ساناز حشمتیپور : کارشناس علوم تربیتی ؛ نویسنده کودک و نوجوان ؛ مربی مهارت های زندگی
تحریریه زندگی آنلاین : مهارتهای زندگی به مجموعه مهارتها و تواناییهایی اطلاق میشود که به ما برای زندگی بهتر کمک کند. مهارتهای بسیاری در هر زمینه وجود دارند که آموختن آنها برای فرزندان ما ضروری است. گاهی به دلیل عدم شناخت این تواناییها، والدین از کنار آموزش آنها رد میشوند. یکی از همین آموزشهای ساده آموزش کارهای شخصی و کارهای منزل به فرزندان است.
بیشتربخوانید:
پرخاشگری، پیامد تنبیه کودکان
آموزش انجام کارهای شخصی و کارهای منزل
یکی از مهارتهایی که لازمه زندگی است و مهم است که هر کودک یا نوجوانی از کودکی بیاموزد، انجام کارهای شخصی است. بعضی از والدین حتی تا سنین نوجوانی و حتی جوانی اجازه انجام خیلی از کارها را به فرزندان خود نمیدهند. اگر میخواهیم در زمره والدین آگاه و منطقی باشیم و فرزندان مستقل تربیت کنیم، باید بدانیم که از شروع سنین 4 تا 6 سال باید کارهای مربوط به دستشویی و حمام کردن، مرتب کردن اتاق در حد توان، غذا خوردن، جمع کردن ظرف خوراکی و خیلی از کارهاری دیگر را به فرزندان خود بیاموزیم. چون این کار علاوه بر اینکه باعث بالا بودن اعتماد به نفس بچهها و حس خوب استقلال به آنها میشود، از خستگی و احساس مسئولیت بیش از حد و خارج از عرف والدین نیز میکاهد.
مسلما اگر ما از سنین 4 و 5 سالگی آموزش این کار را شروع نکنیم، در سنین بالاتر انجام این کارها و قبول آن توسط بچهها مشکلتر خواهد شد. البته نباید در انجام کارها بچهها را مجبور و تنبیه کرد و نباید هر بار برای این کار جایزهای در نظر گرفت و تعریف و تمجید بیش از اندازه کرد. بلکه گفتن اینکه آفرین چقدر کارهایت را خوب انجام میدهی، هم به فرزندان این حس را القا میکند که این کار وظیفه آنها است و هم شما میبینید که چقدر خوب از پس کارهایشان بر میآیند. انجام بعضی از کارهای منزل و کمک کردن به هر یک اعضای خانواده باعث میشود بچهها حس مفید بودن و مشارکت داشته باشند و اگر روزی تنها بودند خودشان را گم نکنند و از عهده کارها و مسئولیتهایشان در بزرگسالی بربیایند، مانند پختن یک نیمرو توسط یک بچه 7 ساله و کشیدن جاروبرقی توسط فرزند 6 ساله شما.
از بچهها در کارها مشارکت بخواهید. این به آنها حس بهتری میبخشد، البته باید در حد توان خودشان در کارها مشارکت کنند، زیرا اگر از پس کار سختی که مناسب سنشان نیست برنیایند، حس ناتوانی و شکست به آنها دست میدهد. فقط یادمان باشد تا جایی از بچهها همکاری بخواهیم که خودشان دوست دارند و این کار را با بازی و سرگرمی انجام دهند.
بیشتربخوانید:
قبل از تنبیه کردن فرزندتان این مطلب را بخوانید!
گفتن این 11 نکته به کودکان ممنوع!
تشویق کودک را از یاد نبرید!
آموزش اصول کمکهای اولیه
مهارت دیگری که لازم است کودکانمان بدانند تا در مواقع اضطراری از آن استفاده کنند، آموزش کمکهای اولیه و تلفنهای ضروری است.
تعریـف کمـکهای اولـیـه
کمکهای اولیه یعنی در مواقع بروز حادثه یا اتفاق قبل از رسیدن نیروهای امدادی، اقدامات یا کمکهایی آگاهانه و در چارچوب درست انجام دهیم.
یادگیری تلفن پدر یا مادر و تلفن منزل
یادگیری آدرس دقیق و شهر محل سکونت
یادگیری درست و دقیق اسم و فامیل
یادگیری شمارههای مهم امدادی؛ 125 آتشنشانی، 110 پلیس و 115 اورژانس
حوادث طبیعی و غیرطبیعی جزء لاینفک زندگی انسانها هستند. ما باید در این مورد با بچهها صحبت کنیم و به آنها بگوییم که ممکن است اتفاقی پیش بیاید، ولی مهم این است که ما دست و پای خود را گم نکنیم و آن مشکل را با قدرتی که خدا به ما داده حل کنیم.
همیشه در منزل یک جعبه کمکهای اولیه داشته باشید و کارکرد ساده آن را در حد توان بچهها به آنها بیاموزید. بچهها نباید فکر کنند که باید همیشه مورد توجه و حمایت بزرگترها قرار بگیرند، بلکه باید حس کنند که میتوانند. اینکه بچهها بتوانند به بزرگترها در هر کاری، حتی خیلی کم کمک کنند، به آنها روحیه و قدرت بیشتری میدهد. فقط باید به بچهها گفت که جان خودشان و امنیت خودشان در مقام اول است و نباید آسیبی ببینند. مسلما لازم نیست که فرزند ما همه اصول کمکهای اولیه در سطح بزرگسالان را بداند. بلکه در حد سن خودش کافی است، مثلا برای کودک 7 ساله دانستن اینکه وقتی دستش را برید باید چه کاری انجام دهد یا اینکه وقتی با یکی از اعضای خانواده تنها بود و حال آن فرد بد شد، شماره و تماس با اورژانس را آموخته باشد. و کارهایی نظیر این مثال و متناسب با سن کودک یا نوجوان.
توجه به آموزش صحیح اصول کمکهای اولیه توسط افراد متخصص و کاردان و متناسب سن بچهها به اندازه خود آموزش مهم است. بعد روانی این آموزش نیز باید رعایت شود و باعث ایجاد ناامنی و استرس در بچهها نشود. کودکان ما باید همواره بیاموزند که خونسردی و آرامش قبل از هر کاری مهم است و درصورتی که نتوانند به رفتار خود مسلط باشند، کاری از پیش نمیبرند.
بیشتربخوانید:
7اصل واجب در تربیت کودک