اعظم اسلامی مجد، زیر نظر: دکتر شادی نعیمی؛ متخصص نوزادان و کودکان
حدود 90 درصد از ویتامین D تولید شده در بدن از طریق تابش نور خورشید روی سطح پوست بدن، تامین میشود.
ویتامین D نقش حیاتی در بدن ایفا میکند؛ باعث افزایش متابولیسم بدن و جذب بهتر کلسیم و سایر املاح میشود.
ویتامین D روی پروتئینی که محرک ژنی است، اثر میگذارد و عملکرد فرایندهای شیمیایی مغز را بهبود میبخشد.
ویتامین D یکی از مهمترین ترکیبات برای رشد کودکان است.
کمبود زیاد آن مخصوصا در ماههای نخست از زندگی کودکان منجر به نوعی بیماری در آنها میشود که با نرمی و ضعیف بودن استخوانها همراه است.
ویتامین D برای عملکرد مغز نیز ضروری است، حتی کمبود ویتامین D در سنین بالاتر منجر به آلزایمر میشود.
کودکانی که به ADHD و اوتیسم دچارند، در خونشان مقدار کمتری ویتامین D دارند.
نور خورشید برای تنظیم ریتم و ساعت بدن ضروری است (چرخه به خواب رفتن و بیدار شدن از خواب).
در طول روز و در زمان بیداری میزان هشیاری را بالا میبرد و عملکرد بدن را در سطح بالاتری نگاه میدارد.
متخصصان کودک در کشورهایی مثل آمریکا، توصیه میکنند که کودکان در شبانهروز 9 تا 13 ساعت بخوابند.
در زمان خواب هورمونها در بدن شروع به فعالیت میکنند و درست در همین زمان رشد استخوانها، عضلات و ارگانهای دیگر بدن بیشتر میشود.
مغز نیز خودش را برای یک روز پر از کار و فعالیت آماده میکند.
کودکانی که خواب مناسب و کافی دارند، از نظر عاطفی و احساسی، وضعیت بهتری دارند و کمتر دچار اختلالات و برخی مشکلات دیگر میشوند.
تولید سروتونین
نور خورشید باعث تولید سروتونین بدن میشود.
سروتونین انتقالدهنده شیمیایی در مغز است و باعث تنظیم حس و حال و خلق و خو میشود و احساسات ما را تنظیم میکند.
طبق تحقیقات سروتونین نقش مهمی را در رشد مغزی کودکان ایفاء میکند.
کودکان در مقایسه با بزرگسالان میزان سروتونین بالاتری در بدن دارند.
افزایش میزان سروتونین در بدن با افزایش حس خوشبختی و شادی توام است و برعکس کاهش میزان آن باعث بروز افسردگی، خشونت و نگرانی میشود.
کاهش بیماری قلبی
نور خورشید باعث افزایش سطح سروتونین میشود و به طور کلی احساس خوشی و شادی را به لحاظ روحی بالا میبرد.
در فصل زمستان به خاطر کمبود ویتامین D، بیماریهای قلبی بیشتر میشوند و در فصل تابستان این بیماریها 9 درصد کاهش مییابند.
میزان کلسترول بدن نیز در زمستان بیشتر میشود. افرادی که فشار خون بالا دارند، با تابش اشعههای UVB، مقدار کمی از فشار خونشان کاسته میشود.
فواید دیگر
نور خورشید و ویتامین D موجود در آن، مزایای دیگری نیز دارد. باعث کاهش خطر ابتلا به MS میشود.
مخصوصا اگر در دوران کودکی از ویتامین D نور خورشید جذب بدن شده باشد و تعداد کسانی که به MS دچارند در کشورهایی که نور آفتاب کمتری دارند، بیشتر است.
نور خورشید از دردها تا حدود زیادی جلوگیری میکند. باعث گرم شدن عضلات و سفت شدن آنها میشود و التهابات را کاهش میدهد.
نور خورشید باعث کاهش خطر ابتلا به انواع سرطانها میشود، اما در مورد سرطانهای پوست برعکس است و میزان دوز دریافتی از اشعه آفتاب ارتباط مستقیم با سرطانهای پوست دارد، مثل BCC یا SCC. برخی از انواع سرطانها ارتباط مستقیم با کمبود ویتامین D دارند.
نور خورشید باعث افزایش میزان باروری میشود. نور آفتاب، باعث سرکوب هورمون ملاتونین میشود.
هورمون ملاتونین سرکوبکننده باروری است، بنابراین میزان باروری در فصل تابستان بیشتر میشود.
در آقایان نور آفتاب میزان تستسترون را بالا میبرد. نور خورشید باعث افزایش سطح انرژی بدن میشود.
ملاتونین باعث تنظیم خواب میشود و کاهش آن در بدن باعث مدت زمان بیداری بیشتر و خواب کمتر میشود.
به همین دلیل با نور خورشید در فصل تابستان کمتر احساس خوابآلودگی میکنید و سرحالتر و شادابتر هستید.
نور خورشید در خانمها مخصوصا دختران نوجوان، باعث تنظیم قاعدگی میشود. ویتامین D بیشتر اختلالات قاعدگی را رفع میکند.
نور خورشید باعث تقویت سیستم دفاعی میشود. نور آفتاب تولید گلبولهای سفید را بالا میبرد و از این طریق مقاومت بدن بالا میرود و سیستم دفاعی تقویت میشود.
نور خورشید به کاهش وزن کمک میکند. نور آفتاب باعث کاهش اشتها میشود.
در آب و هوای گرم، میل کمتری به خوردن دارید.
در کنار تمام مزایای گفته شده، نور خورشید در برخی مواقع میتواند خطرساز باشد، بنابراین باید دقت داشته باشیم که از آن به شکل و روش درست بهرهمند شویم.
نور خورشید و خطر ابتلا به سرطان پوست
سرطان پوست که بسیار هم شایع است، هر سال تعداد زیادی را به کام مرگ میکشاند.
بدترین نوع سرطان پوست، ملانوما نام دارد که معمولا در اثر آسیبدیدگی ناشی از نور شدید آفتاب رخ میدهد.
سرطان پوست از نوع BCC و SCC نیز در اثر لطمات و آسیبهای ناشی از نور خورشید ایجاد میشود.
ابتدا پوست صورتی، درخشان و نرم میشود (خیلی نرم) و بعد کمکم دانههای ریز روی آن ایجاد میشود، البته سرطان پوست در بزرگسالان بیشتر رایج است تا کودکان، اما کودکان نیز از این خطر مبرا نیستند و تمام جوانب احتیاط باید در مورد آنها رعایت شود، زیرا پوست نازکتر و حساستری دارند.
نور خورشید و آسیبدیدگی چشمها
قرار گرفتن در معرض نور خورشید در طولانیمدت و بدون محافظت از آن (استفاده از عینک آفتابی) باعث آسیبدیدگی شبکیه میشود.
بعد از مدتی در اثر این آسیبدیدگی، فرد دچار تاربینی میشود.
نور خورشید باعث بروز آبمروارید هم میشود.
نور خورشید و افزایش غیرعادی دمای بدن
در اثر گرمای زیاد و عرق کردن، آب و نمک بدن از طریق تعریق دفع میشود و همین امر باعث بالا رفتن دمای بدن و گرمازدگی شدید میشود.
از علائم گرمازدگی، سردرد، حالت تهوع، گیجی، ضعف، تشنگی، تعریق زیاد، بالا رفتن دمای بدن و کاهش ادرار میباشد.
نورخورشید و حملات گرمایی
در اثر تابش شدید نور و قرار گرفتن در معرض آن در طولانی مدت، فرد میتواند دچار حمله گرمایی شود.
15 دقیقه زمان در معرض نور مستقیم و در دمای بالا میتواند این عارضه را به دنبال داشته باشد و فرد آسیبدیده باید هر چه سریعتر به مرکز پزشکی منتقل شود.
علائم آن نیز شامل: گیجی، اختلال در تکلم، از دست دادن هشیاری، عرق زیاد، خشکی پوست و افزایش زیاد دمای بدن است.
نور خورشید و آفتابسوختگی
این مورد که بسیار هم شایع است، از عوارض قرار گرفتن در معرض نور مستقیم میباشد.
حدود 5 ساعت بعد از قرار گرفتن در چنین شرایطی، بروز میکند.
اشعههای زیانبار نور خورشید، باعث آن میشوند و نشانههای اصلی آن شامل قرمزی پوست، درد، تورم، تاول، حالت تهوع و تب است.
بیشتر این خطرات و عوارض به راحتی قابل کنترل و مدیریت هستند.
استفاده از پوشش مناسب، کرمهای ضد آفتاب، عینک آفتابی و پرهیز از قرار گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید برای مدت زمان بیشتر از 20 دقیقه، کمک به مهار این گونه مشکلات میکنند.
کلاه لبهدار تابستانی و لباس نخی و تابستانی پوشیده نیز کمک خواهند کرد. در روزهای خیلی گرم و در ساعات خاص شبانهروز (12 ظهر تا 4 بعد از ظهر) سعی کنید کودکان خود را از قرار گرفتن در چنین شرایطی، دور نگاه دارید.
بیشتر بخوانید: