زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : زهرا رومی ، کارشناس ارشد علوم تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : مطالعات نشان داده‌اند که تغذیه خوب در قدرت یادگیری کودکان مؤثر است و نخوردن صبحانه می‌تواند اثرهای منفی روی یادگیری کودک داشته باشد.

  صبحانه یک وعده غذایی مهم برای کودک است

ناشتا بودن کوتاه‌مدت طبیعی، گلوکز خون را در سطحی ثابت نگه می‌دارد که به عملکرد طبیعی مغز لطمه‌ای وارد نشود، ولی اگر مدت زمان ناشتا بودن طولانی‌تر باشد، نگهداری قند خون در سطحی که مغز قادر به عملکرد طبیعی خود باشد، دشوارتر و یادگیری و تمرکز حواس مختل می‌شود. بررسی‌های سال‌های اخیر نشان داده‌اند که افزایش نسبی قند خون موجب بهبود عملکرد مغز و یادگیری کودکان دبستانی خواهد شد.

نخوردن صبحانه در صورتی‌که تداوم یابد و تبدیل به یک عادت شود، علاوه بر عوارض گفته ‌شده، باعث کمبود دریافت مواد مغذی روزانه مورد نیاز فرد می‌شود که در وعده‌های غذایی دیگر جایگزین نخواهد شد و در نتیجه کمبود کالری، ویتامین‌ها و مواد معدنی را ایجاد خواهد کرد. برای اینکه کودکان در سن مدرسه اشتهای کافی برای خوردن صبحانه داشته باشند، وعده شام را باید در ساعت‌های ابتدایی شب بخورند و شب‌ها در ساعت معینی بخوابند تا صبح بتوانند زودتر بیدار شـوند و وقت کافی برای خـوردن صبحانه داشته باشند. اگر والدین صبحانه را به عنوان یک وعده مهم تلقی کنند و صبح‌ها دور سفره یا میز صبحانه بنشینند، مشوق کودکان به خوردن صبحانه خواهند بود.

بیشتربخوانید:

فرمولی برای خوش اشتهایی کودک

  غذاهای مفید و خوب برای صبحانه کودکان چیست؟

شما به عنوان والدین می‌توانید سحرخیزی، ورزش و نرمش صبحگاهی و خوردن صبحانه در محیط گرم خانواده را به کودکان خود بیاموزید. چند پیشنهاد برای صبحانه کودک‌تان در سن مدرسه شامل موارد زیر است:

 فرنی آرد برنج

 شیربرنج

 حلیم

 عدسی

 نان، پنیر و گردو

 نان و تخم‌مرغ

 نان، کره و مربا

 نان و خرما همراه یک لیوان شیر

این موارد اغلب از غذاهای مورد علاقه کودکان در این سن است و از ارزش غذایی بالایی برخوردارند و صبحانه‌ای مقوی و سالم برای کودکان در سن مدرسه هستند. فرآورده‌هایی مثل شیرین‌گندمک با شیر یا جو پرک با شیر نیز می‌تواند یک غذای مفید برای صبحانه کودکان باشد.

بیشتربخوانید:

تغذیه برای بچه های بالای پنج سال

  افزایش انرژی دانش‌آموز

وقتی می‌خوابید، از نظر فنی ناشتا هستید، چون بدن‌تان بدون غذا می‌ماند. به همین دلیل، قند خون شما در طول شب شروع به کاهش می‌کند. هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید و صبحانه می‌خورید، گلوکز مورد نیاز بدن انرژی در طول روز را تامین می‌کند. وقتی دانش‌آموزان بعد از یک شب ناشتا از خواب بیدار می‌شوند و بدون خوردن صبحانه به مدرسه می‌روند، روز را با قند خون پایین شروع می‌کنند که مدام پایین می‌آید. این موضوع باعث می‌شود آنها احساس کندی و تنبلی کرده و گذراندن روز یا حداقل کلاس‌های صبح را دشوارتر کند. از سوی دیگر، خوردن یک صبحانه سالم قبل از رفتن به مدرسه، قند خون را به سطح نرمالی می‌رساند و انرژی لازم را که دانش‌آموزان برای عملکرد خوب در کلاس تا زمان ناهار نیاز دارند، تامین می‌کند.

برآورده شدن نیازهای غذایی دانش‌آموز

با این حال، تاثیر خوردن صبحانه بر یادگیری فقط در مورد پیشرفت نمرات آزمون و تمرکز نیست. خوردن صبحانه می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا نیازهای غذایی روزانه خود را به راحتی برآورده کنند. کودکانی که به طور منظم صبحانه می‌خورند، تقریبا ۲۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از کودکانی که صبحانه نمی‌خورند، آهن، ویتامین‌های گروه B و ویتامین D دریافت می‌کنند. همچنین بدن افرادی که صبحانه می‌خورند، فیبر بیشتری ذخیره می‌کند، در نتیجه چربی کل و کلسترول رژیم غذایی در بدن آنها کمتر است.

 جلوگیری از چاقی دانش‌آموزان

علاوه بر این موارد، از دیگر تاثیرات خوردن صبحانه بر یادگیری دانش‌آموزان می‌توان به این موضوع اشاره کرد که بدن افرادی که به صورت منظم صبحانه می‌خورند، شاخص توده بدنی سالم‌تر یا BMI متعادل‌تری دارد که همین موضوع با کاهش احتمال چاقی مرتبط است. در کودکانی که وعده صبحانه را حذف می‌کنند، میزان دریافت میان‌وعده‌ها و مواد غذایی ناسالم مثل چیپس، پفک، بیسکویت، کیک و … افزایش پیدا می‌کند و شاهد چاقی و اضافه وزن در این گروه از بچه‌ها خواهیم بود. همچنین کودکانی که دارای چاقی و اضافه وزن هستند، عملکرد سیستم ایمنی بدن‌شان ضعیف‌تر از سایر کودکان است. در نتیجه استعداد ابتلا به بیماری‌ها در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

تحقیقات نشان می‌دهند دانش‌‌آموزانی که برنامه خوردن صبحانه را رعایت می‌کنند، نسبت به دانش‌آموزانی که به طور منظم صبحانه نمی‌خورند، وزن متعادل بدن خود را راحت‌تر حفظ می‌کنند.

بیشتربخوانید:

7ماده خوراکی که باعث افزایش قد می‌شوند

 خوردن صبحانه سلامت جسمی دانش‌آموز را بهبود می‌بخشد

 علاوه بر سلامت فکری، خوردن صبحانه بر یادگیری دانش‌آموزان تاثیرات دیگری هم دارد. بر اساس نتایج تحقیقات، دانش‌آموزانی که صبحانه نمی‌خورند، کم‌دقت، خسته و بی‌حوصله‌اند و نمی‌توانند کمبود انرژی، کمبود ویتامین‌ها و املاح معدنی را با خوردن وعده‌های غذایی دیگر جبران کنند. همه این‌ها به این خاطر است که گرسنه بودن و نخوردن صبحانه در کوتاه‌مدت به عملکرد طبیعی مغز لطمه وارد می‌کند. اگر مدت زمان صبحانه نخوردن طولانی شود، مغز قادر به انجام فعالیت طبیعی نیست و یادگیری مختل می‌شود. با بالا رفتن قند خون، «استیل کولین» ساخته می‌شود که در تقویت حافظه نقش اساسی دارد. کودکانی که از خوردن صبحانه امتناع می‌کنند،‌ در انجام تکالیف خود دچار مشکل می‌شوند و قدرت ابتکار آنها کاهش پیدا می‌کند.

اگر نخوردن صبحانه به‌صورت عادت شود، عوارض طولانی‌مدت را ایجاد می‌کند و سلامت افراد را به خطر می‏‌اندازد. نخوردن صبحانه علاوه بر کاهش حافظه و قدرت یادگیری، عوارض عصبی مانند سستی، بی‌حالی، خستگی، عصبانیت، بی‌حوصلگی و افسردگی را نیز به دنبال دارد.

 افزایش خلاقیت دانش‌آموز با خوردن صبحانه

کودکانی که صبحانه نخورده به مدرسه می‌روند، معمولا در همان ساعات اولیه صبح به میزان قابل‌توجهی دچار افت قند خون می‌شوند. با توجه به اینکه بیشترین زمان فعالیت ذهنی دانش‌آموزان و یادگیری مطالب درسی صبح است، نخوردن صبحانه سبب کاهش توان ذهنی شده، میزان یادگیری آن‌ها را به ویژه در درس‌هایی که به تفکر نیاز دارند، کاهش می‌‌دهد. در حالی که کودکانی که صبحانه می‌خورند، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد انرژی روزانه خود را از طریق صبحانه تأمین می‌کنند. آنان در انجام تکالیف درسی خود کارایی بیشتری دارند و قدرت خلاقیت و ابتکارشان افزایش می‌یابد. چنین دانش‌آموزانی هیچ‌گاه دچار افت تحصیلی نمی‌شوند. از طرفی تنوع در مواد صبحانه سبب تشویق کودک به مصرف صبحانه می‌شود و این روش در سنین بالاتر هم رغبت افراد را به صرف صبحانه افزایش می‌دهد، بنابراین تا جای ممکن سعی کنید از  خوراکی‌های سالم در مدرسه برای کودکان تهیه کنید.