زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

محمد علیمرادی؛ دانشجوی دكترای تغذیه و رژیم درمانی

تغذیه یکی از احتیاجات ذاتی یا فیزیولوژیک است که مهم‌ترین عامل بقای زندگی و طول عمر می‌باشد و با تمام جنبه‌‌های سلامتی و رشد و تکامل انسان ارتباط مستقیم دارد. رعایت برنامه غذایی خوب و متعادل می‌‌تواند طول عمر انسان را افزایش دهد و بر شادابی فرد نیز تاثیر گذار باشد.

یكی از مهمترین عوامل شكل دهنده الگوی غذایی جامعه، مجموعه عادات و فرهنگ غذا و تغذیه‌‌ای افراد آن جامعه است این عادات از بدو تولد در درون خانواده شكل می‌‌گیرد كه خود وابسته به بستری است كه جامعه فراهم می‌‌آورد. اما مجموعه عواملی كه این بستر را می‌‌سازد از فرهنگ و آداب و سنن هر جامعه گرفته شده است كه خود تحت تأثیر وضعیت جغرافیای، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و آگاهی‌های تغذیه‌‌ای در افراد جامعه است.

غذاهای محلی و سنتی از مهم ترین جاذبه‌‌های اجتماعی به شمار می‌‌روند. اصفهان، سومین شهر پهناور ایران پس از تهران و مشهد و سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد است. این شهر در منطقه‌ای نیمه کویری در مرکز ایران و در کنار رودخانه زاینده‌رود قرار گرفته است. اصفهان در سال ۲۰۰۶ به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و در سال ۱۳۸۸ به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی انتخاب شد.

این شهر به داشتن معماری زیبای اسلامی و بسیاری از بلوارهای زیبا، پل‌های سرپوشیده، کاخ‌ها، مسجدها و مناره‌های منحصر به فرد معروف است. این امر باعث شده‌است که در فرهنگ ایرانی اصفهان، نصف جهان لقب بگیرد. در اصفهان غذاهای سنتی بسیاری مورد استفاده هستند.

تقریبا همه انواع خوراک‌‌ها در اصفهان تهیه و طبخ می‌شود ولی برخی از آن‌‌ها خاص خود مردم اصفهان است که در همه شهرها، بخش‌‌ها و روستاها تهیه شده و طرز استفاده آن از این خطه به نقاط دیگر ایران رفته است. که برخی از آنها مربوط به شهرهای دیگر اصفهان بوده‌اند و یا در شهرهای دیگر ایران نیز رواج داشته و دارند. در این میان کباب، بریانی و خورش ماست معروف‌ترین غذای اصفهان می‌باشند. مشهورترین غذای سنتی اصفهان بریانی است.

غذاهای دیگری چون: انواع آبگوشت‌‌ها (آبگوشت‌ عدس‌ و آبگوشت‌ اسفناج )، انواع‌ خوراك‌ (خوراك‌ بادنجان‌، خوراك‌ دست‌ پیچ‌ و خوراك‌ كباب‌ كدو)، اشکنه اصفهانی،قرمزه نخودچی، کاله جوش، اماج، كاچی هفت دختر(کاچی بی بی حور)، گوشت و لوبیا، گوشت و عدس، قیمه ریزه، سرگنجشکی، پلوماش، ماشازردک، تاس کباب، یخمه ترش، یخمه لوبیا، کوفته باقالی، کوفته سبزی، کباب مُشتی، ماشا قمری، حلیم بادمجان، خورش ماست، نخوداب غوره، شوربا، آش آلوچه و شله بریان زیره، شامی‌ هویج‌، رشته ‌شیر، دم‌‌پختك‌ ماش‌ از دیگر غذاهای سنتی استان اصفهان به شمار می‌‌آیند.

درمیان غذاهای دیگر که در اکثر نقاط شهری و روستایی اصفهان پخته می‌‌شوند می‌‌توان به انواع آش‌‌ها (مخصوصا آش حبوبات) اشاره کرد که از نقطه نظر تغذیه‌‌ای دارای ارزش غذایی بالایی هستند. در این نمونه از غذاها از غلات وحبوبات و سبزیها استفاده می‌شود که غلات منبع غذایی خوبی از ویتامین‌‌های گروه ب و پروتئین و فیبر است و حبوبات هم حاوی فیبر و پروتئین و کربوهیدرات و ویتامین‌ها بوده و حاوی املاحی مثل کلسیم و آهن هستند که از این نظر حبوبات ارزش غذایی معادل گروه غذایی گوشت‌‌ها و لبنیات دارند.

از انواع آش‌‌های طبخ شده در اصفهان می‌‌توان به آش‌ شلغم‌، آش‌ هفت‌ قلم‌، آش‌ بلغور، آش‌ جو، آش‌ حبوبات‌ اشاره کرد. آش‌‌های مصرف شده توسط مردم اصفهان در واقع بعضا مشابه سوپ‌‌های مصرفی در دیگر شهرها می‌‌باشند. سوپ‌‌ها از دیگر غذاهای سنتی اصفهان هستند که به طور گسترده‌‌ای دررژیم غذایی مردم این منطقه جهت کنترل بر رژیم غذایی مصرف می‌‌شوند که از آن جمله میتوان سوپ‌ لپه‌، سوپ‌ نخود و سوپ‌ گوجه‌فرنگی‌ را نام برد.

سوپ‌‌ها به دلایل مختلفی در رژیم غذای مردم اصفهان وارد شده اند که بعضی از دلایل مصرف آنها شامل: برای درمان بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی، کنترل چربی‌‌های اشباع رژیم غذایی،کاهش دریافت کالری اضافی و جلوگیری از افزایش وزن و چاقی،افزایش توان بدن و جلوگیری از بی رمقی، کمک به هضم آسان غذا در سالمندان و بچه‌‌ها، درمان درد معده و سایر اختلالات گوارشی می‌‌باشد.

در میان غذاهای سنتی فصل زمستان و بهار در اصفهان به غذای کوفته شوید باقلا در اوایل فصل بهارو غذای ماش و قمری در اواخر فصل زمستان اشاره می‌کنیم...

برای خواندن بخش دوم- الگوی غذایی صحیح- اینجا کلیک کنید.