برگرفته از کتاب تغذیه شیرخواران از 6 تا 12 ماهگی (تغذیه تکمیلی) از انتشارات انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر
تحریریه زندگی آنلاین : شیرخوار هنگام غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد، مشتاق غذا خوردن باشد و مادر یا مراقب، با خوشخلقی و تشویق او به خوردن غذا، این زمان را برایش لذتبخش کند.
هنگام غذا دادن، بهتر است کودک راست بنشیند و تا زمانی که خودش نمیتواند راست بنشیند، مادر یا پدر و یا فرد مراقب، او را در حالت نشسته در آغوش بگیرد و غذا بدهد و هر وقت توانست راست بنشیند، او را در مقابل خود و در صورت امکان در صندلی مخصوص غذا خوردن کودکان بنشاند. به این ترتیب هم احتمال خفگی به علت پرت شدن غذا در گلوی او کمتر خواهد بود و هم به او فرصت داده میشود تا آنچه را که میخورد ببیند و کشفیات خود را انجام دهد.
بیشتربخوانید:
توصیه های مهم تغذیه برای شیرخواران
غذا دادن باید با صبر و حوصله و همراه با نگاه کردن به چشمان کودک، لبخند زدن و گفتار ملاطفتآمیز باشد.
شیرخوار را میتوان به خوردن تشویق کرد، ولی نباید به اجبار متوسل شد. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس و توجهش به چیز دیگری جلب نشود.
گاهی مادران اجازه نمیدهند کودک مطابق میل و نیاز خود غذا طلب کند، در حالی که بهتر است اشتیاق و اشتهای کودک را در نظر گرفت.
غذا باید با توجه به تواناییها و مهارتهای تغذیهای کودک، تهیه و به او ارائه شود.
شیرخواران بزرگتر از 8 ماه اصرار دارند که با دست خودشان غذا بخورند، بنابراین ضمن غذا دادن به شیرخوار، میتوان به او اجازه داد که از انگشتانش استفاده کند، به غذا دست بزند و آن را به دهان ببرد.
شیرخواران را تا 9 ماهگی باید در غذا خوردن کمک کرد و بعد از 9 ماهگی اگر خودش میتواند غذا بخورد، توصیه میشود غذا خوردنش با نظارت مادر یا مراقب کودک باشد.
یشتر بخوانید:
ترفندهایی برای غذاخور شدن کودکان بد غذا
چنانچه شیرخوار به خوردن غذای کمکی خود مثلا سوپ تمایل نشان ندهد، میتوان با تغییر در ظاهر و قوام غذا و رعایت تنوع و استفاده از برخی ادویهها او را به غذا خوردن تشویق نمود، مثلا اول از ادویههای ملایم و سالم مانند زردچوبه و یا سبزیهای خوشبوی ساییده شده استفاده کرد. اگر این کار موثر نبود، اضافه کردن چاشنیهایی مانند آب لیموترش تازه و یا آب نارنج تازه به مقدار خیلی کم در آخرین لحظه پخت سوپ، آن را خوشمزهتر و قابلپذیرشتر میکند.
به طور معمول هنگام تهیه غذای کمکی نباید از نمک استفاده شود (به علت احتمال ابتلا به فشار خون و ایجاد عادت در کودک به خوردن غذاهای شور)، ولی اگر اقدامات فوق در تمایل کودک به خوردن غذای کمکی تاثیری نداشت، اضافه کردن مقدار بسیار کمی نمک به غذای او اشکالی ندارد.
اگر شیرخوار غذای کمکی به خصوص غذای جدید را نمیخورد، مادر نباید آن را به کلی از برنامه غذایی او حذف کند، بلکه بهتر است هر چند روز یک بار مجددا آن را تهیه و به کودک ارائه نماید، زیرا اغلب شیرخواران پس از چندین بار حتی ده یا پانزده بار ارائه غذا، نهایتا آن را میپذیرند.
گاهی اوقات کودک کمتر از آنچه انتظار میرود، غذا میخورد. اگر این کار تکرار نشود، اهمیتی ندارد، چون مقدار غذایی که در طی روز میخورد، مهم است.
نباید انتظار داشت که کودک هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب بماند. با تمرین بیشتر، ریخت و پاش او به تدریج کمتر شده و برخی کارهایش مانند پرت کردن غذا، بازی کردن با غذا و ... را میتوان با آرامش و ملایمت محدود کرد.
برای این که شیرخوار لباسش را کثیف نکند و در خوردن هم آزاد باشد، میتوان از پیشبند و سفره استفاده کرد.
بیشتر بخوانید:
بایدها و نبایدهای مصرف همزمان شیرخشک و شیرمادر
وقتی کودک بزرگتر میشود و میتواند به تنهایی بنشیند، بهتر است او را با سایر اعضای خانواده سر میز غذا یا سفره نشاند تا همزمان با غذا خوردن دیگران، او هم با کمک یکی از افراد خانواده، غذایش را بخورد.
اگر شیرخواری غذایش را نمیخورد، نباید ناراحت و مایوس شد و یا به او اصرار کرد، ولی اگر غذایش را خوب میخورد، باید او را تحسین کرد.
بهترین راه تشویق شیرخواری که غذایش را خوب خورده است، «آفرین گفتن» به او، «دست زدن» برای او و «بهبه گفتن» است، مثلا آفرین سارا جان که همه غذایت را خوردی. همه برای او دست بزنید.
هر غذایی که شیرخوار میخورد، به خصوص اگر جدید باشد، باید نام برده شود تا او علاوه بر طعم آن با اسمش هم آشنا شود، مثلا باید گفت «الان مریم جان سوپ میخورد، بهبه چه سوپ خوشمزهای»!
اگر کودکان از غذا خوردن لذت ببرند، زودتر یاد میگیرند که خودشان غذا بخورند.
بیشتر بخوانید:
آیا می توانیم به نوزادا شیر بز بدهیم؟