به قلم : اعظم حاجی یوسفی ؛ بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین : کودکان را با عروسک و دنیای عروسکی آشنا سازیم، زیرا رابطه عروسک با کودکان فراتر از یک بازی و سرگرمی است. باور بیشتر مردم جامعه این است که عروسک مختص دختر بچه‌ها است و پسر بچه‌ها علاقه‌ای به عروسک ندارند. اگر شما هم چنین نظری دارید، باید بگوییم سخت در اشتباه هستید. اساساً عروسک یک هم‌بازی مناسب و شاید در بعضی مواقع ضروری برای کودکان است (چه دختر و چه پسر).
وابستگی کودکان به عروسک از سنین 4 ماهگی تا 1 سالگی شکل می‌گیرد. آنها تنهایی‌های خود را با عروسک پر می‌کنند. حضور مادر و عروسک برای کودکان تسلی‌بخش است و در آرامش‌بخشی به کودکان بسیار مؤثر. کودکان هنگام بازی با عروسک‌ها به آنها عشق می‌ورزند با آنها دوست و وارد دنیای کودکانه می‌شوند. شاید این نکات، به ظاهر ساده به نظر آیند، اما همین نکات ساده در رشد فکری، عاطفی، ذهنی و تربیتی کودک مؤثر هستند.
در طرحی به معرفی کتاب‌هایی همراه با نمایش عروسکی پیرامون علایق کودکان پرداخته شد. در این طرح کتاب خواندن به برنامه روزانه کودکان اضافه شد. در نتیجه کم‌کم پسرها نیز جذب عروسک شدند و همراه آنها به خواندن و قصه‌خوانی پرداختند و در نهایت نمایش عروسکی از علایق و فعالیت‌های محبوب پسران شد. جنسیت عامل مهمی برای شیوه بهره‌مندی از عروسک است، زیرا تجربه ثابت کرد کار با عروسک در دو جنس باید به شکل متفاوت انجام شود. پسران در سن ۲ تا ۶ سالگی علاقه‌مند به کتاب و قصه‌خوانی با عروسک‌ها هستند و دوست دارند عروسک را در آغوش گرفته و برایشان قصه خوانده شود، اما از سن شروع مدرسه بیشتر تمایل دارند، به شکل پویا و فعال با عروسک ارتباط برقرارکنند.
بیشتربخوانید:
عروسک های خیمه شب بازی
نمایش عروسکی و عروسک‌گردانی از فعالیت‌هایی است که به غیر از کتابخانه باید در مدارس نیز اجرا شود و گاها در مراسم‌های مختلف می‌توان از عروسک‌های مختلف استفاده کرد و به قصه‌خوانی و نمایش با عروسک پرداخت.
دختران به شکل دیگری علاقه‌مند به مطالعه با عروسک‌ها هستند. آنها بیشتر علاقه‌مند به مطالعه همراه عروسک‌ها هستند، هر چند نمایش عروسکی در دختران نیز به شکل فعال وجود دارد. به هر حال این طرح باعث شد تا بسیاری از کودکان به دلیل وجود عروسک و بازی‌های عروسکی جذب کتابخانه شوند و حتی دخترانی که بنا به فرهنگ روستا از سنین ۹ تا ۱۲ سالگی باید عادات کودکی را ترک کنند و عروسک را کنار بگذارند، همراه کوچک‌تر‌ها با اشتیاق برای عروسک‌ها قصه‌خوانی می‌کنند.
علاوه بر این به کمک عروسک‌ها می‌توان خیلی از نکات را به کودکان آموخت و آنها را آماده ورود به دنیای بزرگ‌ترها کرد. امروزه به تجربه ثابت شده آموزش‌های غیر مستقیم توسط عروسک‌ها تأثیر بیشتر و پایدارتری بر ذهن کودکان دارد، زیرا عروسک به شدت تمرکز کودک را به خود جلب می‌کند و کودک با تمام وجود به پیام‌های عروسک گوش می‌دهد.
از سویی عروسک‌بازی نه تنها باعث تخلیه انرژی کودک می‌گردد، بلکه به آرامش روحی و پویایی رفتار کودک نیز کمک می‌کند. همچنین این اجازه را به کودک می‌دهد تا بدون واهمه وارد دنیای بزرگ‌ترها شده و با دیدن خود به عنوان یک آدم بزرگ، یک سری مسائل را تجربه کند.
بیشتربخوانید:
روش های ساده برای ضدعفونی اسباب‌بازی‌ها
نکاتی که هنگام خرید عروسک باید رعایت شود
عروسک‌هایی با سمبل فرهنگ غیرخودی اصلاً مناسب نیستند، زیرا باعث تصورات غلطی در ذهن کودکان می‌شوند.
کودکان نسبت به اسباب‌بازی‌های ساخته شده از مواد مختلف دارای نگرش‌های مختلفی هستند، بنابراین کیفیت و بافت عروسک نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
استفاده از مواد نرم در عروسک باعث برانگیختن احساسات مثبت در کودک می‌شود، در حالی که مواد خشن نگرش منفی در کودک ایجاد می‌کند.
در ساخت عروسک نباید از اجسام تیز و برنده استفاده شود.
مواد تولیدی عروسک‌ها نباید بازیافتی باشد.
عروسک‌های پرزی برای کودکان زیر 2 سال مناسب نیستند.
عروسک باید قابل شستشو و سبک باشد.
عروسک نباید خیلی کوچک باشد که بچه نتواند به راحتی آن را در دست و آغوش بگیرد. از سویی عروسک‌های بیش از اندازه بزرگ هم مناسب نیستند، زیرا کودک نمی‌تواند به راحتی آنها را در آغوش بگیرد.
روی عروسک نباید اجسامی نصب شده باشد که در اثر بلعیدن کودک را با مشکل روبرو سازد.
رنگ عروسک بسیار مهم است، زیرا رنگ‌ها در مبحث روانشناسی کودکان نقش مهمی دارند. تاثیرات رنگ‌ها در افزایش یادگیری، تغییرات خلق و خو، تمرکز و رفتار آنها ثابت شده است.
برای رشد قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری بهتر است به کودکان بزرگ‌تر آزادی دهید تا از بین عروسک‌ها آنچه را که می‌خواهند، انتخاب کنند.
بیشتربخوانید:
نقش مهم اسباب بازی در شکل گیری شخصیت کودک
فواید گِل بازی برای کودکان
کودکان برای شناخت خود و رابطه‌شان با دنیا نیاز به عروسک دارند
ژان پیاژه، روانشناس معروف معتقد است اسباب‌بازی در شکل دادن تمایلات عاطفی و روانی کودک نقش مهمی دارد. هر چه کودک نسبت به خود تفکر دقیق‌تر و به محیط خود تسلط بیشتری داشته باشد، باعث می‌شود جزئیات بیشتری در مورد بازی کشف کند و کودکان برای شناخت خود و رابطه‌شان با دنیا به عروسک نیاز دارند و می‌توان گفت یکی از اصلی‌ترین اسباب‌بازی‌های آموزش معاشرت، عروسک است.
به عروسک کودکان احترام بگذارید، زیرا کودکان عروسک‌ها را بخشی از شخصیت خود می‌دانند، بنابراین بی‌احترامی به عروسک بی‌احترامی به کودک است.
بیشتربخوانید:
پارک رفتن؛ نیاز مهم کودک
