ساناز حشمتی پور : کارشناس علوم تربیتی و مربی مهارت‌های زندگی - شاعر و نویسنده
تحریریه زندگی آنلاین : عزیزان همراه، در این شماره، به ادامه مبحث مهارت‌های زندگی می‌پردازیم. در شماره قبل در مورد اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی و همچنین شکر‌گزاری خداوند و قدر‌دان بودن و همچنین آداب معاشرت به عنوان یکی از مهارت‌های مهم، گفتگو کردیم. این بار با دو عنوان دیگر از مجموعه سر فصل‌های مهارت‌های زندگی برای همه سنین همراه شما عزیزان خواهیم بود.
عناوین:
تفکر خلاق – تفکر انتقادی - مشورت
قدرت تصمیم گیری
دانستن و به کارگیری این مهارت‌ها لازمه زندگی فرزندان و همچنین خود ما است. مسلما وقتی تفکر کنیم و بدانیم و بیاموزیم وکتاب بخوانیم، بهتر زندگی خواهیم کرد و الگوی بهتری برای فرزندانمان خواهیم بود.
بیشتربخوانید:
تکنولوژی آموزشی و کارکرد‌های آن
تفکر خلاق ـ تفکر انتقادی ـ مشورت
همه ما می‌دانیم فکر کردن یعنی در اصل درست فکر کردن، چقدر در زندگی مهم است. اینکه ما قبل از هر کاری یا واکنشی فکر کنیم، به ما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیریم.
تفکر خلاق و انتقادی و همچنین مشورت فقط مختص بچه‌ها نیست. همه ما باید راه و روش درست فکر کردن را بلد باشیم و به‌کار ببندیم. مسلما بچه‌ها با الگو‌برداری از رفتار پدر و مادر، این مضامین را بهتر خواهند آموخت. پس بهتر این است که ما والدین ابتدا این رفتار را در خود تقویت و به مهارت تبدیل کنیم. راه‌های تقویت این رفتار، خواندن کتاب‌های مختلف در این زمینه و همچنین دیدن مستندات علمی و دقت شایان در طبیعت است. سعی کنید همراه با بچه‌ها در فصول مختلف به طبیعت بروید و اجازه دهید بچه‌ها با لمس سنگ، سبزه و ...، بیشتر و ملموس‌تر با طبیعت آشنا شوند و در موردش تفکر کنند. پس همیشه قبل از هر کاری مدتی را به فکر کردن اختصاص بدهیم. این بستگی دارد آن کاری که ما می‌خواهیم در موردش فکر کنیم، چقدر اهمیت دارد. اول اینکه همه چیز را مهم بدانیم و به آن فکر کنیم، ولی اگر چیزهایی در زندگی ما اهمیت بیشتری داشت، عجولانه تصمیم نگیریم. مشورت کردن با دیگران که در قرآن کریم هم بسیار به آن سفارش شده، بسیار کار خوبی است، اما ما باید بدانیم که با چه کسی مشورت کنیم. گاهی مشورت کردن با انسانی که در مورد آن کار آگاهی ندارد، کار ما را دشوارتر می‌کند. بهترین مشاور برای فرزندان پدر و مادر هستند. ما باید به فرزندانمان بگوییم در همه کارها با پدر و مادر مشورت کنند، در فکر کردن باید همیشه ایده‌های جدید و نو داشته باشند. تقلید بدون علم، کار خوبی نیست.
تفکر خلاق - تفکر انتقادی
با بچه‌ها در مورد علایق و افکارشان صحبت کرده و آنها را این گونه راهنمایی کنید:
همیشه ذهنمان را به چیزهای جدید ببریم، اجازه بدهیم فکر ما مانند یک پرنده سبک‌بال اوج بگیرد، سعی کنیم رمز و رازهای جدید کشف کنیم، به آسمان، طبیعت، زمین، شگفتی‌های بدن خودمان و همه آفریده‌های خداوند دقت کنیم. اشکال ندارد اگر فکر و ایده‌مان موفق نشد. در عوض، فرصت تجربه کسب کردن داشته‌ایم. همین‌طور یاد بگیریم فکر خودمان را نقد کنیم و راه‌های بهتری برای اندیشیدن پیدا کنیم.
بیشتربخوانید:
نقش کلیدی آموزش و پرورش در ارتقای سینمای کودک
نقد کردن فکرمان یعنی چه؟
یعنی از طرف دیگر به تصمیم و فکرمان نگاه کنیم، با خودمان بگوییم اگر فرد دیگری جای من این فکر را در ذهن داشت من چه خوبی‌ها و بدی‌هایی در آن می‌دیدم.
کم و کاستی و نقاط ضعف و قوت فکرمان را پیدا کنیم.
با خودمان فکر کنیم و خوبی و بدی فکر و تصمیم خودمان را بر روی کاغذ بنویسیم و اصلاح کنیم.
همین‌طور، بدانیم اگر هر کسی از ما مشورت خواست، با او مشورت کنیم. اگر کسی نظر ما را نخواست، بیهوده دخالت نکنیم و این طبیعی است که هر آدمی در مورد همه چیز اطلاعات ندارد.
اگر در مورد چیزی از ما مشورت خواستند که از آن آگاهی نداشتیم به آن فرد بگوییم که اطلاعی نداریم و مشورت اشتباه ندهیم.
همیشه جستجوگر و به دنبال جواب سوال‌هایمان باشیم. از پرسیدن و جستجو کردن دست برنداریم و خجالت نکشیم.
اگر دوستمان یا کسی از ما جواب سوال یا پرسشی را می‌خواست، اگر نمی‌دانستیم با جرات بگوییم که نمی‌دانیم و اگر هم می‌دانستیم بدون ترس از اشتباه یا خجالت بیان کنیم.
بیشتربخوانید:
چطور به کودکان پول خرج کردن را یاد بدهیم؟
تصمیم‌گیری
وظیفه ما است که به عنوان والدین به بچه‌ها بیاموزیم:
پس از آنکه در مورد همه چیز خوب فکر کردند و از بزرگ‌ترها مشورت گرفتند، نوبت به تصمیم‌گیری می‌شود. در اینجا این سؤال بیش می‌آید که اصلاً تصمیم‌گیری یعنی چه؟
تصمیم‌گیری یعنی انتخاب درست همراه با فکر و مشورت در موضوعات کارهای روزمره زندگی و اهداف در آینده. باید به بچه‌ها بیاموزیم که گاهی تصمیم‌گیری‌ها بر روی آینده و سرنوشت‌شان تاثیر دارد. با طرح قصه می‌توان این موضوع و همچنین آینده‌نگری را به فرزندان آموخت. بچه‌ها باید بدانند گاهی تصمیمات خیلی بزرگ‌تر و مهم‌تر در زندگی ما وجود دارند. پس باید دقیق بدون احساس و هیجان تصمیم بگیریم و یادمان باشد با بزرگ‌ترها مشورت کنیم، ولی تصمیم نهایی را زیر نظر پدر و مادر خودمان بگیریم.
بچه‌ها باید بدانند کم‌کم هر روز بزرگ‌تر می‌شوند و باید از تصمیمات کوچک شروع کنند تا در آینده در تصمیم‌گیری‌ها به مشکل بر نخورند.
بیشتربخوانید:
آموزش مسائل جنسی به کودکان ؛ دقیقا باید به او چه بگویید؟
یادآوری کنیم
بعضی فرصت‌ها با تصمیم‌گیری به دست می‌آیند و شاید دیگر تکرار نشوند، مثل یک انتخاب. کودکان باید خوب فکر کنند و فکرشان را برای مادر و پدر، برای مشورت و کمک کردن بگویند و تا جایی که ممکن است، خوب فکر کنند که نیازی نباشد تصمیم خودشان را عوض کنند، ولی اگر در نیمه کار دیدند ممکن است تصمیم‌شان آسیبی به آنها وارد کند، باید با فکر کردن دقیق‌تر، تصمیم بهتر و جدیدتری بگیرند.
یک مثال برای تصمیم‌گیری
فرزند شما امروز به خودش قول می‌دهد که درس‌هایش را با برنامه بخواند. سپس باید برنامه‌ریزی و وقت‌شناسی داشته باشد.
همیشه یادمان باشد قبل از تصمیم‌گیری، باید فکر و مشورت داشت و بعد به تصمیم خود عمل کرد.پدر و مادر عزیز؛ الگوی خوبی برای بچه‌ها بودن، تاثیر بیشتری از هر آموزشی خواهد داشت.
