تحریریه ماهنامه كودك سالم
وظیفه بند ناف چیست؟
اکسیژن و مواد مغذی باید از جریان خون مادر به جریان خون جنین منتقل شوند. این انتقال از طریق بند ناف صورت می‌گیرد. خون در رگ‌های بند ناف جریان پیدا می‌کند. بند ناف از قسمت‌های عمده‌ای تشکیل شده است:
یک رگ که خون دارای اکسیژن و مواد مغذی را از مادر به فرزند منتقل می‌کند. دو سرخرگ که خون بدون اکسیژن و دارای مواد زائد (دی اکسید کربن) که از بدن جنین خارج شده است، را دوباره به جفت باز می‌گردانند. این دو رگ خونی به وسیله ماده‌ای ژله‌ای و چسبناک احاطه شده‌اند. خود این ماده نیز دارای غشایی به نام آمنیون است.
در ماه‌های پایانی بارداری، جفت پادتن‌هایی را از طریق بند ناف به جنین منتقل می‌کند. این پادتن‌ها موجب تقویت سیستم ایمنی جنین شده و از او تا سه ماه پس از تولد در برابر انواع عفونت‌ها و میکروب‌ها محافظت می‌کنند. البته این پادتن‌ها، پادتن‌های موجود در بدن شما هستند.
مراقبت از بند ناف
پس از تولد نوزاد، بند ناف او باید بریده شود، در غیر اینصورت نوزاد همچنان به جفت متصل خواهد ماند. پس از بریدن بند ناف، قسمت انتهایی آن همچنان به بدن نوزاد متصل خواهد ماند. این قسمت را نباید جدا کرد. این قسمت انتهایی معمولا پس از 1 الی 2 هفته خشک و جمع شده و خود به خود کنده می‌شود. توجه داشته باشید که تمیز نگه داشتن این قسمت از بدن نوزاد در طول این مدت از اهمیت زیادی برخوردار است. رعایت بهداشت مانع از عفونت و متورم شدن قسمت انتهایی بند ناف می‌شود.
تمیز کردن
حداقل روزی یکبار قسمت انتهایی بند ناف و پوست اطراف آن را تمیز کنید. می‌توانید این کار را پس از هر بار تعویض پوشک یا مطابق نیاز نوزاد انجام دهید. یک تکه پنبه را به آب گرم و مقداری صابون آغشته کنید. پنبه را فشار داده و آب اضافی آن را بگیرید. به نرمی بند ناف و اطراف آن را با پنبه پاک کنید. ممکن است پزشک دستمال‌های مخصوص الکلی را برای تمیز کردن تجویز کند.
اگر قصد استفاده از این دستمال‌ها را دارید، ابتدا کمی کرم به اطراف بند ناف بمالید. این کار می‌تواند در محافظت از پوست حساس نوزاد موثر باشد. هر ماده خیس، چسبناک یا آلوده را با یک دستمال لطیف پاک کنید. بند ناف معمولا پس از 1 الی 2 هفته خود به خود کنده می‌شود اما اگر در مورد فرزندتان این زمان طولانی‌تر شد، همچنان به پاک کردن این ناحیه حداقل روزی یکبار ادامه دهید.
خشک نگه داشتن بند ناف
با خشک نگه داشتن پوست فرزندتان، شما کمک میکنید بند ناف زودتر خشک شده و جدا شود. پس از هر بار تمیز کردن بند ناف، حتما این ناحیه را با یک دستمال لطیف و تمیز خشک کنید. اجازه ندهید پوشک نوزاد روی بند ناف را بگیرد. حتما پوشک را زیر بند ناف تا بزنید تا روی بند ناف باز بماند. اگر تا زدن موثر نیست، می‌توانید آن تکه از پوشک را با یک قیچی ببرید. با اینکار هوا با بند ناف تماس پیدا می‌کند. همچنین احتمال تماس ادرار نوزاد با بند ناف کاهش پیدا می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم پیش از افتادن بند ناف، نوزاد را به حمام نبرید و اگر می‌خواهید بدن او را تمیز کنید، از یک اسفنج خیس استفاده کنید. اما اگر دوست داشتید نوزاد را با آب بشویید، مراقب باشید که بند ناف در آب قرار نگیرد.
علائم عفونت
در طول مدت ترمیم، مشاهده کمی خشکی یا مقداری خون اطراف بند ناف طبیعی است. اما در صورت مشاهده علائم زیر باید حتما با پزشک تماس بگیرید. احتمال دارد فرزند شما دچار عفونت شده باشد. هرگاه به بند ناف کودک دست می‌زنید او گریه و بی‌تابی می‌کند. پوست اطراف بند ناف قرمز است. بند ناف بوی بدی دارد یا مایع زرد رنگی از آن خارج می‌شود. بند ناف خونریزی دارد.
