دکتر فروغ نیلچیزاده
تربیت جنسی کودکان یکی از موضوعاتی است که غالبا توسط والدین مورد غفلت قرار میگیرد و در موارد بسیاری مشاهده شده که رفتار غلط والدین در این زمینه، تبعات جبرانناپذیری را بر روح و ذهن کودکان باقی گذاشته بهگونهای که آثار آن در سنین بزرگسالی هم وجود داشته است. متاسفانه برخی از والدین و مربیان، نسبت به این امر دچار نوعی كجبینی هستند و این موضوع را همچون تابویی میدانند كه نباید به آن نزدیك شد. آنچه مهم است اینكه والدین باید نسبت به تربیت جنسی كودكان توجه ویژهای داشته باشند و راهكارهای مناسب را در این مسیر بهكار گیرند. لازمه این امر، داشتن اطلاعات علمی و تجربی در این زمینه است. بهرهگیری از اصول تربیت اسلامی و توجه به راهكارها و اصولی كه در این زمینه از سوی كارشناسان ارائه میشود نیز در اغلب موارد، راهگشا است.
تولد فرزند؛ آغازی برای تربیت جنسی
تربیت جنسی یك كودك با تولدش شروع میشود چون هر بچه سالمی كه به دنیا میآید یكی از 2جنس است و همانطور كه ما به مقوله تربیت جسمیاش توجه داریم باید ذهنمان را به تربیت جنسی او نیز معطوف كنیم. در واقع از همان زمان كه بچه را پوشك میكنیم! قصد شستوشوی او را داریم و او را به حمام میبریم، تربیتجنسی را آغاز كردهایم.
او را از آسیبهای در كمین آگاه كنیم
تربیتجنسی باید متناسب با ظرفیت سنی فرزندمان باشد. در حقیقت ما قرار است او را از آسیبهای جنسی دور كنیم و به همان اندازه نسبت به فاكتورهایی كه میتواند خودش بهخودش آسیب برساند یا دیگران به او آسیب برسانند آگاهسازی انجام داده و او را در یك حالت حفاظت از خود قرار دهیم.
به كودك یاد بدهید كه كسی نباید بدن او را لمس كند
بهطور كلی نیاز است كه به بچهها حریم بدن و حریم خویشتن را یاد دهیم. این موضوع باید در سنینی كه كودك قرار است به جامعه برود، مورد تقویت قرار گیرد. اگر كودك شما قرار است در 2 سالگی به جامعه برود، باید به او یاد دهید كه كسی نباید به بدن او دست بزند، كسی نباید بدن دیگری را ببیند یا لمس كند. پس والدین از زمانی كه میدانند فرزند آنها قرار است به ضرورت یا به اصرار، مدت زمانی را بدون آنها سپری كند باید آموزشهای لازم را به او ارائه بدهند.
تربیت جنسی به اندازه تربیت اخلاقی اهمیت دارد
همانطور كه شما وقتی فرزندتان میخواهد به مهد برود به او یاد میدهید كه چگونه دستشویی رفتنش را كنترل كند، یا اگر قرار باشد به خانه خاله یا عمه برود به او یاد میدهید كه چكار كند تا غذا روی لباسش نریزد، در مسائل جنسی نیز باید به او یاد بدهید كه از بدن خود محافظت كند.
خود صیانتگری؛ مهمترین بحث تربیت جنسی
مهمترین بحث ما خود صیانتگری (حفاظت از خود) است؛ اینكه كودك بتواند از خودش بهصورت غیرتهاجمی حفاظت كند و خودش نیز به بدنش و موقعیت جنسیاش آسیب نزند و اجازه ندهد دیگران به او دست درازی كنند. اگر احساس میكنید كه كودك شما ممكن است نتواند از خودش دفاع كند و از آن موقعیت خارج شود، باید به او رفتارهای خشن را آموزش بدهید؛ درست مثل بچهای كه بقیه بچهها بر سر او میریزند و میخواهند او را با مشت بزنند در این مرحله باید به این بچه یاد بدهید كه چگونه فرار كند و چگونه از خودش دفاع كند و اگر یاد ندهید آسیب جدی میبیند.
نوع پوشش بزرگترها در برابر كودكان، احترام به حریم آنها است
یك مادر به خوبی از نگاههای بچهاش میفهمد كه این بچه چقدر هوشیار است؛ چون بچهها هوششان متفاوت است. ما یك هوش جنسی داریم و یك هوشیاری جنسی. بچهها هوشیاری جنسی پیدا میكنند و هر زمان بچهای هوشیاری جنسی پیدا كرد به این مسائل توجه میكند. كلا باید مراقب باشید كه بچهها هوشیاری جنسی زودرس پیدا نكنند. نوع رفتار و نگاه كودك نشان میدهد كه این تفاوتها را میفهمد و در این موقعیت برهنگی یا نیمهبرهنگی در مقابل كودكان قطعا حریمهای نگاه او را دچار آسیب میكند. در حال حاضر اتفاقی كه برای بچههای ما افتاده، این است كه از خود ما باهوشترند و به همان تناسب گاهی اوقات میبینید كه یك بچه دو ساله چیزهایی را میفهمد كه بقیه فكر نمیكنند او متوجه این مسائل بشود. گاهی اوقات یك بچه دو ساله ممیز است؛ یعنی تفاوت بین زن و مرد را میفهمد و متأسفانه با وسایل دیجیتال و گفتوگوها و رفتارهایی كه دارد رخ میدهد سطح این هوشیاری جنسی زودرس هر روز بالاتر میرود.
پوشش مادر جلوی فرزند چگونه باشد؟
پوشش مادر در مقابل بچهها باید بهگونهای باشد كه بچه به بدن نگاه خیره و همراه با شعف خاص نكند، باید بخشهای جنسی بدن در مقابل فرزند پوشیده باشد و اینكه جلوی بچهها نباید تعویض لباس داشته باشد. وقتی مادر جلوی بچه خیلی راحت لباسش را در میآورد، به این كودك یاد میدهد كه محافظت از بدنش چیز مهمی نیست و این اتفاق خیلی خطرناك است.
لباس و پوشك بچهها را جلوی دیگران عوض نكنید
مادر نباید لباس و پوشك بچه را جلوی دیگران عوض كند؛ با این كار بچه یاد میگیرد كه بدنش حریم دارد و این نوعی خود صیانتگری با احترام به بدن است كه در وجود بچه اتفاق میافتد. وقتی به بچه یاد میدهید كه هر وقت به سرویس بهداشتی رفت باید در آنجا را ببندد، این بچه وقتی 3 یا 4 ساله شد و شما او را به پارك بردید و نیاز به دستشویی داشت حتی اگر خودتان هم اصرار كنید، پشت یك درخت دستشویی نخواهد كرد چون معتقد است بخشی از بدنش بدون حریم میشود و این كار را بسیار زشت میداند.
آسیبهای كنجكاویهای كودكانه را دریابید
برخی از بچهها بهخاطر كنجكاوی سنی امكان دارد گوشهای پنهان شوند تا ببینند مادر وقتی لباسش را در میآورد و عوض میكند بدنش چقدر متفاوت است. اگر ما به تربیت جنسی او توجه نكنیم این موضوع به كنجكاویهای جنسی تبدیل شده و ممكن است آسیبهای مختلف را برای كودك به همراه داشته باشد.
منبع: روزنامه همشهری