برگرفته از مجموعه دستور کارها و راهنمای بالینی در ارتباط با تغذیه با شیرمادر از انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیرمادر ایران
تحریریه زندگی آنلاین : دوره نوزادی یکی از دوره‌های پر خطر زندگی است که با مسائل خاص خود در خصوص مراقبت‌ها و توجهات ویژه پزشکی همراه است. در اینجا به چند نمونه از مراقبت‌های رایج دوران نوزادی اشاره می‌شود.
تغذیه نوزادان سالم و رسیده (ترم) وقتی به طور صحیح پستان را به دهان بگیرند و شیر بخورند دفعات و طول مدت زمان شیر خوردن را به میل خود تنظیم می‌کنند و پس از شیر خوردن کامل از یک پستان که حدود 10 تا 15 دقیقه طول می‌کشد، آن را رها کرده و به خواب می‌روند، ولی توصیه می‌شود برای افزایش تولید شیر مادر در روزها و هفته‌های اول عمر، نوزاد از هر دو پستان تغذیه کند. به طوری که پس از شیر خوردن از یک پستان و تخلیه کامل آن که شامل دریافت Hind Milk هم می‌شود او را به پستان دیگر بگذارند تا در صورت تمایل از آن پستان هم شیر بخورد.
در ماه اول زندگی، دفعات شیر خوردن در طی شب و روز به 10 تا 12 بار می‌رسد، یعنی فاصله دو نوبت شیردهی 2 تا 3 ساعت می‌شود، ولی باید توجه داشت که نوزاد ممکن است در روزهای اول زندگی حتی هر نیم ساعت یک بار نیز نیاز به شیر خوردن داشته باشد. بعد از 6 تا 8 هفتگی اگر شیرخوار با تغذیه از یک پستان، کاملا سیر شد و به خواب رفت و از گرفتن پستان دیگر امتناع ورزید و وزن گرفتن او نیز مطلوب بود، اشکالی ندارد که در هر وعده شیر خوردن فقط از یک پستان تغذیه نماید. بدیهی است که در وعده بعد باید به پستان دیگر گذاشته شود.
بیشتربخوانید:
همه چیز درباره مراقبت های دوران بارداری ؛ از رنگ کردن مو تا تغذیه
دمای اتاق نوزاد
کنترل دمای بدن یکی از نکات بسیار مهم مراقبت از نوزادان است. هیپوترمی و هیپرترمی هر دو می‌توانند با ایجاد عوارض نامناسب، نوزاد را در معرض خطر قرار دهند. درجه حرارت اتاق زایمان یا اتاق عمل باید حدود 25 تا 26 درجه سانتیگراد و درجه حرارت اتاق در بیمارستان و یا منزل 22 تا 23 حداکثر 24 درجه سانتیگراد باشد. لازم به ذکر است که در این درجه حرارت، پوشاندن نوزاد با یک لایه نازک لباس، اضافه‌تر از آنچه افراد بزرگسال (پدر و مادر) پوشیده‌اند برای نوزاد کافی است. از پوشاندن لباس‌های گرم و زیاد، روانداز کلفت، گرم کردن زیاد اتاق و قرار دادن نوزاد نزدیک وسایل گرمایشی (بخاری، شوفاژ و ...) باید خودداری نمود، زیرا گرمای زیاد سبب تنخیر آب بدن و کاهش بیش از حد وزن نوزاد، خواب‌آلودگی و بی‌رغبتی به مکیدن، بی‌قراری، بی‌حالی، کاهش توان مکیدن، شیر نخوردن، عدم تخلیه پستان و در نتیجه کاهش دفع ادرار و مدفوع، کاهش وزن و زردی بیشتر نوزاد شده و به دلیل افزایش دمای بدن، متاسفانه با تشخیص نادرست تب، منجر به بستری نمودن نوزاد می‌شود که می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی به همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
چه زمانی کودک ما نیاز به پزشک دارد؟
خِس خِس سینه در کوچولوها
علت های شایع گلودرد در کودکان
پیشگیری از زردی نوزاد
برای جلوگیری از بروز زردی و یا کاهش زردی توصیه به استفاده از شیر مصنوعی (شیر خشک) یا آب قند فاقد منطق علمی بوده و به دلایل مختلف کار مضری است. گرچه گاهی دریافت ناکافی شیر مادر در هفته اول زندگی می‌تواند سبب افزایش زردی نوزاد شود، ولی راه چاره، قطع کردن شیردهی و یا تجویز شیر مصنوعی نیست، بلکه باید به چند نکته توجه کرد:
اول این که، گرمای محیط و یا لایه‌های لباس و پوشش نوزاد زیادتر از حد مجاز نباشد. دوم، از درست گرفتن پستان و مکیدن موثر او باید اطمینان حاصل شود و سوم این که نوزاد باید تشویق به مکیدن مکرر پستان‌های مادر شود. بدیهی است هر چه نوزاد شیر بیشتری بخورد مکونیوم زودتر دفع شده و زردی او کمتر می‌شود.
علاوه بر مکیدن‌های صحیح و مکرر پستان توسط نوزاد، تغذیه مناسب و خواب و استراحت کافی مادر بیش از هر چیز دیگر در تولید و ترشح شیر او موثر است، بنابراین بهتر است همسر و اطرافیان مادر، مراقبت‌های نوزاد را به عهده بگیرند تا مادر فرصت بیشتری برای خواب و استراحت شیردهی داشته باشد، لذا پدر و دیگران می‌توانند ضمن حمایت روحی و افزایش اعتماد به نفس مادر، در انجام امور منزل کمک کنند، همچنین نوزاد را پس از شیر خوردن روی شانه خود گذارده، باد گلوی او را بگیرند، پوشک نوزاد را عوض کنند و یا در صورت بی‌قراری او را آرام نمایند.
بیشتربخوانید:
آمادگی برای فرزنددار شدن - بخش اول
استفاده از کلاه
بلافاصله بعد از تولد باید سر و بدن نوزاد را خشک و سپس تماس پوست با پوست نوزاد با مادر را برقرار نمود. همچنین به منظور حفظ دمای بدن نوزاد، او را با یک پتوی سبک، نرم و گرم پوشاند، چون نوزاد بیشترین حرارت بدن خود را از طریق سر از دست می‌دهد. یکی از راه‌های کنترل دمای بدن نوزاد، پوشاندن سر او با یک کلاه پارچه‌ای گرم و نرم است تا از هیپوترمی او پیشگیری شود.
پوشاندن سر، با کلاه در حرارت مطلوب اتاق توصیه نمی شود و فقط در محیط‌های سرد و یا خنک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت سرد بودن پاها می‌توان از جوراب استفاده کرد. ضمنا باید توجه نمود که نوزاد به هیچ وجه در معرض باد شدید و کوران قرار نگیرد.
ادامه دارد...
