به قلم : مهرنوش رجایی ، روانشناس تربیتی
تحریریه زندگی آنلاین : سال‌ها است که ۱۵ اسفند به عنوان روز درختکاری معرفی شده است، روزی که در آن تک‌تک شهروندان می‌توانند با فراهم آوردن نهال و کاشت آن در محلی مناسب قدم مثبتی در جهت حفظ محیط زیست بردارند، اما در این حرکت جنبه مثبت دیگری وجود دارد که در جای خود از اهمیت خاصی برخوردار است. و آن، آشنایی کودکان با این روز و سهیم کردن آنان در امر درختکاری است که قطعا نه تنها جذابیت خاصی برایشان دارد، بلکه فواید آموزشی قابل‌توجهی را برای کودکان به همراه خواهد داشت. پس لازم است تا در این روز فرصت را مغتنم شمرده و ضمن مفرح ساختن یک روز به یاد ماندنی برای بچه‌ها، آموزش‌های لازم را در این خصوص به آنان یادآور شد.
کاشت نهال و علاقه‌مندی کودکان به طبیعت
اولین دستاوردی که این حرکت می‌تواند برای کودکان داشته باشد، علاقه‌مند کردن آنان به طبیعت و فضای سبز است. وقتی کودکان در این کار سهیم می‌شوند و به کمک مربی و یا والدین خود و با دستان خود نهالی را در زمین می‌کارند، مشتاق هستند تا جوانه زدن و بزرگ شدن آن را ببینند. مشارکت کودکان در این کار باعث میشود تا دیدن هر درخت در هر نقطه دیگر برای آنان یادآور نهالی باشد که خودشان کاشته‌اند که روزی به درخت سرسبزی تبدیل میشود که می‌توان در زیر آن با آسودگی خیال نشست. در چنین روزی بچه‌ها به واسطه خاطره خوشی که از کاشتن یک نهال کوچک برایشان باقی می‌ماند باعث میشود تا سال‌های بعد نیز همچنان مشتاقانه برای این کار پیشقدم شوند و نسبت به طبیعت و حفظ آن علاقه‌مندی خاصی پیدا کنند.
بیشتربخوانید:
چگونه پسر خوبی تربیت کنیم؟
کودکان را نسبت به مراقبت و محافظت از درختان آگاه سازید
به خاطر داشته باشید هنگام کاشت نهال توسط کودکان حتما آنان را از مراقبت‌هایی که برای ادامه رشد یک درخت لازم است، آگاه سازید.
برایشان توضیح دهید که:
* درختان هم مانند سایر موجودات زنده برای ادامه زندگی نیاز به مراقبت و آب‌رسانی دارند و بدون آب و مواد مغذی خاک نمی‌توانند به زندگی خود ادامه دهند.
* همچنین به آنان بیاموزید که هر نهال روزی درخت تنومندی خواهد شد که در کنار سایر گیاهان و درختان دیگر باعث سرسبزی محیط زیست شده و به دلیل اکسیژنی که تولید می‌کند نقش بسیار مهمی در لطافت و پاکیزگی هوا دارد.
* به کودکان یادآور شوید که تنه و شاخه‌های درختان در واقع دست‌ها و پاهای آن محسوب می‌شوند که باید از هر آسیب و ضربه‌ای دور مانده و از شکستن شاخه‌ها پرهیز کرد.
و مهم‌تر آنکه در کنار و زیر درختان محل مناسبی برای روشن کردن آتش نیست، چرا که ممکن است منجر به سوختن تنه و شاخه‌های آن شود.
* آگاهی دادن به اینکه برگ‌های خشک درختان باعث تقویت خاک شده و ریشه آنها در زیر خاک امکان رشد درخت را فراهم می‌آورد، در واقع از جمله موارد مهمی محسوب میشود که آموزش آنها به کودکان هنگام کاشت نهال لازم و ضروری شمرده میشود.
بیشتربخوانید:
کودک ؛ بازی و تربیت اخلاقی
کودکان را از چگونگی موارد استفاده از درختان آگاه سازید
در کنار موارد مختلفی که در ارتباط با کاشت نهال برای کودکان توضیح می‌دهید، حتما به فواید کاربردی درختان و اینکه چه فواید دیگری می‌توانند داشته باشند، اشاره کنید تا اهمیت کاشت نهال برای بچه‌ها کاملا قابل لمس باشد. به عنوان مثال از درختانی بگویید که به بار می‌نشینند و هر ساله میوه می‌دهند و یا درختانی که چوب آنها برای درست کردن وسایل مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اصل زمانی که شما بدین شکل بچه‌ها را نسبت به فواید بی‌شمار درختان آگاه می‌سازید، بیشترین علاقه‌مندی را نسبت به کاشت نهال و حفاظت از محیط زیست در آنان ایجاد میکنید که با نهادینه شدن آن رفته‌رفته کودکان در آینده به عنوان افراد بزرگسال و مسئول، خود نیز برای برداشتن قدم‌های مثبت در نگهداری و حفظ محیط زیست پیشقدم خواهند بود.
کاشت نهال و ایجاد حس تعهد و مسئولیت‌پذیری در کودکان
شاید از خود سوال کنید که چگونه می‌توان با کاشت نهال و یا گیاهی خاص توسط کودکان، حس تعهد و مسئولیت‌پذیری را در آنان ایجاد نمود؟
زمانی که شما فرزندتان را در کاشت نهال مشارکت می‌دهید و او را با این کار آشنا می‌سازید و یا به طور کلی برای چنین کاری از او کمک می‌خواهید، در حین کار برایش توضیح دهید که همه گیاهان و درختان برای رشد و بزرگ شدن به آب نیاز دارند که اگر این کار با تاخیر صورت گیرد، باعث پژمردگی و یا خشک شدن آن میشود. به همین دلیل سپردن مسئولیت مراقبت از آن یکی از فرصت‌های خوب محسوب میشود که از این طريق می‌توان مسئولیت‌پذیری را به کودکان آموزش داد که بی‌توجهی به آن نتیجه‌ای جز خشک شدن گیاه را در بر نخواهد داشت، هر چند که چنین نتیجه‌ای برای کودکان هم خوشایند نیست، اما تاثیر‌گذار خواهد بود.
کاشت نهال با کودکان به همراه شناخت ابزار مورد نیاز
یکی دیگر از مواردی که در ارتباط با مشارکت دادن کودکان در کاشت نهال می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، شناخت و آگاهی دادن به کودکان از ابزار و وسایلی است که در هنگام کاشتن نهال و یا هر گل و گیاه دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که لازم است کودکان نسبت به لوازم مورد نیاز در این زمينه شناخت پیدا کرده و موارد استفاده از آنها را بدانند. شما می‌توانید وسایل و ابزاری مانند بیلچه، آب‌پاش و قیچی باغبانی تهیه کرده و هنگام کاشت نهال، چگونگی استفاده از آنها را برای کودکان شرح دهید.
همچنین با تهیه دستکش باغبانی و استفاده از آن هنگام کاشت گیاه ضرورت استفاده از آن را متذکر شوید، البته فراموش نکنید که خطرات ناشی از بعضی وسایل را حتما به کودکان گوشزد کنید. ابزارهایی مانند اَره‌های کوچک، قیچی‌های باغبانی و یا وسایل دیگری که ممکن است برای کودکان خطر‌ساز باشند، از جمله وسایلی هستند که لازم است به تنهایی در دسترس کودکان قرار نگیرند و تا حد امکان جوانب احتیاط را در این مورد در نظر داشت.
