زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : محمدرضا قنبریان ؛ کارشناس تغذیه و کارشناس ارشد فیزیولوژی تغذیه ورزشی

تحریریه زندگی آنلاین : تغذیه کودکان ریفلاکسی را باید با دقت بیشتری نسبت به دیگر نوزادان انجام دهید، زیرا غذا خوردن مناسب، کلید کنترل ریفلاکس معده است. این پدیده می‌تواند غذا خوردن نوزاد را با مشکل مواجه کرده و سرعت افزایش وزن او را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع با اینکه ریفلاکس یک پدیده طبیعی است که در تمام سنین و به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، اما رخ دادن مکرر آن یک بیماری به حساب می‌آید و نیازمند درمان است.

ریفلاکس چیست؟

مری لوله‌ای است که غذا را از دهان به معده می‌برد؛ اگر محتویات معده به مری برگردد، به آن ریفلاکس یا ریفلاکس معده به مری (GER) می‌گویند. ریفلاکس می‌تواند در بزرگسالان، کودکان و حتی نوزادان رخ دهد. این اتفاق در بین نوزادان تازه متولد شده شایع است، اما به ندرت باعث ایجاد مشکل شده و به مرور و با گذشت زمان برطرف می‌شود.

با این حال در صورتی که ریفلاکس معده به مری جدی‌تر و طولانی‌تر اتفاق بیفتد، ممکن است به مشکل دیگری اشاره داشته باشد که به آن بیماری ریفلاکس (GERD) گفته می‌شود. علل بیماری ریفلاکس در کودکان بزرگ‌تر مشابه بزرگسالان است و می‌تواند شامل عواملی چون چاقی، پرخوری، خوردن غذاهای تند یا سرخ‌شده، نوشیدن کافئین و مصرف داروهای خاص باشد. همچنین در نوزادانی که علائم آن‌ها مانع از غذا خوردن‌شان بشود یا ریفلاکس معده در آن‌ها بیش از ۱۲ تا ۱۴ ماه طول بکشد، بیماری ریفلاکس معده به مری تشخیص داده می‌شود.

بیشتربخوانید:

مهم ترین ریفلاکس های نوزادی

 علت ریفلاکس در نوزادان

اغلب اوقات ریفلاکس در نوزادان به علت هماهنگی ضعیف دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد و با تغییراتی در نحوه تغذیه کودکان ریفلاکسی برطرف می‌شود. سیستم گوارشی نوزادان - به ویژه اسفنکتر تحتانی مری- پس از تولد نیز همچنان در حال رشد است. در نوزادانی که ریفلاکس GER دارند، عضله اسفنکتر تحتانی مری به طور کامل رشد نکرده و به محتویات معده اجازه می‌دهد تا به مری برگردند. این باعث می‌شود که کودک تف کند یا بالا بیاورد. ریفلاکس اسید معده در بین نوزادان سالم رایج است و دلیلی برای نگرانی والدین وجود ندارد، زیرا همزمان با رشد کامل عضله اسفنکتر این علائم نیز از بین می‌روند.

علائم ریفلاکس نوزادان

علامت اصلی ریفلاکس یا GER در نوزادان را می‌توان تف کردن و آروغ خیس دانست. اگرچه تقریباً همه نوزادان این حالت را دارند، اما آن‌هایی که ریفلاکس معده دارند، ممکن است این کار را بیشتر یا با شدت انجام دهند.

همچنین ریفلاکس باعث تحریک مری (سوزش سر دل) و در نتیجه بی‌قراری و ناراحتی نوزادان می‌شود. در نوزادان مبتلا به بیماری ریفلاکس علاوه بر تف کردن که علامت اصلی این بیماری است، ممکن است علائم دیگری نیز دیده شوند. این علائم عبارتند از:

 خم‌شدگی در پشت که معمولاً حین غذا خوردن یا بلافاصله بعد از آن ایجاد می‌شود.

 کولیک - گریه‌ای که بیش از سه ساعت در روز بدون علت پزشکی ادامه دارد.

 سرفه یا سکسکه کردن هنگام تغذیه

 مشکل در قورت دادن و بلع

 بدخلقی و تحریک‌پذیری به خصوص بعد از غذا خوردن

 بد غذا خوردن یا امتناع از خوردن

 سرعت رشد کم و وزن‌گیری ضعیف

 کاهش وزن

 خس‌خس سینه یا مشکل در تنفس

 استفراغ شدید یا مکرر

بیشتربخوانید:

ریفلاکس شایعترین بیماری گوارشی در کودکان

تغییرات مفید در تغذیه کودکان ریفلاکسی

 در صورت امکان به نوزادتان شیر مادر بدهید

در واقع شیر مادر بهترین تغذیه کودکان ریفلاکسی است، زیرا سرعت هضم آن در معده آن‌ها دو برابر شیرخشک است. اگر امکان تغذیه نوزاد با شیر خود را ندارید، با پزشک در مورد اینکه کدام شیرخشک برای کودک شما بهتر است، صحبت کنید. گاهی اوقات تغییر تغذیه کودکان ریفلاکسی به گزینه‌های ضد حساسیت یا بدون لاکتوز می‌تواند به تسکین علائم آن‌ها کمک کند.

 غلات برنج را برای هضم آسان‌تر به شیشه شیرخشک یا شیر مادر کودک خود اضافه کنید

غلات برنج کالری اضافی تولید می‌کنند، بنابراین حتماً در مورد مقدار آن برای وجود در تغذیه کودکان ریفلاکسی با پزشک کودک‌تان مشورت کنید. اگر مخلوط غلیظ شد، سر شیشه شیر را بزرگ‌تر کرده و برای خروج راحت‌تر شیر تنظیم کنید.

 پس از هر ۳۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر شیرخشکی که به نوزاد می‌دهید، آروغ او را بگیرید

اگر شیر خودتان را به او می‌دهید، بعد از شیر دادن از هر سینه این کار را انجام دهید.

 از شیر دادن زیاد به نوزاد اجتناب کنید

شیر خشک یا شیر خودتان را به همان میزان توصیه‌شده توسط پزشک به کودک بدهید و مقدار آن را در تغذیه کودکان ریفلاکسی تغییر ندهید.

 نوزاد را به مدت ۳۰ دقیقه پس از شیر خوردن در حالت عمودی نگه دارید

نگه داشتن کودک در حالت نشسته در طول شیردهی و ۲۰ الی ۳۰ دقیقه پس از آن می‌تواند از حرکت غذا به سمت بالا و به داخل مری جلوگیری کند.

 بیشتربخوانید:

5 روش خانگی درمان رفلاکس معده

 تغذیه کودکان ریفلاکسی را به طور مکرر، اما در وعده‌های کوچک انجام دهید

تغذیه کودکان ریفلاکسی به طور مکرر، اما در وعده‌های کوچک باعث فشار کمتر به معده شده و همچنین ریفلاکس را کاهش می‌دهد. از آنجایی که تغذیه کودکان ریفلاکسی با سختی‌هایی همراه است، ممکن است خودشان این روش را به طور طبیعی برای غذا خوردن انتخاب کنند. با این حال در صورتی که کودک‌تان تمایل دارد غذا خوردن را تا احساس کامل سیری ادامه دهد، در مورد تغییر این عادت صبور باشید تا پس از چند روز با این برنامه جدید سازگار شود.

 شیرخشک مناسب را برای تغذیه کودکان ریفلاکسی انتخاب کنید

اگر از شیر خشک استفاده می‌کنید و پزشک فکر می‌کند که ممکن است نوزاد شما به پروتئین شیر حساس باشد، احتمالاً مصرف نوع دیگری از شیرخشک را به شما پیشنهاد می‌دهد. توجه داشته باشید که بدون مشورت با پزشک تغییری در تغذیه کودک ایجاد نکنید.

علاوه بر رعایت اصول تغذیه کودکان ریفلاکسی می‌توانید چند مورد دیگر که به تغییرات سبک زندگی مربوط است را به روند درمان خانگی ریفلاکس نوزادتان اضافه کنید. این موارد عبارتند از:

 راحتی شیر خوردن نوزادتان را همیشه تحت نظر داشته باشید

ممکن است اندازه پستان یا سر پستانک برای او مناسب نباشد و باعث بلعیدن هوای زیادی شود که می‌تواند به ریفلاکس منجر شود.

 بازی و تحرک را به تأخیر بیندازید

تکان خوردن‌های شدید نوزاد بعد از غذا خوردن می‌تواند احتمال ریفلاکس را افزایش دهد.

 بیشتربخوانید:

راهکارهای خانگی برای کاهش رفلاکس معده

با این مواد خوراکی دیگر سوزش معده ندارید

 نوزاد را صاف کنید و به پشت بخوابانید

بهترین حالت خوابیدن برای نوزادان به ویژه نوزادان ریفلاکسی، خوابیدن به پشت و به صورت صاف است.

 از پوشاندن پوشک یا لباس‌های تنگ خودداری کنید

این موارد می‌توانند فشار بیشتری به شکم نوزاد وارد کرده و باعث تحریک بیشتر او شوند.

 از قرار گرفتن نوزادتان در معرض دود سیگار جلوگیری کنید

دود تنباکو می‌تواند ریفلاکس را بدتر کند.