زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه گروه ترجمه زندگی آنلاین

بنابر تحقیق در سال 2000، مشخص شد که (حداقل در جامعه آمریکا) بین 1 تا 9 درصد از کودکان و نوجوانان دچار اضطراب اجتماعی هستند.

وقتی این نوع اضطراب بیش از 6 ماه در کودک دوام داشته باشد، می‌تواند اثر بسیار بدی روی زندگی او بگذارد و موفقیت‌های آینده‌اش را تحت الشعاع قرار دهد.

اضطراب اجتماعی و عوارض آن

اضطراب اجتماعی، ترس و نگرانی در موقعیت‌هایی است که کودک هنگام تعامل با دیگران یا وقتی در مرکز توجه است، گرفتار آن می‌شود.

کودکانی که شدت اضطراب اجتماعی در آنها بالاست، معمولا با صفاتی چون خجالتی تعریف می‌شوند و مشکل اصلی آنها ترس از این است که دیگران آنها را بد بدانند.

آنها می‌ترسند وظیفه ای را به خوبی انجام ندهند و کاری کنند که خجالت آور باشد.

کودکان زمانی که مضطرب می‌شوند، ممکن است به مشکلات فیزیکی مانند حالت تهوع، معده درد، سرخ شدن صورت از خجالت و لرزش مبتلا شوند.

کودکانی که فوبیای اجتماعی دارند، از موقعیت‌هایی که احتمال برخورد و تعامل با دیگران، همچون دیدن افراد جدید، صحبت تلفنی، پیوستن به گروه‌های مختلف یا رفتن به باشگاه‌ها یا پاسخ دادن به سوالات در کلاس درس دارد، دوری می‌کنند.

از آنجایی که کودکان به طور معمول در مدارس و یا مهدکودک، آرام و فرمانبر هستند، خجالتی بودن آنها پنهان و دور از چشم باقی می‌ماند و ممکن است دیگران متوجه ترس شان نشوند.

البته خجالتی بودن ذاتا مشکل نیست (فرض کنید تمام مردم دنیا برونگرا بودند، مسلما دنیا نمی‌توانست بسیار دلچسب و لذت بخش باشد).

خجالتی بودن زمانی مشکل ساز می‌شود که جلوی لذت بردن کودک از زندگی و محیط اطراف او را بگیرد.

بسیاری از کودکان خجالتی هستند. اما با وجود این ویژگی، می‌توانند دوستان بلند مدت داشته باشند و به وسیله آنها در حرفه خود موفق شوند و یا به خواست‌های دیگرشان برسند.

اما اگر خجالتی بودن و اضطراب اجتماعی به کودک، اجازه شرکت در فعالیت‌های روزمره (مانند بحث‌های کلاس درس) و برنامه‌های لذت بخش (مثل مهمانی‌ها) را ندهد و یا نتواند دوستان صمیمی‌و طولانی مدت داشته باشد، بنابراین مشکلی مخرب است و باید به او کمک شود. 

نردبانی برای درمان کودک مبتلا به اضطراب اجتماعی

روش‌های بسیار متفاوتی برای درمان کودک مبتلا به اضطراب اجتماعی وجود دارد. در اینجا به روش درمانی نردبان اشاره شده است. در این روش قدم به قدم به کودک مضطرب کمک می‌شود.

روش نردبانی بر اساس به تدریج در معرض چیزی قرار گرفتن است. بدین ترتیب که با گام‌های بسیار کوچک و آهسته، کودک در برابر شرایط اضطراب آور قرار داده می‌شود.

هر پله از نردبان باید با سطح ترس و وحشت کودک منطبق باشد.

پله‌های این نردبان ممکن است از نظر کودکان مختلف، بسیار آسان/آهسته یا سریع/سخت باشد.

در حقیقت آن به شدت اضطرابی که کودک حس می‌کند، وابسته است. هنگام استفاده از این روش، به موارد زیر توجه کنید:

با موقعیت و یا موردی که کودک تان در آن شرایط، حداقل اضطراب را حس می‌کند، شروع کنید.

گاهی اوقات مجبور می‌شوید، کودک تان را چندین بار در شرایطی خاص قرار دهید، تا پس از مدتی در آن وضعیت احساس راحتی و آرامش کند.

سپس او را وارد موقعیتی کنید که اضطراب بیشتری نسبت به موقعیت پیشین دارد. این روند را آنقدر ادامه دهید تا کودک در آن موقعیت خاص نیز احساس اضطراب نداشته باشد.

موقعیت‌های چالش آور را به تدریج اضافه کنید تا بیشتر موقعیت‌های مضطرب کننده را شامل شود و کودک به تدریج بیاموزد که چگونه از پس اضطراب اجتماعی برآید.

هنگام استفاده از روش نردبان، تشویق کودک و ستودن عملکرد کودک پس از هر موفقیت بسیار مهم است. همچنین می‌توانید برای انگیزه دادن به کودک، به او پاداش و جایزه بدهید.

نکته: روش نردبان برای تمام کودکان از سنین مختلف موثر است و بزرگسالان هم می‌توانند از این روش بهره برند.

مقابله با شرایط دشوار

می‌توان به کودکان ترفندهایی برای برخورد با شرایط دشوار آموخت:

کودکان 3 تا 6 ساله: به این کودکان بیاموزید که وقتی در موقعیت سخت و اضطراب آور قرار می‌گیرند، با خود جملات انگیزه بخش بگویند.

مثلا، "من می‌توانم شجاع باشم."، "این سگ رفتار دوستانه ای دارد." یا "مامان زود برمی‌گردد."

کودکان بزرگتر (7 سال به بالا): اگر به کودکان 7 سال به بالا یاد بدهید که واقعی فکر کنند، از روش نردبان استفاده بهتری می‌برند.

به طور مثال، از کودک تان بخواهید از خودش سوال‌هایی مانند، "آخرین بار چه اتفاقی افتاد؟" و "چقدر احتمال دارد که موضوعی رخ دهد؟" بپرسد.

الگوی مناسب

کودکان معمولا هنگام مشاهده دیگران و شنیدن صحبت‌های آنها

( الگوها)، روش‌های برخورد با موقعیت‌های دشوار را می‌آموزند. بنابراین هنگام قرار گرفتن در این موقعیت‌ها باید به طور عملی، به کودک‌تان بیاموزید که چگونه فکر و عمل کند.

همچنین از گفتن حرف‌هایی مانند این، "یک عقرب! هیچ وقت نزدیک عقرب‌ها نشو! ممکن است صدمه ببینی." پرهیز کنید.

فواید روش نردبانی درمان اضطراب اجتماعی

کودکان به جای فرار، با موقعیت‌های اضطراب آور روبه رو می‌شوند.

وقتی کودکان با ترس‌های خود مواجه شوند، احتمال اینکه حس کنند، آنها چندان هم ترسناک نیستند، بسیار زیاد است.

آنها با مهارت‌ها و تکنیک‌هایی که برای مقابله با شرایط دشوار نیاز دارند، آشنا می‌شوند.

کودکان هنگام استفاده از این روش، طعم موفقیت‌های هرچند کوچک را چشیده و به پیشرفت‌های بیشتری دست می‌یابند.

نمونه ای از روش نردبانی مناسب کودکان 3 تا 6 ساله

1- به دوستی که چند بار او را دیده است، "سلام" کند.

2- به کودکی در پارک که هرگز ندیده، "سلام" کند.

3- به فروشنده سوپر مارکت، "سلام" کند.

4- به بزرگسالی که قبلا دیده است، "سلام" کند.

5- به کودکی غریبه در مهد کودک،"سلام " کند.

6- به کودکی در پارک که او را نمی‌شناسد، پیشنهاد بازی بدهد: "میایی بازی کنیم؟"

7- با کودکی که در پارک نمی‌شناسد، صحبت کند و با او در مورد تعطیلات آخر هفته‌اش بگوید.

8- به گروهی از بچه‌های کلاس (مثلا کلاس نقاشی یا مهد کودک)، "سلام" کند.

9- وقتی وارد چنین گروهی می‌شود، با یکی از بچه‌های گروه شروع به گفتگو کند.

راهنمایی‌های مفید دیگر

قبل از اینکه از کودک بخواهید در یک موقعیت واقعی کلامی‌را بر زبان براند، در خانه از او بخواهید که چند بار تمرین کند.

کودک را در مقابل مردم یا موقعیتی اضطراب آور، مجبور به صحبت کردن نکنید.

به طور مثال در مقابل دیگران به او نگویید،" زود باش، سلام کن. خجالت نکش!" تمرین‌های قبلی، باعث می‌شود که کودک در اینگونه مواقع دچار خجالت بسیار نشود.

فقط یک یادآوری مختصر و در عین حال بسیار آرام کافی است اما هرگز به او فشار نیاورید.

اگر کودک یک پله از نردبان را با موفقیت گذراند، اگر نزدیک دیگران بودید، خیلی آرام او تشویق کنید اما اگر فقط خودتان و تنها بودید با صدای بلند این کار او را یک موفقیت عالی جلوه دهید.

اما اگر کودک از پس آن کار برنیامد، با او بیشتر تمرین کنید. هرگز او را تنبیه و یا سرزنش نکنید.

اگر به مسئولان مهدکودک و یا مدرسه کودک تان بگویید که برای درمان اضطراب اجتماعی کودک‌تان از روش نردبانی استفاده می‌کنید، آنها نیز به شما یاری خواهند رساند و موفقیت‌تان بیش از پیش خواهد شد.

از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که شرایط را بدتر می‌کند، پرهیز کنید.

با ملایمت و سرشار از مهربانی، کودک‌تان را تشویق به شرکت در موقعیت‌های اجتماعی کنید.

مهم نیست که چقدر خسته و دلسرد می‌شوید، تحت هر شرایطی از انتقاد کردن از کودک‌تان یا بیان گفته‌های منفی جلوگیری کنید. این کار تمام تلاش‌هایتان را به هدر می‌دهد.

آیا می‌دانید:

کودکان اولین بار حدود 2 تا 3 سالگی، احساس خجالت می‌کنند؟