اعظم حاجی یوسفی - بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین : مناسبتها و جشنهایی را که ریشه در فرهنگ و تاریخ ما دارند فراموش نکنید و به کودکان نیز انتقال دهید
هر کشور و هر فرهنگ آداب و رسوم و سنتهایی با قدمت تاریخی دارد که از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است. این آداب و رسوم پرمعنا بوده و بخشی از این سنتها هویت ملی یک قوم هستند که به وسیله آن در دنیا شناخته میشوند.
فرهنگ ما ایرانیها با تمدن چندین هزار ساله در بین جهانیان شناخته شده است. در این فرهنگ نکات و ویژگیهای مثبت زیادی وجود دارد که آشنایی با آنها به تربیت کودکان کمک بزرگی میکند و همچنین حس مثبت و ارتباط عمیق عاطفی در فرهنگ ایرانی نقش پررنگی دارد. کشور ما با فرهنگ غنی و تمدنی دیرینه کشوری پر از آداب و رسوم جذاب و بامعنا است. یکی از بهترین روشها برای معرفی فرهنگ ایران برای کودکان آشنا شدن آنها با این آداب و رسوم است که در تربیت آنها تاثیر درخور توجهی دارد.
بنابراین بهتر است والدین این گونه آداب و رسوم ملی را به جا آورده و به کودکان انتقال دهند. به جا آوردن این سنتها بر استحکام پیوند افراد با یکدیگر افزوده و از سویی شادیهای ملی و اینکه همه با یک هدف خوشحال هستند باعث میشود که ارتباط افراد با یکدیگر عمیقتر شده و وسعت پیدا کند. به خصوص کودکان بسیاری از مسائل تربیتی را به صورت غیرمستقیم و عملی توسط همین آداب و رسوم آموزش خواهند دید. مناسبتهای مختلف میتوانند فرصتی مغتنم برای آموزش سنتها و همچنین اخلاق و مهرورزی به کودکان را فراهم سازند. در نهایت اخلاق نیک اجتماعی باعث تعالی جامعه خواهد شد.
بیشتربخوانید:
کودک من افسرده است یا خیر؟
بسیاری از رفتارها با تکرار و عادی شدن چنان در شخصیت افراد به ویژه کودکان تاثیرگذارند که باعث دگرگونی در بینش و نگرش آنها میشوند. هدف اصلی این است که اصول اخلاقی وارد زندگی روزمره کودک شده و برایش درونی شود و این اتفاق زمانی رخ میدهد که والدین پیوسته علاوه بر انجام آئینهای ملی و رفتارهای اخلاقی کودکان را نیز به انجام این گونه رفتارها و حفط سنتها راهنمایی و ترغیب کنند.
آنچه مسلم است در این راه فعالیتهای مشترک والدین با کودکان بهتر از صحبت کردن در مورد ارزشها اثرگذار است. هر جامعهای معمولا در همه جا و همه وقت بر اصالت و هویت فرهنگی خود تاکید کرده و میکوشد و از آنجا که رشد و تکامل انسان حاصل اندیشه و دانش و تفکری است که در طول زمان میآموزد و از سویی دیگر کودکان و نوجوانان صاحبان فردای هر جامعه هستند، نتیجه میگیریم که آموزش در دوران نخستین زندگی و پیش از ورود به عرصه اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
دوره کودکی لبریز از معصومیت، پاکی و سرشار از راز و رمز و حاکمیت سرشت بیآلایش آدمی است. در این دوره ظرفیت ذهنی کودکان پذیرای یافتن و فراگرفتن است و از آنجا که انتقال ارزشها و فرهنگ ایرانی از اهمیت ویژهای برخوردار است، والدین و مسئولین باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند و با ایجاد فرصتهای مناسب تجربهاندوزی برای کودکان را جهت حضور آنها را در جامعه آماده سازند.
هر یک از ملتها در تمدن خود روزهایی دارند که ارزش زیادی برای آنها قائل هستند. در تمدن ایران باستان نیز روزهای بسیاری است که برای ما ارزش زیادی دارند. یکی از این روزها جشن سپندارمذگان در بهمن ماه است. از این جشن به عنوان یکی از آیینهای سنتی یاد میشود که از دیرباز در کشورمان برگزار میشده که متاسفانه این جشن دیرینه و اصیل در سالهای اخیر جای خود را به سنت ولنتاین داده، در حالی که در ایران باستان قرنها پیش از تولد حضرت مسیح (ع) قوم آریایی این روز را به عنوان روز عشق و یا سپندارمذگان نامیده بودند.
در تقویم قدیم این روز 5 اسفند جشن گرفته میشد، اما در تقویم جدید به دلیل آنکه روز اول سال 31 روز در نظر گرفته میشود، این جشن در 29 بهمن برگزار میشود. در این روز زنان لباسهای زیبا میپوشیدند، اسفند دود میکردند، سفره اسفندی پهن کرده و داخل آن جامهایی از شیر و تخممرغ و میوههای فصل به ویژه انار، سیب، شاخههایی از گل، برگهای خشک شده، آویشن قرار میدادند، البته در برخی از مناطق هم سمنو میپختند. پهن کردن چنین سفرههایی بخشش و همدلی بین مردم را در برداشت و از دهش ایرانی و مهماننوازی آنها نشأت میگرفت و بسیار ارزشمند بود. هر کدام از جشنهای ایرانی نیایشهای خاص خود را هم داشتهاند و در کنار آن البته شادیهایی مثل موسیقی و بازیهای خاص نیز با این جشنها همراه بوده است.
بیشتربخوانید:
علائم و پیشگیری افسردگی کودک
در این روز زنان به همسرانشان هدیه میدادند و همسران نیز برای جبران این محبت آنها را روی تخت شاهی مینشاندند و علاوه بر هدیه دادن از آنها پیروی میکردند. در باور ایرانی مرد و زن برای رشد و سعادت باید زندگی را با کمک یکدیگر پیش ببرند و به همین دلیل مردان به پاس تلاشهای زنان آنها را به عهده میگرفتند و به این ترتیب از محبت و مهربانی آنها سپاسگزاری میکردند. همچنین ایرانیان اقدام به امور اجتماعی و عمرانی عامالمنفعه نیز در این روز میکردند؛ از جمله حفر قنوات، آباد کردن زمینهای بایر به وسیله سدّبندی رودخانهها، کشت و زرع، کاشت درخت و ... .
در باورهای ایرانی زمین، مادر انسانها و همه موجودات است. به همین دلیل نیاکان ما برای زمین ارزش بسیاری قایل هستند. در واقع جشن سپندارمذگان روز همسر، مادر، خواهر، زن و زمین است و بیشتر بحث مهرورزی با آنها است و به نقش مهم زن گوشزد میکند. به نظر میرسد نیاکان ما به خوبی میدانستند چطور با طبیعت ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل چنین روزهایی را به مادر، همسر و خواهران خود تقدیم میکردند. هنوز هم در گوشههایی از ایران زمین مراسم جشن سپندارمذگان مانند گذشته برگزار میشود. در این روز زنانی که مهربان، پاکدامن، پرهیزکار و پارسا هستند و در زندگی زناشویی خود فرزندان نیک را به میهن ارزانی داشتهاند مورد تشویق قرار گرفته و از مردهای خود هدایایی دریافت میکنند. جالب این است که نیاکان ما این اتفاق را زمانی رقم میزنند که دیگر ملتها به زن مانند برده خود نگاه میکردند. با توجه به اهمیت انتقال فرهنگ و نقش اساسی آن در انسجام اجتماعی جهت حفظ و انتقال فرهنگ به کودکان و نوجوانان از هیچ تلاشی کوتاهی نکنید. شما والدین میتوانید با استفاده از فرصتهای فراغتی مانند سپندارمذگان با کودکان خود به فعالیتهای مشترک بپردازید و آنها را برای تغییر در دنیای خود و سایرین یاری کنید.29 بهمن جشن سپندارمذگان
بیشتربخوانید:
7اصل واجب در تربیت کودک
چگونه فرزندمان را با اعتماد به نفس و مستقل تربیت کنیم؟
جشنی ساده برگزار کنید
قبل از برگزاری جشن حتما با کودکان خود در مورد مراسم و مناسبت صحبت کنید. برای برگزاری جشنهایی مانند سپندارمذگان میتوانید از دلایل و سنتهای این مراسم برای کودکتان بگویید.
بدون هیچ فشاری و صرفا با برگزاری یک مراسم کوچک او را با فرهنگ بومی ایران آشنا کنید.
به کودکان توضیح دهید که جشن سپندارمذگان یکی از جشنهای آئینی و ملی ما است.
برای کودکان و نوجوانان توضیح دهید این روز بهانهای است برای یادآوری و گرامی داشتن عزیزانتان و شما میخواهید در کنار هم عشق و مهربانیتان را جشن بگیرید.
این روز را به هر شخص عزیزی تبریک بگویید و از کودکتان هم بخواهید این چنین کند تا یادآور عشقتان به آن افراد باشید و مهربانی و عشق واقعی را به کودک بیاموزید.
سفرهای ساده پهن کنید و از دهش و مهماننوازی ایرانیان برای کودکان توضیح دهید.
شادیهایی مثل موسیقی و بازیهای خاص را نیز فراموش نکنید.
تا میتوانید مراسم شاد و جذاب برگزار کنید تا خاطره آن در ذهن کودک باقی بماند.
هدایای کوچکی تهیه کنید و به کودکانتان بدهید تا به آنهایی که دوستشان دارد بدهد.
با کودکانتان به فعالیتهای اجتماعی بپردازید. سعی کنید در این روز خیرخواهی و نیکاندیشی را به او آموزش دهید.
میتوانید درخت بکارید و یا گلدان کوچکی درست کرده و آن را به دیگران هدیه دهید.
برای کودکان قصههایی مربوط به سنتها و آئینها بگویید. برای رسیدن به اهداف، قصهگویی از جایگاه ویژهای برخوردار است و همچنین فعالیتهای فرهنگی مختلف نیز میتواند به شما کمک کند. مطمئن باشید همین کارهای کوچک تاثیر قابلتوجهی روی کودک و جامعه خواهد داشت.