دکتر شاهرخ نوری - متخصص درد
تحریریه زندگی آنلاین : بهترین زمان تشخیص ابتدای تولد است. هرچه زودتر تشخیص داده شود درمان سادهتر است. علائم دررفتگی مادرزادی سر استخوان ران در بچهها بسته به سن بچه متفاوت است. این علائم را معمولاً در دو محدوده سنی قبل و بعد از سهماهگی تعریف میکنند.
روش تشخیص دررفتگی لگن
در ناحیه کشاله ران همه نوزادان چینهای پوستی بهطور طبیعی وجود دارد. در این بیماری این چینها ممکن است در دو طرف غیر قرینه بوده و چینهای کشاله ران در طرف دررفته بیشتر باشد. مفصل ران نوزاد دچار محدودیت حرکت شده و بخصوص دو ران بچه خوب از هم باز نمیشوند و مادر ممکن است نتواند رانهای نوزاد را برای تعویض پوشک خوب از هم باز کند. پزشک با انجام معاینه فیزیکی در ابتدای نوزادی به نام تستهای ارتولانی وبارلو میتواند دررفتگی را تشخیص دهد. این تستها باید در همه نوزادان انجام شود. ران طرف دررفته کوتاهتر به نظر میرسد. وقتی کودک را به پشت میخوابانیم و زانوهای وی را خم کرده بهطوریکه کف پاها بر روی زمین باقی بماند زانوی طرف دررفته پایینتر از زانوی طرف سالم است. به این معاینه تست گالزی Galezzi test میگویند.
از طرفی کودک مبتلا به دررفتگی مفصل ران دیر راه میافتد و موقع راه رفتن هم میلنگد. در موارد دررفتگی دوطرفه راه رفتن بهصورت اردکی میشود و قوس کمر افزایش مییابد. نظر به اینکه قسمتهای زیادی از سر استخوان ران در نوزادی غضروفی است و هنوز استخوانی نشده است و در رادیوگرافی مشخص نیست سونوگرافی در تشخیص دررفتگی لگن بسیار کمککننده است.
بیشتربخوانید:
دررفتگی مادرزادی لگن
روش درمانی برای دررفتگی لگن
درمان دررفتگی سر استخوان ران در بچهها باید هرچه زودتر بعد از زایمان شروع شود. هرچه درمان زودتر شروع شود با استفاده از روشهای سادهتری میتوان به نتیجه رسید، مدت درمان کوتاهتر است و نتیجه درمان بهتر خواهد بود. در نوزادان درمان با بستن کمربند خاصی به نام پاولیک هارنس Pavlic harness است.
هدف این است تا با این وسیله مفصل ران برای مدتی حدود یک تا دو ماه در وضعیت خاصی قرار بگیرد.
در این وضعیت سر استخوان ران در حفره استابولوم میماند و ماندن سر استخوان ران در درون حفره استابولوم به رشد بهتر آن کمک میکند. بعد از مدتی سر استخوان در داخل حفره استابولوم پایدار میشود.
درمان در سن بالاتر از 6 ماه معمولاً در اتاق عمل زیر بیهوشی و با جااندازی مفصل هیپ انجام میشود و درهمان وضعیت گچ اسپایکا گرفته میشود. درست بالاتر از یک سال نیاز به عمل جراحی باز و جااندازی و گچگیری است. در سن بالاتر از 18 ماه نیز نیاز به انجام عمل جراحی استخوانی جهت پوشش بیشتر سر استخوان ران است.
آیا ممکن است این عارضه سبب بروز اختلال در راه رفتن کودک در آینده شود؟
در موارد دررفتگی یکطرفه، این اختلال باعث لنگش واضح و در موارد دوطرفه باعث راه رفتن اردکی میشود.
بیشتربخوانید:
دررفتگی مادرزادی لگن در نوزادان
دررفتگی لگن کودک ممکن است چه بیماریهایی در ناحیه کمر و پا در زمان حال و آینده ایجاد کند؟
در لگن دررفته عضلات ابداکتور اطراف لگن ضعیف میشوند و لنگش تشدید مییابد. بهتدریج که سن بالا میرود سر استخوان که در محل اصلی خود قرار ندارد در بالا ایجاد مفصل کاذب میکند و در سنین میانسالی به دلیل آرتروز، دردناک میشود. همچنین به دلیل تفاوت طول اندام دررفته، انحراف ستون فقرات ایجاد میشود و در دررفتگی دوطرفه قوس کمر افزایش مییابد.
چگونه میتوان از بروز بیماری دررفتگی لگن کودک پیشگیری کرد؟
تشخیص سریع با معاینه توسط پزشک و درمان در دوره نوزادی از ایجاد عوارض جلوگیری میکند.