سعیده صالح غفاری: مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران
تحریریه زندگی آنلاین : علاوه بر تفاوت‌های یک کودک عادی و اوتیسمی، موضوع دسترسی به وسایل آموزش آنلاین نیز در برخی نقاط کشور دغدغه جدی است؛ با این حال به طور کلی ما با خلأ آموزش و مهارت آموزی نوجوانان و جوانان طیف اوتیسم هم روبرو هستیم که باید با سیاست گذاری درست از این خلأ عبور کنیم تا فرد مستعد طیف اوتیسم مجبور به خانه نشینی نباشد. یک کودک اوتیسم از زمان تشخیص اختلال تا آغاز دریافت خدمات توانبخشی و یا بدون مداخلات در زمان ورود به مدرسه مورد شناسایی قرار می‌گیرد و وارد مدارس استثنایی می‌شود، ۳ مرحله غربال را پشت سر می‌گذارد. مرحله اول غربال و تشخیص زودهنگام زیر ۲ سال است که تمام شبکه بهداشت کشوری در این موضوع سهیم هستند. در مرحله دوم اگر اختلال در سن زیر ۲ سال تشخیص داده نشود، وارد کلینیک‌های توانبخشی می‌شود که اکنون بالغ بر ۱۰۰ کلینیک توانبخشی تحت پوشش بهزیستی در کشور داریم. به نوعی اولین فردی که در سیستم توانبخشی کشور یک کودک اوتیسم را پذیرش می‌کند همکاران در کلینیک‌های توانبخشی روزانه بهزیستی هستند که مراتب سپاس خود را از این عزیزان که به ویژه در ایام کرونا و با تمام محدودیت‌ها فعالیت کردند را اعلام می‌کنیم. علی‌رغم عدم مراجعات حضوری ما شاهد قطع خدمات توانبخشی نبودیم و با وجود اجرای دستورالعمل‌های پیچیده این دوران کرونا که اندکی شرایط را برای معلمان و درمانگران پیچیده کرده است هنوز شاهد خدمت دهی مناسب آنها هستیم و شاهد هستیم که مراکز توانبخشی به سختی سعی در سرپا نگه داشتن مراکز و کلینیک‌های توانبخشی خود دارند.
بیشتربخوانید:
علائم اوتیسم و روش تشخیص آن در کودکان
پیگیری درمان افراد طیف اوتیسم در این مراکز غیر از مبلغ یارانه‌ای که سازمان بهزیستی برای هر فرد طیف اوتیسم اختصاص می‌دهد نهایتاً با مداخلات کار، گفتار، روانشناسی و اصلاح رفتار در مجموع ۳ میلیون تومان در ماه هزینه دارد که سهم ناچیزی توسط سازمان بهزیستی از بودجه اوتیسم اختصاص می‌یابد و مابقی را تاکنون خود مدیران با درایت و تلاش خودشان و حمایت خیرین محلی و خانواده‌ها دریافت کردند. ما درخواست داریم که طرح پوشش دهی خدمات توانبخشی بیمه‌های سلامت، تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح بتواند شامل حال کودکان اوتیسمی که به این مراکز مراجعه می‌کنند شود. از طرفی کلینیک‌های توانبخشی در ایام بعداز ظهر ظرفیت خوبی برای ارائه خدمات کلینیکال با پوشش دهی بخشی از خدمات توسط بیمه‌ها دارند و امیدواریم انجام شود.
در ادامه پس از آنکه فرزند ۴ یا ۵ ساله شد برای طرح سنجش آموزش و پرورش استثنایی و مدارس اوتیسم اقدام می‌کنیم. شاهد هستیم در مدارس استثنایی هم سخت‌ترین نوع کار با کودکان با نیاز ویژه، توسط معلمینی که با طیف اوتیسم کار می‌کنند صورت می‌گیرد و انجمن اوتیسم ایران شاهد تلاش عاشقانه این عزیزان است و انتظار داریم سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش استثنایی به نمایندگی از خانواده افراد طیف اوتیسم، حداکثر سعی و تلاش را برای ایجاد بستر مناسب برای رشد و شکوفایی و ترغیب درمانگران داشته باشد زیرا کار با کودک اوتیسم کار هر کسی نیست و کسی که قدم در این راه گذاشته است نیرویی عاشق و متعهد است. ما به نیابت از تمام خانواده‌های اوتیسم از این عزیزان تشکر می‌کنیم و از سازمان‌های بیمه‌گر پایه خواستار پوشش دهی مناسب خدمات توانبخشی این افراد هستیم.
بیشتربخوانید:
در حال حاضر بالغ بر ۴ تا ۵ هزار کودک اوتیسم در مراکز و مدارس خدمات دریافت می‌کنند که ما انتظار داریم بتوانند از حداکثر خدمات آموزشی و توانمندی بهره‌مند شوند. یک کودک عادی با کودک طیف اوتیسم شرایط متفاوتی دارد بنابراین دورکاری و آموزش از راه دور در خدمات کلینیکال و آموزش برای فرد اوتیسم به راحتی پاسخگو نیست و ما نمی‌توانیم همان انتظاری که از یک کودک عادی برای استفاده از ابزار آموزشی آنلاین داریم از فرد طیف اوتیسم هم داشته باشیم. از طرفی در مناطق محروم نیز دسترسی درستی به وسایل مورد نیاز آموزش آنلاین وجود ندارد و باید تمهیداتی اندیشیده شود که دانش‌آموزان طیف اوتیسم هم از دریافت خدمات آموزشی با کیفیت خوب برخوردار شوند. حدوداً ۱۰۰ کلینیک مراقبت روزانه طیف اوتیسم در کشور داریم و در استان‌های بزرگ کشور نیز یک مدرسه یا یک کلاس اوتیسم وجود دارد.
افراد طیف اوتیسم از ۵ سالگی و پس از سنجش وارد مدارس استثنایی می‌شوند و می‌توانند تا ۱۲ یا ۱۳ سالگی در مقطع ابتدایی و سپس در دوره‌های مهارت آموزی تحصیل کنند اما پس از این سن دیگر خلأ کامل سیستم رسمی رسیدگی به نوجوانان و جوانان طیف اوتیسم را شاهد هستیم که باید با سیاست گذاری‌های درست از این خلأ نیز عبور کنیم تا فرد مستعد طیف اوتیسم مجبور به خانه نشینی نباشد.
