عادات درست غذاخوردن را بايد بزرگترها به كودكان بياموزند و در واقع ابتدا خودشان بايد الگوي رفتاري براي آنها باشند. عادات سالم و درست غذايي به كودكان كمك ميكند تا رشد طبيعي داشته باشند و دچار مشكلاتي از قبيل چاقي و اضافه وزن نشوند. اين عادات درست و سالم تا بزرگسالي با آنها ميماند و هيچگاه ترك نميشود. يكي از مهمترين جنبههاي تغذيه سالم، كنترل وزن و ميزان غذايي كه جذب ميكنند است. مثلا از محصولات لبني كمچرب استفاده كنند، مرغ را پوست كنده مصرف كنند، براي غذاي ميان وعده از ميوهها و سبزيجات استفاده كنند و...
كودك خود را تشويق كنيد كه غذايش را به آرامي بجود و بخورد. كودكي كه غذايش را به آرامي ميخورد، گرسنگي و سيري را بهتر ميفهمد. قبل از آنكه شروع به خوردن غذا كند ابتدا غذا را نشانش دهيد و بعد به او مدتي زمان بدهيد تا مطمئن شود كه آيا واقعاً گرسنه است يا نه و بعد اقدام به خوردن كند. سعي كنيد تا جائيكه ممكن است دور هم جمع شويد و به صورت خانوادگي غذا ميل كنيد. به اين ترتيب از اتفاقات بدي مثل تند تند غذا خوردن و عجله براي ترك ميز غذا دور ميمانيد. همواره عادت صحيح غذا خوردن را براي كودكانتان پر رنگ سازيد. همواره پرخوري باعث افزايش وزن نميشود. عادات ديگري نيز سبب بروز اين معضل ميشوند.
عاداتي كه باعث چاقي ميشوند
سريع و تند تند غذا خوردن
حساسيت براي كامل غذا خوردن و بشقاب را تميز كردن
غذاخوردن وقتي كه هنوز احساس گرسنگي نداريد
غذاخوردن در حالت ايستاده
عادت به خوردن هميشگي دسر
صبحانه نخوردن
اگر اين عادات نادرست را براي كودكتان پر رنگ كنيد بيشك محركهايي كه باعث بروز آنها ميشوند نيز براي شما مشخصتر ميشوند.
مدت زمان غذا خوردن
گروهي از دانشمندان، مدت زمان ناهار خوردن گروهي از دانشآموزان مقطع ابتدايي را طي تحقيقاتي اندازهگيري نمودند به طور كلي آنها 7 دقيقه زمان را صرف خوردن ناهار ميكردند، حتي دخترها در مقايسه با پسرها مدت زمان كوتاهتري را به خوردن ناهار ميپرداختند (حدود 5/5 دقيقه). نتيجه تحقيقات اين دانشمندان حاكي از آن است كه كودكان به مدت زمان كافي براي خوردن غذا اهميت نميدهند و عجله دارند هرچه زودتر و با سرعت بيشتر غذا بخورد و همين مسئله باعث افزايش خطر چاقي در آنها ميشود. به كودكمان بياموزيم چقدر بايد غذا بخورند و به هنگام غذاخوردن عجله نداشته باشد. حدود 20 دقيقه طول ميكشد تا بدنمان به مغز پيام سير شدن را بدهد و اگر با عجله و شتابزده غذا بخوريم، ممكن است واقعا سير شده باشيم و بدون آنكه متوجه باشيم به خوردن ادامه دهيم. براي آموزش عادات درست و مناسب غذايي نيازي به وسايل و امكانات جديد و پيشرفته نيست بلكه ميتوان با كمي فكر و تأمل از روشهاي ساده و آسان استفاده كرد و به اين هدف رسيد.
چگونه ميتوان به كودك آرام غذاخوردن را ياد داد؟
برخي از متخصصان توصيه ميكنند كه غذا خوردن به برنامهاي كاملا خانوادگي تبديل شود يعني همه اعضا و خانواده دور هم جمع شوند و به همراه هم غذا بخورند و در حين غذا خوردن با هم حرف بزنند تا كمتر غذا بخورند و بين لقمههاي غذا فاصله بيفتد ولي از طرفي با اينكار يعني حرف زدن در حين غذا خوردن مقدار زيادي هوا وارد دهان و معده ميشود و بعد از مدتي ايجاد دل درد، نفخ و برخي مشكلات ديگر ميكند. براي حل اين مسئله راههاي ديگري وجود دارد مثلا:
بين برداشتن لقمههاي غذايي فاصله بدهيد
به كودكانتان ياد بدهيد و تاكيد كنيد كه يك قاشق غذا به سمت دهان ببرد آن لقمه را خوب بجود و بخورد، قاشق را روي بشقاب بگذارد، كمي مكث كند و بعد از جويدن كامل لقمه و قورت دادن، قاشق بعدي را بردارد. فاصله بين قاشقها به او كمك ميكند تا سريع و با عجله غذا نخورد.
بين غذا آب ننوشيد
به كودكتان ياد بدهيد كه بين هر قاشق غذا و يا هر لقمه تاكيد زيادي روي نوشيدن آب نداشته باشد و فقط مقدار اندكي آب بنوشد و بيشتر با جويدن كامل غذا آن را آسياب كند نه اينكه با كمك آب لقمههاي بزرگ را ببلعد و قورت بدهد.
از غذا خوردن لذت ببريد
به كودكتان ياد بدهيد كه غذا خوردن مسابقه نيست و بايد از غذا لذت كافي را برد. ميتوانيد زمان كافي را براي غذا خوردن در نظر بگيريد و ساعت را به فرزندتان نشان دهيد و به او بگوييد كه چند دقيقه را براي خوردن در نظر گرفتهايد و به همراه او غذا بخوريد و خودتان نيز تا ميتوانيد با آرامش غذا بخوريد تا او نيز از شما الگوبرداري كند.
او را با نكات حفظ سلامتي آشنا كنيد
به كودكتان در مورد غذا، معده، بدن و مغز بگوييد و به او بياموزيد كه نبايد مغز خود را با تند تند غذا خوردن گيج كند به طوري كه سيري و گرسنگي را از هم تشخيص ندهد. كودكان بسيار باهوش هستند و همه چيز را سريع ياد ميگيرند حتي ميتوانيد از عملكرد مغز و بدن به هنگام غذاخوردن براي او حرف بزنيد و او را با نكات مربوط به حفظ سلامت فيزيكي بدن آشنا سازيد.
او را با نكات حفظ سلامتي آشنا كنيد
به كودكتان در مورد غذا، معده، بدن و مغز بگوييد و به او بياموزيد كه نبايد مغز خود را با تند تند غذا خوردن گيج كند به طوري كه سيري و گرسنگي را از هم تشخيص ندهد. كودكان بسيار باهوش هستند و همه چيز را سريع ياد ميگيرند حتي ميتوانيد از عملكرد مغز و بدن به هنگام غذاخوردن براي او حرف بزنيد و او را با نكات مربوط به حفظ سلامت فيزيكي بدن آشنا سازيد.
به عادات خودتان هم توجه كنيد
به عادات خود نيز توجه كنيد، آيا خودتان نيز به اين موارد اهميت ميدهيد و آنها را رعايت ميكنيد؟
حجم غذا را كم كنيد
سعي كنيد حجم غذايي كه در بشقاب كودكتان ميگذاريد را كم كنيد. به اين ترتيب او نيز عجلهاي براي زودتر تمام كردن آن نخواهد كرد. تعداد وعدهها را بيشتر كنيد و حجم غذا را كم كنيد.
از ظروف كوچكتر استفاده كنيد
ميتوانيد از ظروف و بشقابهاي غذاخوري كوچكتر استفاده كنيد يا اينكه از قاشقهاي كوچك استفاده كنيد تا اگركودك عادت به تند تند غذاخوردن دارد، حجم كمتري غذا وارد دهانش شود. از قاشقهاي بزرگتر براي خوردن سالاد ميوه و سبزيجات استفاده كنيد.
سرپا غذا نخوريد
به كودك خود ياد بدهيد كه هنگام غذاخوردن حتما بنشيند و در حين غذا خوردن تحرك نكند. سرپا غذاخوردن باعث ميشود كه كودك تحريك به تند تند غذاخوردن شود.
تلويزيون را خاموش كنيد
چيزهايي كه حواس كودك را از غذا پرت ميكنند، از دور و برش دور كنيد مثلا تلويزيون را خاموش كنيد تا به غذا توجه كند نه به چيزهاي ديگر.
غذا را خوب بجويد
خوب جويدن اهميت زيادي دارد به او ياد بدهيد كه لقمههاي كوچك بردارد و آنها را به خوبي و به طور كامل بجود.
نور محيط را كم كنيد
نور فضا و محيطي كه در آن غذا ميخوريد را كمي كاهش دهيد. اين كار از نظر رواني كودك را آرامتر ميكند و باعث ميشود با سرعت كمتري نيز غذا بخورد.
از موسيقي استفاده كنيد
ميتوانيد از موزيك استفاده كنيد. يك موسيقي ملايم براي زمان صرف غذا در نظر بگيريد تا كودك با آرامش بيشتري غذا بخورد. اين راه را حتماً امتحان كنيد چرا كه تأثير فوقالعادهاي دارد.
اعظم اسلامی مجد