از جایگاهش به نفع شخص خود و محصولاتش استفاده کند و حرجی بر او نیست اما اکران تازهترین فیلم این بازیگر با نام «آذر» و اختلافاتی که میان وی و دست اندرکاران این پروژه رخ داد موجبات اتفاقات پیش بینی نشدهای شد.
* اختلاف با کارگردان ابتدایی و...
نیکی کریمی بنا داشت «آذر» را که فیلمی کاملاً زنانه و البته نه با سوژهای دست اول است را با پوریا آذربایجانی بسازد. آذربایجانی که پیشتر تجربه ساخت فیلمهایی مانند «تجریش ناتمام» و «اروند» را داشت در همان پیش تولید با نیکی کریمی دچار مشکل شد و این شد که نیکی به سراغ محمد حمزهای که در سینمای بلند هیچ تجربهای نداشت رفت و بنا شد «آذر» اولین فیلم بلند محمد حمزهای باشد. در روند تولید و بعد از آن رونمایی فیلم در جشنواره فیلم فجر کمترین نمود بیرونی از اختلافات درونی عوامل «آذر» منعکس نشد.
البته همان زمان هم شایعاتی درباره تسلط کامل نیکی کریمی بر کارگردان کار و حضور دائمی در پشت صحنه و کنترل دقیق کار منعکس شد.
اتفاقی که البته منطقی هم مینمود به هر حال نیکی کریمی نامش به عنوان تهیه کننده پای «آذر» آمده بود و به جز آن خودش نقش اصلی زن داستان را هم ایفا میکرد و برای همین اینکه در پشت صحنه کمتجربگی کارگردان را با استفاده از کنترل خود دنبال کند اصلاً غیرمنطقی نبود و اتفاقاً میشد به آن به عنوان یکی از الهمانهای موفقیت «آذر» نگاه کرد.
*فیلمی که فقط یک بازیگر دارد؟
اختلافات از زمان اکران «آذر» نمود بیرونی یافت. «آذر» در یکی از شلوغترین و آشفتهترین زمانهای اکران و در حالی که بیشتر از دوجین فیلم همراهش روی پرده بودند اکران شد و همین امر موجب شد نیکی کریمی همه تلاشش را به کار گیرد تا اسباب بیشتر دیده شدن فیلم و فروش بالایش را فراهم آورد. از یک اپلیکیشن ارتباطی که نامش در جریان حضور لوییس فیگو به ایران هم پررنگ شد گرفته تا یک برند کرهای لوازم خانگی همه و همه به نیکی کریمی کمک کردند تا «آذر» را در بیلبوردها و بنرهایی در نقاط مختلف شهر بالا ببرد.
نیکی کریمی از بدو اکران کوشید با راه اندازی اکرانهای مردمی و دیدارهای مستقیم با مخاطبان شرایطی را فراهم آورد که بخشی از مخاطبان خفته هم به واسطه این اکرانهای مردمی و حاشیههای برآمده از آن متوجه «آذر» شوند.
در این شرایط منطقیترین مسیر آن بود که در کنار نیکی کریمی دیگر بازیگران «آذر» و البته کارگردانش هم به عنوان مهمانان ویژه اکران مردمی کنار فیلم باشند اما این فقط نیکی کریمی و کمی تا قسمتی هومن سیدی بود که در اکرانهای مردمی حضور یافت.
دقیقاً عین این روند درباره بیلبوردهای فیلم هم مشاهده شد که در آنها صرفاً تصویری گل درشت از نیکی کریمی و نیمرخی هم از هومن سیدی دیده میشد؛ بماند که حضور نیکی کریمی در این بیلبوردها برخلاف ماهیت کاملاً تلخ فیلم با فیگوری خوش و خندان به چشم میخورد!
غیبت کارگردان در اکرانهای مردمی زودتر از حد تصور از سوی رسانهها و مخاطبان مورد پرسش قرار گرفت و هیچ پاسخ منطقی از سوی نیکی کریمی درباره آنها مطرح نشد.
به دنبال آن بهناز شفیعی موتورسوار زن ایرانی که نیکی برای بازی در «آذر» موتورسواری را نزد او آموخته بود به گلایه از نیکی پرداخت که نه در رونمایی فیلم در جشنواره و نه در اکرانهای مردمیش از وی دعوتی به عمل نیاورده و حتی مدعی شد دستمزدی هم بابت این حضور به او پرداخت نشده است.
این ادعاها با واکنش جانشین تهیه کننده «آذر» مواجه شد که از پرداخت دستمزد شفیعی سخن گفت.
* نیکی در برابر سیما
مدتی بعد از بهناز شفیعی این حمیدرضا آذرنگ بازیگر نقش اصلی مرد «آذر» بود که به گلایه از نیکی کریمی پرداخت که در جریان اکران فیلم طوری رفتار کرده که انگار این فیلم هیچ بازیگر دیگری ندارد. آذرنگ با ادبیاتی تند از این گفت که نیکی اگر میخواسته فیلم شخصی بسازد چرا به سراغ او آمده و حالا که امثال او در فیلم حضور دارند چرا طوری رفتار میشود که این فیلم متعلق به یک نفر بوده است!؟؟
آذرنگ که از جمله بازیگران تئاتری است که در سالهای اخیر در سینما به شدت پرکار شده بیشتر از این ناراحت بود که چرا در تبلیغات فیلم هیچ عکسی از او به چشم نمیخورد!
نیکی کریمی البته که کمترین پاسخی به آذرنگ و بهناز شفیعی نداد و ترجیح داد روند اکران فیلمش را بی زدوخورد لفظی با عوامل پیش ببرد.
اما همزمان با اکران، گلایه او از تلویزیون که اجازه پخش تیزرهایش را نداده بود منتشر شد؛ گلایهای که در آن از اینکه رسانه ملی به او و فیلمش به چشم غیرخودی نگریسته گلایه کرده بود!
*بازگشت به اوج با نقش یک زن فریب خورده
اکران «آذر» روند منصفانهای نداشت یعنی نه زمان خوبی فیلم روی پرده رفت و نه سالنهای کافی برای دیده شدن داشت اما فروش فیلم به یک دلیل مهم که آن هم تلاشهای مستقیم نیکی کریمی برای دیده شدن و حتی پیدا کردن اسپانسر تبلیغاتی برای فیلم بود متناسب بود.
از این حیث میتوان به نیکی کریمی تبریک گفت که در 46 سالگی همچنان جایگاهی در سینما دارد که باز هم میتواند به صرف نام خودش هم که شده هم مخاطب به سمت محصولش بیاورد و هم شرایط استفاده از تسهیلات تبلیغاتی را برای خود فراهم کند.
جدا از این اما اتفاقاتی که حین اکران «آذر» رخ داد و گلایههای همکاران از نیکی کریمی نمیتواند برای این بازیگر مطرح سینمای ایران نقطه اتکاء تلقی شود.
نیکی کریمی در گذر از بازیگری و کارگردانی وارد حرفه تهیه کنندگی شده است؛ در تهیه کنندگی هنر آن است که شرایطی فراهم شود که اعضای یک گروه کنار هم از کار با هم لذت ببرند و حس لذت تا سالهای سال در یاد و خاطر اعضاء بماند. به نظر میرسد نیکی کریمی در این حیطه لااقل در ظاهر هم که شده نتوانسته چنان که باید موفق عمل کند.
دلیل این امر هرچه که باشد مهم نیست. مهم آن است اگر نیکی بناست تهیه کنندگی را جدیتر از گذشته امتداد دهد چارهای ندارد جز آن که شرایط احترام به تک تک اعضای گروه و جلوگیری از دلخوری را در تمام مراحل تولید و پس از آن اکران فراهم آورد.
اگر این اتفاق نیفتد در آینده نزدیک بازیگران و عوامل پشت صحنهای که از سوی نیکی به کار دعوت میشوند با گاردی بسته به سراغ او خواهند رفت و همین از ایدهآلهای ذهنی نیکی خواهد کاست.