مهسا شاه‌میلی - دانشجوی کارشناسی روانشناسی
تحریریه زندگی آنلاین : یکی از مشکلاتی که برخی خانواده‌ها با آن مواجه هستند، داشتن بچه درس نخوان است. درس نخواندن بچه‌ها در سنین مختلف باعث نگرانی والدین می‌شود که بهتر است از طریق صحبت با فرزندتان آن را ریشه یابی و برطرف کنند، چراکه گاهی والدین به جای پرداختن به دلیل درس نخواندن فرزندشان، سعی در برطرف کردن آن دارند که خود نه تنها باعث ایجاد انگیزه در دانش آموز نمی‌کند، بلکه او را در مسیر غلط قرار می‌دهد. روحیات هر بچه‌ای و علت بی‌انگیزگی او به درسی، با توجه به شرایط زندگی و محیطی که در آن بزرگ شده است بایستی که برطرف گردد، اما گاهی برخی راهکارها برای تمامی کودکان و نوجوانان پاسخگو است. مثل اینکه چگونه نوجوانان را به درس خواندن تشویق کنیم و با چه راهکارهایی فرزندمان را به درس علاقه‌مند کنیم، مواردی است که تقریبا به صورت کلی می‌توان آن‌ها را بررسی کرد تا فرزندمان بتواند با علاقه درس بخواند.
بیشتربخوانید:
پرخاشگری، پیامد تنبیه کودکان
ده روش برای تربیت بهتر کودک
درس نخواندن بچه‌ها، ریشه در رفتار والدین
بیشترین مواردی که از درس نخواندن بچه‌ها وجود دارد و والدین آن‌ها نگران هستند که فرزندم درس نمی‌خواند، معمولا در سنین نوجوانی می‌باشد. این سن در واقع سنی است که فرد از دوره کودکی خداحافظی کرده و قصد دارد وارد دوره جوانی شود. مطمئنا در این سن فرزند ما با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌باشد.
در اکثر اوقات والدین در برخورد با بچه درس‌نخوان، انگشت اتهام را به سوی فرزند خود می‌گیرند، اما واقعا باید با خود فکر کنند که چه عوامل و دلایلی باعث شده است که یک بچه درس نخوان داشته باشند، در واقع این موضوع مسئله‌ای است که باید بدان پرداخته شود.
ممکن است فرزند ما به هر دلیلی درس خواندن را دوست نداشته باشد، در این موضوع است که نقش والدین پررنگ می‌شود.
فرزند شما باید متوجه باشد که چه به درس خواندن علاقه داشته باشد و چه علاقه نداشته باشد، این کار «وظیفه» هر روزه اوست و باید با بچه‌ها طوری رفتار کنید که آن‌ها متوجه شوند درس خواندن یک وظیفه مفید آن‌ها در زندگی می‌باشد و بایستی که این وطیفه خود را به نحو احسن انجام دهند.
گاهی اوقات عامل بی‌انگیزگی کودکان و نوجوانان در درس خواندن، خود والدین هستند که ناخودآگاه و بدون اینکه متوجه باشند، باعث شده‌اند که یک بچه درس نخوان داشته باشند.
دلیل اول
اولین عامل ایجاد بی‌انگیزگی در نوجوانان نسبت به درس خواندن این است که والدین تمامی امکانات و شرایط را برای فرزندان‌شان فراهم می‌کنند و در واقع فرزند آن‌ها هیچ انگیزه و هدفی برای ادامه تحصیل ندارد. در واقع این مسئله ناشی از تامین بی‌قید و شرط خواسته‌های بچه‌ها توسط والدین می‌باشد.
وقتی خواسته‌های فرزندمان را بدون هیچ خواسته مقابلی از فرزندمان تامین کنیم، به مرور در او یک بی‌انگیزگی نسبت به تلاش کردن ایجاد خواهد شد، چراکه برای بدست آوردن هر چیزی نیازی به تلاش کردن ندارد و بدون هیچ مشکلی والدین برای او تهیه خواهند کرد.
بنابراین شما والدین گرامی بایستی که این رویه اشتباه را کنار بگذارید و سعی کنید در قبال کاری که فرزندتان انجام می‌دهد، مثل تلاش کردن برای یادگیری درس، امکانات مورد نیاز او را به عنوان یک تشویق به او هدیه دهید.
با این کار فرزند شما متوجه خواهد شد وقتی برای درس خواندن تلاش کند، در کوچک‌ترین موضوع از جانب شما تشویق خواهد شد و می‌تواند به خواسته‌اش برسد و در عوض زمانی که نتواند به آن سطحی که شما تعیین کرده‌اید برسد باید تلاش خود را بیشتر نماید.
بیشتربخوانید:
7اصل واجب در تربیت کودک
دلیل بزرگ دوم
گاهی اوقات والدین فراموش می‌کنند که بچه‌های آن‌ها شاید آن طور که باید، متوجه صحبت‌های پدر و مادر خود نیستند و پس از هر حرفی شاید برداشت کاملی نداشته باشند و در حضور بچه‌های خود هر حرفی که از سر هیجان و یا هر دلیل دیگری باشد را به زبان می‌آورند.
یکی از رایج‌ترین و اشتباه‌ترین آن‌ها، این است که این همه سال درس خواندیم، مثلا دکتر یا مهندس شدیم، آخرش چه شد. یا مثلا آقای فلانی سواد ندارد، اما در فلان کار حسابی درآمد دارد.
بنابراین در گفت‌و‌گو با فرزندانتان فراموش نکنید که آن‌ها در سنین حساسی هستند و در زندگی‌شان حرف‌های شما برایشان بسیار اهمیت دارد و سعی کنید حرف‌های خود را در جهت مثبتی و به صورت غیر مستقیم به بچه خود القا کنید.
برای مثال برای ایجاد یک نگرش مثبت نسبت به درس و تحصیل می‌توانید به او بگویید که موقعیت اجتماعی و شعور و آگاهی و شخصیت آدم‌ها با درس خواندن بالا می‌رود و با جملات این‌چنینی به مرور در ذهن او نکات مثبت را ایجاد نمایید.
راهکارهای کارآمد
حال سوالی که والدین در مواجهه با بچه درس‌نخوان دارند، این است که چه کنیم تا فرزندمان درس بخواند. برخی راهکارهای کلی برای مطالعه درس بچه‌ها وجود دارد که با عمل به این راهکارها کودکان و نوجوانان ترغیب به درس خواندن می‌شوند. در ادامه این راهکارها را ارائه داده‌ایم.
بیشتربخوانید:
نگاهی به تاریخچه، مزیت‌ها و معایب آموزش از راه دور
محبت کردن را فراموش نکنید
با الفاظ مناسبی با فرزندان خود صحبت کنید، چراکه اگر از فرزند خود انتظار دارید مودب، درس‌خوان، تلاشگر و با انگیزه باشد، بایستی مشکلات عاطفی نداشته باشد و محبت کافی را از شما دریافت کند.
از الفاظ کلامی همچون تو تنبل هستی، تو نمی‌توانی درس بخوانی و... دوری کنید و از کلمات
با محبت‌تری برای رساندن منظور خود استفاده نمایید. جملاتی همچون تو دختر باهوشی هستی، پسرم متوجه تلاش زیادت هستم و... انگیزه لازم را به فرزندانتان القا می‌نمایند.
نظارت منظمی بر درس خواندن بچه‌ها داشته باشید
در بسیاری از موارد به دلیل اینکه درس‌های زیادی برای دانش‌آموز تلمبار می‌شود، نسبت به درس خواندن نیز بی‌انگیزه می‌گردد. شما به عنوان والدین بایستی که بر روی درس خواندن فرزندتان نظارت داشته باشید.
برای فرزندتان برنامه‌ریزی کنید و به او برنامه‌ریزی کردن را بیاموزید. به او یاد بدهید که چگونه با توجه به برنامه مدرسه‌اش برای خود برنامه ریزی کند و لیست کارهایی را که باید انجام دهد بنویسد و سعی کند همه آن‌ها را انجام دهد.
اگر به فرزند خود آموزش دهید و او را به این باور برسانید که باید همیشه و در زمان‌های مختلف برای خود برنامه داشته باشد و حتما به آن‌ها عمل کند، او دچار بی‌نظمی و آشفتگی نخواهد شد و اگر به موقع موفق به مطالعه درس‌هایش شود، چه‌بسا به درس خواندن نیز علاقه‌مند گردد.
بنابراین او را در نوشتن برنامه و انجام آن یاری دهید و اگر لازم است گاهی اوقات در کنار او باشید تا بتواند به برنامه‌اش عمل کند.
برای فرزندان‌مان برنامه‌ریزی کنیم، اما نه برنامه‌های سنگین
برنامه‌ریزی به این معنی نیست که برای تمامی ساعات روز و شب فرزندمان ساعت مطالعه در نظر بگیریم و با تنظیم یک برنامه سنگین او را نسبت به برنامه‌ریزی و درس خواندن دلزده کنیم، بنابراین حالت ایده‌آل گرایی خود را کنار بگذارید و اجازه دهید فرزندتان در کنار تفریح و سرگرمی، مطالعه داشته و درس بخواند و در کلاس‌های هنری و ورزشی و زبان به خواست خود شرکت نماید، بنابراین در درس خواندن فرزندانتان سخت‌گیری را کنار بگذارید، هر دانش‌آموزی با توجه به توانمندی‌های خود باید درس بخواند تا دچار دلزدگی نشود.
