برگرفته از: انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیرمادر ایران
تحریریه زندگی آنلاین : شیردادن از پستان، یک وظیفه مادری و هنری آموختنی است و باید به عنوان یک تجربه شادیبخش تلقی شود، زیرا تغذیه با شیرمادر مناسبترین شیوه طبیعی تغذیه شیرخوار است.
برخی از مادران باور ندارند و آمادگی آن را هم ندارند که یقین کنند شیردادن یک رفتار غریزی است، در مقابل مادرانی هم هستند که به این کار مصُر و بیش از حد نسبت به این موضوع حساسند.
تصمیم یک خانم در مورد شیردادن به طور مثبت تحت تاثیر مدل آموزنده این نقش یعنی مادر خود او است. ثابت شده است بانوانی که خود با شیر مادرانشان تغذیه شدهاند، فرزندان خود را نیز شیر میدهند.
تغذیه مستقیم از پستان و تماس پوست با پوست مادر و نوزاد، منجر به ارتباط بین آنان میشود و به مادر این امکان را میدهد که رفتار نوزادش را مراقبت کند، نوزاد نیز به نوبه خود به مادر، این اعتماد را میدهد و پیوستگی دوگانه را ارتقا میبخشد.
تبلیغات بسیار گسترده از طریق آگهیها، نشریات، پیامها و ... که شیردادن با بطری و شیرخشک را طبیعی و شیردادن از پستان را مشکل و کم اهمیت جلوه میدهند، در تصمیمگیری مادران باردار برای شیردهی میتواند بسیار گمراهکننده بوده و سبب کاهش اعتماد به نفس آنان شود.
افزایش دانش مادران در خصوص مهارتهای عملی شیردادن به ویژه نحوه در آغوش گرفتن شیرخوار و تماس پوست با پوست مادر و شیوه گرفتن پستان، میزان شیر مورد نیاز، شناخت رفتارهای طبیعی و زمانهای ازدیاد اشتهای شیرخوار و ... همه از آگاهیهایی است که باید در زمان مناسب (ترجیحا دوران بارداری) به طور حضوری و یا به صورت مکتوب در اختیار مادران قرار گیرد.
افزایش آگاهی از منافع این شیوه تغذیه هم برای خانواده و هم جامعه سودمند است و آموزش دختران جوان و دانشجویان میتواند مادران بیشتری را به تغذیه شیرخوار با شیرمادر سوق دهد و نیز متخصصین حرفهای و مشاورین آموزش دیده شیردهی نقش بسیار مهمی در تشویق و حمایت و آموزش مادران ایفا میکنند.
بیشتربخوانید:
شیرمادر یکتا و بی رقیب
شایعترین دلیل برای توقف شیردهی، عدم آگاهی مادران از کیفیت و مزایای شیرمادر، عدم اعتقاد و عملکرد حرف پزشکی، فقدان حمایتهای حرفهای و عمومی و بالاخره تصور ناکافی بودن شیر است.
جامعه نیز در زمینه شیردادن مادران نقش بسیار مهمی دارد و همگام با آموزش صحیح و اجرای سیاستهای دقیق بیمارستانی، تحولات و تغییرات اجتماعی نیز در موفقیت مادران در شیردهی نقش بسزایی دارد.
حمایت جامعه از فرزندپروری نیز از ضروریات است. پدر و مادر شدن بایستی با نظر مثبت مدنظر قرار گیرد. اگرچه اکثریت مردم پدر و مادر میشوند، ولی تعداد کمی از آنان از پیش، در مورد اینکه چگونه والدین خوبی باشند و چگونه از نوزاد یا کودکشان مراقبت کنند، آموزش میبینند.
اهمیت پدر در مورد دانش مزایای شیرمادر برای تغذیه کودکانش با شیرمادر بدون تردید است. عشق و حمایت و کمک او به همسرش، به مادر احساس آسایش و آرامش بیشتری میبخشد که خود سبب میشود مادر، نقش مادری خود را به بهترین وجه ایفا کند. این حمایت قابل تقدیر پدر در تغذیه شیرخوار با شیرمادر عامل مثبتی در موفقیت مادر است و عکس آن اثر معکوس دارد. او میتواند آن قدر خوب و حمایتکننده باشد که مادر را از توصیه نادرست اطرافیان و یا سایر تبلیغات جامعه، چون سپری محکم پشتیبانی نماید، حتی اگر مادر، خود در مورد شیوههایی که انتخاب کرده دچار تردید باشد. بدیهی است کمکهای عملی پدر در امور جاری منزل و نگهداری و نظافت فرزند، از ارزش فراوانی برخوردار است. نظر مثبت پدر در مورد تغذیه شیرخوار با شیرمادر مهمترین عامل موفقیت مادر است و بسیاری از مادران اظهار داشتهاند که وقتی همسرانشان موافق و طرفدار این شیوه تغذیه بودهاند، بیشتر و بهتر شیر دادهاند. به ویژه در هفتههای نخستین تولد نوزاد که مادر نیازهای نوزاد از جمله تماس و ابزار عشق به نوزاد، شیردادنهای مکرر و شاید بیخوابیها را تحمل میکند، همسنگ با این جریان، پدر هم متضمن امنیت، قدرت و عشق قابل اعتماد برای مادر و فرزند خود میباشد.
بیشتربخوانید:
ذخیره کردن شیر
تولد فرزند یکی از تحولات بزرگ در خانواده محسوب میشود. پدرانی که در هنگام تولد فرزند خود حضور دارند، رابطه پدر و فرزندی از همان لحظه تولد نوزاد در آنان، جان گرفته و رشد میکند و هر چند که این ارتباط در حد پیوستگی، مشابه رابطه مادر و فرزندی نیست، ولی بسیار مهم بوده و پدر نیازمند آن است که احساس کند یک بخش مهم از رابطه مثلث مادر، نوزاد، پدر است. پدر میتواند با لمس و تماس مستقیم با نوزاد، حمام دادن، لباس پوشاندن و بازی کردن با فرزند خود، به شوق بیاید و در زمانی که نوزاد آشفته و ناآرام است با در آغوش گرفتن، به او آرامش ببخشد.
با ورود نوزاد جدید، تغییراتی نیز در سایر کودکان خانواده به وجود میآید. برخی کودکان ممکن است رقابت و چشموهمچشمی کنند، بسیاری از کودکان خانواده ورود نوزاد جدید را با شادی استقبال میکنند و برخی دیگر ممکن است حالت خصومت و تهاجمی نشان بدهند و بخواهند مجددا نوزاد باشند و یا عادت و آموزش توالت خود را فراموش کرده و اصرار به تغذیه از پستان مادر داشته باشند. این قبیل پسرویها موقتی است و باید آن را پذیرفت و همچنان به محیط و حال و هوای خانواده عشق ورزید. رفتار دیگر کودک خانواده نسبت به ورود نوزاد جدید، خود را به بیماری زدن است، زیرا احساس میکند که نوزاد جای او را گرفته و پدر و مادر او را دوست ندارند، لذا با این کار میخواهد توجه والدین را به خود جلب نماید. در اینجا نقش پدر و مادر بسیار مهم است و باید همانطور که اختصاصا زمانی را صرف شیردادن و مراقبت از نوزاد میکنند، زمان خاصی هم برای کودک بزرگتر در نظر بگیرند و با کتاب خواندن برای او و یا در آغوش گرفتن و نوازش او، این خلاء احتمالی را پر کنند. شیر نوشیدن نوزاد از پستان مادر، اغلب برای بچه بزرگتر جالب بوده و ممکن است او هم تقاضای نوشیدن شیر کند. گرچه برخی کودکان اصرار در گرفتن پستان مادر دارند، ولی برخی دیگر با چشیدن مقداری شیر دوشیده شده مادر در فنجان راضی و متقاعد میشوند.
جامعه نیز باید مادران را در زمینه شیردادن حمایت نموده و در جهت از میان برداشتن موانع تغذیه با شیرمادر، آنان را یاری نماید.
امروزه مادران شاغل بسیاری وجود دارند که علاوه بر کار خارج از خانه، با انگیزه و عشق فراوان فرزند شیرخوار خود را نیز شیر میدهند و موفق هم هستند. هرچه آگاهی مادر در خصوص تغذیه شیرخوار با شیرمادر و مزایای شیرمادر بیشتر باشد و از مرخصیهای پس از زایمان به مدت بیشتری بهرهمند باشد، در این کار موفقتر خواهد بود.
بیشتربخوانید:
بایدها و نبایدهای مصرف همزمان شیرخشک و شیرمادر
اگر تمام جوامع، این حقیقت را بپذیرند که مادران باید کودکان شیرخوار خود را با شیرخود تغذیه کنند و حمایتهای اقتصادی ـ اجتماعی را برای آنان فراهم نمایند کمک بسیار موثری در ارتقای سلامت مادران و شیرخواران نمودهاند. این حمایتها شامل طولانیتر کردن مرخصیهای پس از زایمان، استفاده از مرخصی ساعتی دو بار در روز پس از بازگشت به کار، اختصاص محل مناسبی برای شیردادن در جوار محل کار مادران، آموزش مادران در زمینه نحوه دوشیدن شیر و نگهداری آن در یخچال برای تغذیه شیرخوار با شیر دوشیده شده در زمان نبودن او در منزل و آموزش به مراقب کودک در مورد نحوه تغذیه شیرخوار با شیر دوشیده با فنجان و ... میباشد.
مطالعات بسیاری نشان دادهاند مادرانی که به خاطر شیردادن، از مرخصی پس از زایمان و امکانات لازم در ایام برگشت به کار بهرهمند میشوند، در شیردادن به کودک خود موفقتر هستند در این که کارکردن بانوان منافع اقتصادی و اجتماعی مادر را تضمین میکند شکی نیست.