تحریریه زندگی آنلاین : استنباط مادران از بی‌اشتهایی کودک و قضاوت آنان در این ارتباط همیشه یکسان نیست. بعضی از مادران از بی‌اشتهایی و عدم رغبت کودک به غذا خوردن شکایت می‌کنند، در حالی که فرزندشان از رشد مناسبی برخوردار است. دلیل بی‌اشتهایی بعضی از کودکان آن است که به طور مکرر از مواد غذایی دیگری نظیر بیسکویت، موز و یا میوه‌های دیگر در فواصل وعده‌های غذایی استفاده می‌کنند، بنابراین زمانی که مادر غذای اصلی آنان را آماده می‌کند، نسبت به آن بی‌میل و بی‌اشتها هستند. در این گونه موارد بعضی از مادران از روش‌های زیر استفاده می‌کنند که متاسفانه هیچ کدام هم موفق نیست.
روش التماس
مادر به هر طریقی سعی می‌کند که کودک را وادار به خوردن کند. ملتمسانه به او نگاه می‌کند و می‌گوید: «این لقمه را به خاطر من بخور»، «این یکی را به خاطر خاله جان...»، «این لقمه آخر است»، «بخور تا به پدرت بگویم چه بچه خوبی هستی».
روش انحراف فکر
برای غذا دادن به کودک او را کنار تلویزیون می‌نشانند تا کارتون تماشا کند یا اطرافیان شکلک در می‌آورند و یا صدای حیوانات را تقلید می‌کنند تا کودک چند قاشق غذا بخورد.
بیشتربخوانید:
7ماده خوراکی که باعث افزایش قد می‌شوند
روش پاداش
می‌گویند: «اگر غذایت را بخوری، تو را به پارک می‌برم یا برایت بستنی می‌خرم».
روش تهدید کردن
«اگر غذایت را نخوری تو را دوست ندارم یا تو را تنبیه می‌کنم یا همین طور ضعیف و کوچک باقی می‌مانی».
روش اجباری
او را بغل می‌کنند و با باز کردن دهان او، به زور حتی با گرفتن بینی‌اش، غذا را در دهانش می‌گذارند که اکثرا هم منجر به استفراغ غذاهای خورده شده می‌شود.
روش کودک‌سالاری
والدین، هر ماده خوراکی را که بچه درخواست کند، حتی اگر ارزش غذایی هم نداشته باشد، برایش فراهم می‌کنند، زیرا آرزو دارند که او چیزی بخورد. حالا هر چه باشد مهم نیست.
همان‌طور که گفته شد، هیچ کدام از روش‌های فوق صحیح نیستند، به خصوص «روش اجباری» که در این روش کودک حالت دفاعی به خود می‌گیرد و با بیرون ریختن غذا، تف کردن محتویات دهان، نجویدن، نگهداشتن غذا در دهان و یا حتی استفراغ کردن بعد از بلعیدن اجباری آن، از خوردن غذا امتناع می‌کند. در روش کودک‌سالاری، او پی می‌برد که زمان صرف غذا، بهترین موقعیت برای کج‌خلقی به منظور دستیابی به خواسته‌هایش می‌باشد.
برخی کودکان 11 تا 30 ماهه اگر همیشه قبل از آن که گرسنه شوند به آنان غذا عرضه شود، یعنی هرگز اجازه نداشته باشند که خودشان درخواست غذا کنند، معمولا با غذا بازی می‌کنند، با قاشق آن را به هم می‌زنند و یا غذا را دور و برشان می‌ریزند.
بیشتربخوانید:
بهترین و بدترین خوراکی‌ها برای کودکان بیش فعال
نکته دیگر که باید به آن توجه داشت این است که اصولا چون کودکان درک درستی از زمان ندارند، در بسیاری اوقات عجله‌ای هم در غذا خوردن ندارند، ولی متاسفانه استنباط مادر این است که کودک اشتها ندارد و خوب غذا نمی‌خورد، لذا او را وادار به شتاب در خوردن می‌نماید، در حالی که بازی کردن با غذا، رفتار طبیعی کودک برای درک محیط دور و بر او است. از طرف دیگر، باید به کودک فرصت لازم جهت فراگیری مهارت‌های جدید مانند گرفتن فنجان یا قاشق داده شود. معمولا کودکان در سنین 6 تا 7 ماهگی دوست دارند قاشق یا فنجان را خودشان به دست بگیرند. گرچه در این کار مهارت ندارند، ولی به آن تمایل دارند، بنابراین با شناخت این تمایلات باید فرصت‌های مناسب در اختیارشان قرار داده شود. در غیر این صورت خشمگین شده و اعتراض می‌کنند.
روش‌های کاربردی در تغذیه تکمیلی مطلوب شیرخوار
شیرخوار هنگام غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد، مشتاق غذا خوردن باشد و مادر یا مراقب، با خوش‌خلقی و تشویق او به خوردن غذا، این زمان را برایش لذت‌بخش کند.
هنگام غذا دادن، بهتر است کودک راست بنشیند و تا زمانی که خودش نمی‌تواند راست بنشیند، مادر یا پدر و یا فرد مراقب، او را در حالت نشسته در آغوش بگیرد و غذا بدهد و هر وقت توانست راست بنشیند، او را در مقابل خود و در صورت امکان در صندلی مخصوص غذا خوردن کودکان بنشاند. به این ترتیب هم احتمال خفگی به علت پرت شدن غذا در گلوی او کمتر خواهد بود و هم به او فرصت داده می‌شود تا آنچه را که می‌خورد، ببیند و کشفیات خود را انجام دهد.
به شیرخواری که خواب‌آلوده و یا در وضعیت دراز کشیده است، نباید غذا داد.
غذا دادن باید با صبر و حوصله و همراه با نگاه کردن به چشمان کودک، لبخند زدن و گفتار ملاطفت‌آمیز باشد.
شیرخوار را می‌توان به خوردن تشویق کرد، ولی نباید به اجبار متوسل شد. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس و توجهش به چیز دیگری جلب نشود.
گاهی مادران اجازه نمی‌دهند کودک مطابق میل و نیاز خود غذا طلب کند، در حالی که بهتر است اشتیاق و اشتهای کودک در نظر گرفته شود.
غذا باید با توجه به توانایی‌ها و مهارت‌های تغذیه‌ای کودک، تهیه و به او ارائه شود.
بیشتربخوانید:
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
شیرخواران بزرگ‌تر از 8 ماه اصرار دارند که با دست خودشان غذا بخورند، بنابراین ضمن غذا دادن به شیرخوار، می‌توان به او اجازه داد که از انگشتانش استفاده کند، به غذا دست بزند و آن را به دهان ببرد.
شیرخواران را تا 9 ماهگی باید در غذا خوردن کمک کرد و بعد از 9 ماهگی اگر خودش می‌تواند غذا بخورد توصیه می‌شود غذا خوردنش با نظارت مادر یا مراقب کودک باشد.
اگر شیرخوار غذای کمکی به خصوص غذای جدید را نمی‌خورد، مادر نباید آن را به کلی از برنامه غذایی او حذف کند، بلکه بهتر است هر چند روز یک بار مجددا آن را تهیه کرده و به کودک ارائه نماید، زیرا اغلب شیرخواران پس از چندین بار حتی ده یا پانزده بار ارائه غذا، نهایتا آن را می‌پذیرند.
گاهی اوقات کودک کمتر از آنچه انتظار می‌رود، غذا می‌خورد. اگر این کار تکرار نشود اهمیتی ندارد، چون مقدار غذایی که در طی روز می‌خورد، مهم است.
نباید انتظار داشت که کودک هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب بماند. با تمرین بیشتر، ریخت و پاش او به تدریج کمتر شده و برخی کارهایش مانند پرت کردن غذا، بازی کردن با غذا و ... را می‌توان با آرامش و ملایمت محدودکرد.
برای اینکه شیرخوار لباسش را کثیف نکند و در خوردن هم آزاد باشد، می‌توان از پیش‌بند و سفره استفاده کرد.
وقتی کودک بزرگ‌تر می‌شود و می‌تواند به تنهایی بنشیند، بهتر است او را با سایر اعضای خانواده سر میز غذا یا سفره نشاند تا همزمان با غذا خوردن دیگران، او هم با کمک یکی از افراد خانواده، غذایش را بخورد.
اگر شیرخواری غذایش را نمی‌خورد، نباید ناراحت و مایوس شد و یا به او اصرار کرد و اگر غذایش را خوب می‌خورد، باید او را تحسین کرد.
بهترین راه تشویق شیرخواری که غذایش را خوب خورده است، «آفرین گفتن» به او، «دست زدن» برای او و «به به گفتن» است، مثلا «آفرین سارا جان که همه غذایت را خوردی، همه برای او دست بزنید».
هر غذایی که شیرخوار می‌خورد، به خصوص اگر جدید باشد، باید نام برده شود تا او علاوه بر طعم آن با اسمش هم آشنا شود، مثلا باید گفت «الان مریم جان سوپ می‌خورد، به به چه سوپ خوشمزه‌ای!»
اگر کودکان از غذا خوردن لذت ببرند، زودتر یاد می‌گیرند که خودشان غذا بخورند.
