عاطفه باقری : کارشناس ارشد ادبیات کودک و نوجوان ؛ دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی
تحریریه زندگی آنلاین : کودک در حین بازی بهتر یاد می‌گیرد
بازی کردن پررنگ‌ترین فعالیت روزمره کودکان است. بازی مختص دوره‌ای خاص از زندگی نمی‌باشد و در تمامی دوران‌های زندگی خودش را به نحوی نشان می‌دهد و نمی‌توانیم تاثیر بازی بر یادگیری را نادیده بگیریم. اگر بخواهیم یک تعریف ساده از بازی کردن بگوییم، آن را می‌توان همان فعالیت‌هایی در نظر گرفت که کودک‌تان در طول روز با اشیای غیرجاندار خودش را سرگرم می‌کند.
چرا باید به تاثیر بازی بر یادگیری کودک اهمیت داد؟
بازی کردن علاوه بر آنکه لذت‌بخش‌ترین فعالیت برای کودکان است، طبیعی‌ترین راه هم برای یادگیری آنها می‌باشد. اگر نگران یادگیری فرزندتان هستید، بهترین روشی که می‌تواند به پیشرفت کودک‌تان کمک کند، سرمایه‌گذاری روی بازی او است. این سرمایه‌گذاری به معنای اسباب‌بازی‌های پر زرق و برق و لوکس نیست. هم‌بازی شدن و وقت گذاشتن شما گران‌بهاترین سرمایه شما برای فرزندتان است.
بیشتربخوانید:
بازی‌ها برای زندگی
یاد گرفتن و بازی کردن برای کودکان در یک راستا قرار دارد و از هم جدا نیستند. به عنوان مثال استفاده از اسباب‌بازی‌های پازلی، کارت‌های رنگی که خودتان ساخته‌اید، اجرای نمایش با موضوعات مختلف با صدای خودتان و همراه کردن او در نمایش خانگی‌تان می‌تواند علاوه بر آموزش، اعتماد به نفس و فن بیان کودک‌تان را متحول کند. ساختمان‌سازی با بالش، خانه‌سازی با بالش، دخیل کردن او در کارهای کوچک با بازی بدون دستور مستقیم آموزشی، او را تا حد زیادی برای زندگی کردن، لذت بردن، همراه شدن و تلاش کردن آماده می‌کند.
بازی‌ها برای یادگیری
یکی از بهترین روش‌های آموزش و یادگیری برای دانش‌آموزان ابتدایی و پیش‌دبستانی، روش تعاملی است. معمولا در روش تعاملی، دانش‌آموزان درک بهتری از مفاهیم پیدا می‌کنند و موضوعات مختلف را راحت‌تر به ذهن می‌سپارند. یادگیری از طریق بازی یکی از این روش‌های تعاملی است که موجب می‌شود تا دانش‌آموزان به کمک بازی، موضوعات را بهتر درک کنند و در طول یادگیری احساس خستگی کمتری داشته باشند. در حقیقت کودکان و نوجوانان با انجام بازی، نوعی زندگی کردن را تمرین می‌کنند و انواع مهارت‌ها را می‌آموزند. بازی می‌تواند در خلاقیت مؤثر باشد و سبب رشد و شکوفایی استعداد آنها شود. تحقیقات بسیار زیادی نقش بازی در یادگیری دانش‌آموزان ابتدایی را به اثبات رسانده و نتایج آن در مجلات مختلف علمی به چاپ رسیده است. آموزش درس با بازی می‌تواند در دو نوع کاملا متفاوت باشد که روش تدریس مبتنی بر بازی کامپیوتری و یادگیری از طریق بازی‌های غیر کامپیوتری جزء این آموزش هستند، البته باید توجه داشت که هر نوع بازی نمی‌تواند نقش مؤثری در یادگیری داشته باشد. بازی‌ها باید طوری باشد که کودک یا نوجوان از آن بازی احساس رضایت کند و همچنین خود بازی نیز در افزایش تمرکز و یادگیری کودک تأثیرگذار باشد.
بیشتربخوانید:
اختلالات و ناتوانایی‌های یادگیری در کودکان
روش تدریس مبتنی بر بازی
در دانش‌آموزان ابتدایی روش تدریس مبتنی بر بازی است. در این روش ابتدا باید هدف درس به‌صورت بسیار ساده برای دانش‌آموزان گفته شود و پس از آن، بازی مورد نظر به آنها آموزش داده شود. در مرحله شرح بازی باید تمامی دستورالعمل‌های بازی و نحوه انتخاب افراد به‌طور کامل مشخص گردد. پس از این مرحله باید بازی اجرا شود و معلم به‌عنوان راهنما فعالیت‌های دانش‌آموزان را چک کند. پس از پایان بازی نوبت به نتیجه‌گیری می‌رسد. به دلیل اینکه دانش‌آموزان در حال انجام بازی هستند و آن بازی در ارتباط با مفاهیم درسی است، احتمال اینکه مفاهیم درسی را یاد گرفته باشند، بسیار زیاد است. در نهایت معلم می‌تواند میزان یادگیری دانش‌آموزان را بسنجد. آموزش درس با بازی یکی از شیوه‌هایی است که موجب می‌شود درس در ذهن کودک حک شده و به سرعت فراموش نشود. بازی بر یادگیری بسیار مؤثر بوده و از این رو در ادامه، شش تأثیر بازی بر یادگیری را بیان می‌کنیم:
یادگیری مشارکتی، قطارِ سریع
اولین تأثیر بازی بر یادگیری افزایش سرعت یادگیری است. دلیل افزایش سرعت یادگیری، علاقه کودکان به بازی کردن است.
دومین تأثیر بازی بر یادگیری، افزایش تجربه کودک و یادگیری تجربه است، چون در محیط بازی کودک از فضای انتزاعی درس خارج می‌شود و به‌صورت عملی موضوع مورد نظر را یاد می‌گیرد، موضوع درسی همانند یک تجربه همیشه با او می‌ماند و معمولا کودک هیچ وقت این موضوع درسی را فراموش نمی‌کند.
امکان خطرپذیری و اجازه تصمیم گرفتن در محیطی امن و سالم از دیگر تأثیرات بازی بر یادگیری است.
چهارمین نقش بازی در یادگیری دانش‌آموزان ابتدایی، مشارکت در فعالیت یادگیری به‌صورت مساوی است، زیرا در این روش دانش‌آموزان کند‌آموز و سریع‌آموز در کنار همدیگر بازی می‌کنند و فضای رقابتی از بین می‌رود.
سهولت در یادگیری پنجمین تأثیر بازی در یادگیری است و کودکان به آسان‌ترین شکل ممکن موضوعات مختلف را می‌آموزند.
ششمین تأثیر بازی بر یادگیری افزایش تعامل بین دانش‌آموزان است که تجربیات خود را به یکدیگر منتقل می‌کنند و از زبان خودشان موضوعات مختلف را می‌آموزند.
کوکان وارثان زمین و سرزمین ما هستند. چه خوب که نسلی شاد، آگاه و کارآمد بر زمین زندگی کند.
از چهارچوب بیا بیرون و خلاق شو!
با یک پرتابِ بالشی در خانه مادربزرگه، از طرف یک بچه بزرگ؛ عاطفه باقری
بیشتربخوانید:
چالش های آموزش آنلاین کودکان اوتیسمی در بحران کرونا
