كودكان پیش‌دبستانی اشتهای متغیری دارند و حجم معده آنها نیز كم است. بنابراین بهتر است غذای آنها را در حجم كم، اما در وعده‌های مكرر در طول روز تهیه نمود. به عبارت دیگر، كودك پیش‌دبستانی به جز وعده‌های اصلی غذا نیاز به میان وعده‌ها هم دارد. این میان‌وعده‌ها باید حاوی مواد مغذی باشند و از نظر زمانی طوری به كودك داده شوند كه در عین كمك به دریافت كامل مواد غذایی روزانه، باعث بی‌اشتهایی و اختلال در صرف وعده‌های اصلی غذا نشوند.
اندازه وعده‌های غذایی ممكن است به نظر بالغین كم و ناكافی باشد. اما باید دانست اگر كودك از یك یا دو نمونه غذایی كه از همه گروه‌های غذایی تهیه شده حداقل یك قاشق غذاخوری به ازای هر سال سن خود مصرف كند، مناسب است و اگر اشتهای بیشتری دارد، می‌توان مقدار بیشتری به او غذا داد.
اكثر كودكان در این سن چهار تا شش بار در روز غذا می‌خورند. میان وعده‌های سالم و بی‌ضرر عبارتند از: میوه‌های تازه، نان و پنیر، سبزی‌های خام و پخته، شیر و آبمیوه‌ها، میوه‌های فصل، آجیل‌های شور و شیرین. در كودكان پیش‌دبستانی، به جز طعم غذا عوامل دیگری نیز در پذیرش غذا از سوی كودك نقش دارند.
آنان در این سن دوست ندارند غذاهای مختلف را در ظرف غذای‌شان بریزند و با هم مخلوط كنند. همچنین بیشتر تمایل دارند غذا ولرم باشد. غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم را نمی‌پسندند. بسیاری از غذاها به علت بو و نه طعم‌شان، پذیرفته نمی‌شوند. كودكان اغلب دوست دارند طعم غذا ملایم باشد، نه ترش و تند.
برخی كودكان كم سن در انتخاب آنچه می‌خواهند بخورند، بسیار سختگیر هستند و ممكن است فقط طیف محدودی از غذاها را بخورند. برای بعضی والدین هم آسان‌تر است غذاهایی را كه كودك دوست دارد، به او بدهند. به این ترتیب، به علت عدم تنوع غذایی كامل و عدم تامین مواد مغذی مهم و یكنواختی مواد دریافتی، كودك دچار بدغذایی و سوءتغذیه می‌شود.
بعضی مادران هم برعكس گروه اول، نسبت به آنچه كودكان می‌خورند یا نمی‌خورند، بسیار حساسند و اكثرا تصوری غیرواقعی از آنچه كودك باید بخورد، دارند و وقتی كودك از خوردن غذا به مقدار مورد انتظار آنان امتناع می‌كند، به او اصرار می‌كنند كه این عمل باعث مقاومت كودك در برابر غذا خوردن خواهد شد و در تمام دوران زندگی خود از خوردن آن غذا خودداری خواهد كرد.
البته در مورد كودكانی كه تاخیر رشد قدی و وزنی دارند، با اجرای چند توصیه ساده می‌توان به مغذی كردن غذای دریافتی كودكان اقدام كرد.
روش‌های مغذی كردن
در صورت عدم رغبت كودكان به خوردن گوشت، می‌توان گوشت‌های قرمز یا مرغ و ماهی را به صورت چرخكرده یا پوره‌شده به غذای مورد علاقه كودك اضافه نمود. چون كودكان غذاهای انگشتی را بهتر می‌پذیرند، می‌توان غذاهای مختلف را به صورت كوكو، شامی، كتلت یا همبرگر خانگی تهیه نمود.
در صورت اضافه كردن نخود، لوبیا و عدس – كه كاملا پخته و له شده باشند – به سوپ، آش و خورش، ارزش غذایی آنها افزون‌تر و مقدار انرژی دریافتی كودك بیشتر می‌شود. در صورت عدم تمایل به تخم‌مرغ كه یكی از منابع خوب پروتئین است، می‌توان با رنده كردن تخم‌مرغ آب‌پز داخل سوپ و یا مخلوط كردن آن با پوره سیب‌زمینی، غذای مناسب و ارزشمندی تهیه نمود.
می‌توان با اضافه كردن سبزیجات برگی مثل جعفری، گشنیز، اسفناج و یا هر نوع سبزی كه در دسترس می‌باشد، به سوپ و آش و خورش تنوع داد. سبزیجات نارنجی رنگ مثل هویج و كدو حلوایی ضمن داشتن تركیبات بسیار ارزشمند، از منابع خوب پیش‌ساز ویتامین A نیز می‌باشند.
روش دیگر برای غنی‌سازی مواد غذایی كودكان، استفاده از آرد غلات جوانه زده یا حبوبات پوست كنده و آسیاب شده همراه با عصاره قلم می‌باشد كه به ارزش پروتئینی و تراكم انرژی كمك می‌كند.
توصیه‌هایی برای افزایش اشتها و رغبت كودكان
1. ایجاد محیط شاد و لذتبخش هنگام صرف غذا
2.استفاده از رنگ‌های گرم مثل قرمز و نارنجی برای سفره و ظروف غذا و حذف رنگ‌های آبی و سبز.
3.صرف غذا به همراه خانواده در یك محیط پرنور و روشن
4.رعایت تنوع در تهیه غذا و استفاده از چهار گروه اصلی مثل نان و غلات، سبزی‌ها و میوه‌جات، شیر و لبنیات، انواع گوشت‌های سفید و قرمز، تخم‌مرغ و حبوبات و دانه‌ها و مغزها در وعده‌های غذایی روزانه
5.كاهش مقدار نمك و استفاده از نمك ید دار
6.عدم استفاده از بستنی، شیرینی و تنقلات به عنوان جایزه
7.توجه به خواب زودهنگام شبانه، خوردن حتمی صبحانه و فراهم آوردن زمینه فعالیت و بازی در فضاهای باز و فاقد آلودگی
8.افزودن میان‌وعده‌های نیمروز، عصرانه و قبل از خواب به وعده‌های صبحانه، ناهار و شام
9.عدم حذف فوری غذاهایی كه كودك رغبتی به خوردن آنها نشان نمی‌دهد و تكرار همین غذا در فرصت‌های دیگر در كنار غذاهای مورد علاقه كودك
10.كارهایی مانند التماس، انحراف فكر، پاداش، تهدید، اجبار و تن دادن به كودك سالاری، هیچ اثر مثبتی در بهبود وضعیت تغذیه كودك نداشته و وضع را بدتر می‌كند.
برای خواندن بخش اول- تغذیه در دوران‌های پیش‌دبستانی، دبستان و بلوغ- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- تغذیه در دوران‌های پیش‌دبستانی، دبستان و بلوغ- اینجا کلیک کنید.
