گفتگو: فاطمه استیری
آزاده نجارزاده؛ دانشجوی دكترای تغذیه، در خصوص تغییراتی که در ایام تابستان در تغذیه کودکان رخ می‌دهد، گفت: «از آنجا که روزهای تابستان طولانی و در مقابل حجم معده کودکان کوچک است، توصیه می‌شود وعده‌های غذایی کودکان را افزایش دهید. یک مساله مهم دیگر در این فصل نوشیدن آب به مقدار زیاد است.
در این فصل به دلیل گرمای هوا و تعرق بیشتر، بدن نیاز بیشتری به دریافت آب احساس می‌کند، بنابراین حتی زمانی که احساس تشنگی نمی‌کنید باید آب بنوشید و نباید تنها تشنگی را نشانه‌ای برای نوشیدن آب قرار دهید. این مساله در کودکان اهمیت بیشتری دارد. یکی از راه‌هایی که می‌توان آب کافی به بدن کودکان رساند، استفاده از سبزیجاتی است که حاوی آب فراوان هستند (مثل کاهو و خیار).
این سبزیجات حاوی مقدار زیادی آب هستند و جایگزین مناسبی برای آب محسوب می‌شوند. همچنین به دلیل اینکه در این فصل فعالیت فیزیکی کودکان افزایش پیدا می‌کند، باید مواد پروتئینی بیشتری استفاده کنند تا انرژی که برای ورزش و فعالیت لازم دارند تامین شود».
وی با اشاره به اینکه در فصل تابستان خانواده‌ها بیشتر به طبیعت و مسافرت می‌روند، اظهار داشت: «باید به نوع غذایی که در مسافرت یا تفریحات بیرون از منزل استفاده می‌شود، دقت زیادی کرد. خانواده‌ها باید از بردن غذاهایی که در اثر گرما سریعا فاسد می‌شوند، جدا خودداری کنند (به خصوص غذاهایی که در آنها از سس استفاده شده است). نان، پنیر و گردو غذای مناسبی برای این گونه تفریحات محسوب می‌شود».
این دانشجوی دكترای تغذیه، درخصوص تغییر ساعات خواب کودکان و متعاقبا بر هم خوردن ساعات صبحانه ناهار و شام آنها گفت: «برهم خوردن برنامه غذایی در این فصل امری طبیعی می‌باشد، اما نکته‌ای که نباید فراموش شود این است که کودک و حتی بزرگسالان باید 3 وعده کامل در روز غذا بخورند و بین 2 تا 3 میان وعده نیز داشته باشند. دیر بیدار شدن از خواب دلیلی برای نخوردن صبحانه نیست».
دکتر نجارزاده با اشاره به افزایش بیماری‌های واگیردار و مسمومیت در این فصل نیز اظهار داشت: «رعایت بهداشت، یک عامل پیشگیرانه موثر در کاهش ابتلا به بیماری می‌باشد. تمیز بودن دست‌ها بسیار مهم است و باید در طول روز به ویژه قبل از خوردن غذا چندین بار دست‌ها را شست. همانطور که قبلا اشاره شد، کسانی که غذا را بیرون می‌خورند، باید از موادغذایی استفاده كنند که به گرما حساس نباشند و سریع فاسد نشوند».
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که برای پیشگیری و درمان گرمازدگی چه باید کرد، افزود: «اولا باید كودكان را در ساعاتی از روز مثل ظهر که اوج گرمای هوا است در منزل نگه داشت، چون توانایی کودکان در مقابل گرما بسیار کم است و با قرار گرفتن در معرض گرما سریعا دچار گرمازدگی می‌شوند. برای پیشگیری باید مطمئن شویم که آب کافی به بدن کودک می‌رسد. استفاده از نوشیدنی‌های دیگر مثل خاکشیر و عرق بیدمشک نیز در پیشگیری از گرمازدگی موثر است. آب دوغ خیار نیز چون املاح زیادی دارد، می‌تواند املاح از دست رفته از طریق تعریق را جبران کند».
این متخصص تغذیه همچنین در پاسخ به این سوال که مصرف چه نوع تنقلاتی را در فصل تابستان برای کودکان پیشنهاد میکنید، گفت: «کودکان آن چیزی را مصرف می‌کنند که والدینشان تهیه کرده باشند، بنابراین نقش والدین در تغذیه و به خصوص مصرف تنقلات بسیار مهم است. اگر مصرف چیزی برای کودک مضر است، باید از دسترس او دور نگه داشته شود، اما یک نکته نباید فراموش شود و آن این است که وقتی کودک را از چیزی منع می‌کنیم، باید جایگزین مناسبی برای آن داشته باشیم.
جانشین بهتر برای تنقلات هم میوه‌ها هستند، به خصوص در فصل تابستان که تنوع میوه‌ها هم بیشتر می‌شود، باید کودکان را به سمت خوردن میوه‌ها سوق داد. مغزها، دانه‌های خوراکی و میوه‌های خشک شده مثل قیسی هم جانشین‌های مناسبی برای تنقلات هستند، بنابراین باید تلاش کنیم آرام آرام تغذیه کودکان را به سمت برنامه‌ای صحیح سوق دهیم.
شاید در ابتدا چندان موفق نباشیم و با مقاومت کودکانمان مواجه شویم، ولی در طولانی مدت کودکان به همان تغذیه‌ای روی خواهند آورد که والدینشان برای آنها در نظر گرفته‌اند».
