زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مهدی احتشامی؛ زیر نظر دکتر سلطانعلی محبوب

سنین 6-1 سالگی کودک همراه با رشد قابل ملاحظه و کسب مهارت‌های مختلف است. در پایان یکسالگی، کودکان قادرند به تنهایی و به شکل مستقیم قاشق را به دهان‌شان ببرند. در پایان سال دوم، به تنهایی غذا می‌خورند و اغلب بچه‌های شش ساله مهارت استفاده از کارد برای غذا خوردن را کسب می‌کنند.

از آنجائی‌که میزان رشد کودک در پایان یکسالگی کم می‌شود، اشتهای کودک نیز کاهش می‌یابد که این امر گاهی اوقات والدین را نگران می‌کند. علاقه کودکان معمولاً به غذا کم شده و توجه‌شان نسبت به محیط اطراف بیشتر می‌شود. این دوران همراه با تغییراتی از جمله امتناع کودک از خوردن غذاهایی که قبلاً می‌خورده و یادرخواست غذای ثابت در تمام وعده‌های غذایی است.

علت این رفتارهاممکن است کشف حس جدید عدم وابستگی در کودک باشد.این رفتارهای غیر طبیعی برای والدین حساس نسبت به تغذیه فرزندشان ممکن است عجیب و نگران کننده به نظر برسد. برای جلوگیری از بروز مشکلات تغذیه‌ای به دلیل کاهش اشتهای کودک و تغییرات رفتاری، راهکارهای ذیل می‌تواند موثر باشد.

 از مجبور کردن کودک به خوردن غذا بپرهیزید.

والدین باید سعی کنند عادت‌های درست غذایی را به كودك بیاموزند. نه سختگیری و نه بی‌توجهی، هیچکدام تاثیر مطلوبی در تغذیه او نخواهد داشت. برنامه غذایی كودك نباید یکنواخت باشد، بلكه باید شامل غذاهای متنوع و مورد علاقه او بوده و در غذا خوردن عادی او تغییر زیادی اعمال نشود.

کودکان پیش دبستانی تمایل زیادی دارند که هر روز از غذا‌های متنوع استفاده کنند، ولی در نهایت، مجموع انرژی دریافتی روزانه آنها نسبتا ثابت باقی می‌ماند.

 وعده‌های كوچك

 بهتر است وعده‌های کوچک غذا 4 تا 6 بار در روز به آنها داده شود، چرا که ظرفیت معده آنها کمتر و اشتهای آنها متغیر است. میان وعده‌ها به اندازه وعده‌های اصلی غذایی در کمک به تامین مواد مغذی مورد نیاز روزانه مهم هستند.

 میان وعده‌های مغذی

میان وعده‌های غنی از مواد مغذی برای کودک انتخاب ‌کنید، غذاهایی که مورد علاقه بسیاری از کودکان هستند عبارتند از: میوه‌های تازه، پنیر، سبزی‌های خام، شیر، آبمیوه‌ها، بیسکویت‌های غلات کامل و ساندویچ‌های کره بادام زمینی.

طعم و مزه غذا

بو و مزه مطبوع غذا نقش مهمی در پذیرش غذا دارد. به غیر از حس چشایی سایر احساسات هم نقش مهمی در پذیرش غذا توسط کودکان ایفا می‌کنند. آنها از خوردن غذاهای خیلی داغ یا غذاهایی که بوهای ناآشنایی دارند اجتناب می‌ورزند. معمولا پذیرش غذاهایی که زیاد با هم مخلوط شده‌اند به طوری که اجزای آن قابل تشخیص نباشد توسط کودکان بسیار مشکل است.

 ظاهر غذا

ظاهر غذا در پذیرش غذا توسط کودکان مهم است. به عنوان مثال آنها بیسکویت های شکسته یا ساندویچ‌های نصف شده را به دلیل تغییر حالت اولیه شان نمی پذیرند.

 میز و صندلی مناسب

میز و صندلی متناسب با جثه کودک باید باشد. طریقه نشستن کودک به اندازه محیط عاطفی که کودک در آن غذا می‌خورد از اهمیت برخوردار است. پاهای کودک باید در وضعیت مناسبی قرار بگیرد، آویزان نباشد و ارتفاع صندلی باید در حدی باشد که کودک به راحتی به میز رسیده و میز نزدیک سینه‌اش قرار بگیرد.

 بشقاب و لیوان مناسب

از کاسه، بشقاب و لیوان مناسب استفاده شود. این وسایل باید از جنس نشکن بوده و در برابر واژگون شدن مقاوم باشند. برای بسیاری از کودکان، استفاده از کاسه بهتر از بشقاب است. قاشق و چنگال‌های دسته کوتاه برای آنها مناسب‌تر هستند.

 فعالیت زیاد؛ افزایش اشتها

فعالیت و بازی در فضای آزاد موجب افزایش اشتها و میل کودک به غذا می‌شود. فعالیت سبک یا استراحت کوچکی قبل از غذا موجب آرامش بیشتر کودک شده و از غذای خود بیشتر لذت می‌برد. البته، بچه‌های کوچک اگر خسته باشند، نمی توانند بخوبی غذا بخورند، بنابراین هنگام برنامه‌ریزی برای غذا و زمان بازی باید این مسئله را در نظر داشته باشیم.

مصرف كم آبمیوه‌ها

استفاده از آبمیوه را محدود کنید. مصرف زیاد آبمیوه توسط کودکان پیش دبستانی جایگزین غذاهای پرانرژی تر شده و در نتیجه اشتهای کودک و دریافت غذای او را کاهش داده که در نهایت منجر به کاهش رشد او می‌شود. همچنین ممکن است که مقادیر زیاد آبمیوه‌ها، همراه با سایر عوامل رژیمی و فعالیت کودک باعث اضافه وزن در کودک یا نگه داشتن کودک در شرایط اضافه وزن شود.

انجمن متخصصین اطفال آمریکا توصیه کرده که مصرف آبمیوه به مقدار 180-120 میلی لیتر در روز برای شیرخواران بزرگتر از 6 ماه و نیز کودکان نوپاو به 360-180 میلی لیتر در روز برای کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان محدود ‌شود.

 تاثیر محیط‌های دست جمعی در تغذیه

کودکان در محیط‌های دسته جمعی به خاطر تأثیر مربیان و دوستان بهتر غذا می‌خورند. بسیاری از کودکان بیشتر وقت خود را در خارج از خانه و در مراکز نگهداری و مراقبت از کودکان یا پیش دبستان سپری می‌کنند. بسته به زمانی که کودکان در این مراکز هستند، ممکن است فقط یک میان وعده یا حتی دو وعده غذا و دو میان وعده نیز مصرف کنند.

بنابراین کودکان بیش از نیمی از مواد مغذی مورد نیاز خود را در خارج خانه مصرف می‌کنند. این محل‌ها برای آموزش‌های تغذیه‌ای در حین صرف غذا بسیار مناسب هستند. تجربه غذاهای جدید، شرکت در تهیه غذاهای ساده و آشنایی با باغچه سبزیجات، فعالیت‌هایی هستند که عادات غذایی و نگرش‌های صحیحی را در کودک ایجاد می‌کنند.