تحریریه ماهنامه كودك سالم
حساسیت غذایی به چه معنا است؟
حساسیت‌های غذایی موجب تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شوند. وظیفه سیستم ایمنی بدن مبارزه با بیماری‌ها و عفونت‌هاست. وجود حساسیت به یک ماده غذایی در بدن یک فرد بدین معنا است که سیستم ایمنی بدن به پروتئین موجود در آن ماده بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. سیستم ایمنی فرد حساس پس از دریافت پروتئین‌های موجود در شیر با آنها مانند عفونت و بیماری برخورد می‌کند. در نتیجه موادی شیمیایی به نام هیستامین در بدن ترشح می‌شوند. هیستامین در نتیجه انواع حساسیت‌ها در بدن منتشر می‌شود.
ترشح این مواد شیمیایی می‌تواند علائم زیر را به همراه داشته باشد: سرفه، خس خس کردن، مشکل در تنفس، گرفتگی گلو، معده درد، استفراغ، اسهال، سوزش و خارش چشم‌ها، تورم و قرمزی پوست و کاهش ناگهانی فشار خون. واکنش‌های مربوط به حساسیت به شیر نیز مانند حساسیت به سایر مواد غذایی معمولا بین چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف آن ماده بروز می‌کند. در موارد نادری ممکن است حساسیت به شیر موجب بروز یک واکنش به نام آنافیلاکسی شود. برخی علائم این نوع واکنش مشکل شدید در تنفس، احساس سبکی سر و از حال رفتن است.
در این موارد، اگر فرد سریعا تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است جان او تهدید شود. معمولا حساسیت به شیر گاو با عدم تحمل لاکتوز اشتباه گرفته می‌شود. عدم تحمل لاکتوز توسط بدن مشکلی است که به سیستم گوارش بدن مربوط می‌شود. در این حالت، سیستم گوارش آنزیمی که برای تجزیه قند موجود در شیر لازم است را به میزان کافی تولید نمی‌کند.
درمان حساسیت به شیر گاو
واضح است که بهترین راه درمان حساسیت کودک به شیر گاو، اجتناب از مصرف این ماده غذایی است! اما دوری از شیر تنها به معنای حذف پنیر یا شیر از وعده صبحانه نیست. این ماده غذایی در بسیاری از وعده‌های ما در طول روز به اشکال گوناگون وجود دارد. اگر فرزند شما به شیر حساسیت دارد، شما باید اطلاعات مندرج بر پشت محصولات غذایی را به دقت بخوانید و از عدم وجود شیر در آن اطمینان حاصل کنید. به منظور جبران کمبود ناشی از حذف شیر گاو از رژیم غذایی، بهتر است برای مشورت و دریافت یک برنامه غذایی جامع و کامل برای فرزندتان به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. استفاده از جایگزین‌های شیر گاو نیز می‌تواند موثر باشد. یکی از بهترین جایگزین‌های شیر گاو، شیر سویا است.
اگر حساسیت فرزندتان به شیر گاو بسیار شدید است، به احتمال زیاد پزشکتان مقداری اپی‌نفرین برای کودک تجویز می‌کند که در مواقع مصرف ماده حساسیت‌زا و بروز واکنش باید به بدن کودک تزریق شود. اگر کودک اشتباها ماده غذایی مصرف کرد که دارای شیر گاو بود و واکنش‌هایی نظیر تورم گلو، درد سینه، مشکل در تنفس و از حال رفتگی در او ظاهر شد، سریعا باید اپی‌نفرین به او تزریق شود. تزریق این ماده ساده است.
پزشک شما را در این زمینه راهنمایی خواهد کرد. توجه داشته باشید که اگر این تزریق صورت گرفت، شما باید فورا کودک را به مراکز درمانی ببرید تا تحت درمان تخصصی قرار گیرد زیرا حدود یک سوم از افرادی که دچار واکنش‌های شدید می‌شوند، پس از چند ساعت با موج دوم واکنش مواجه می‌شوند. به همین دلیل تحت نظر پزشک بودن از 4 تا 8 ساعت پس از حمله اول ضروری است. در مواردی که واکنش شدید نیست، مصرف آنتی هیستامین نیز می‌تواند مفید باشد.
چگونه با حساسیت به شیر گاو کنار بیاییم؟
حذف کامل شیر و محصولات ناشی از آن ممکن است کمی دشوار و چالش برانگیز به نظر رسد، اما غیر ممکن نیست. از آنجا که امروزه بسیاری از افراد به میزان کافی محصولات لبنی مصرف نمی‌کنند، مواد غذایی دیگر نظیر غلات صبحانه، آب میوه‌ها و برخی نوشیدنی‌ها غنی شده از کلسیم هستند.
شیر گاو ممکن است در مواد غذایی عجیبی وجود داشته باشد از جمله گوشت‌های فراوری شده. به همین دلیل باید در مصرف آنها دقت کرد. شکلات نیز از جمله موادی است که ممکن است حاوی شیر گاو باشد. در نتیجه حتما پیش از مصرف کودک، اطلاعات مندرج بر بسته محصول را مطالعه کنید. برای ارضای میل کودک به شیرینی‌جات و انواع بستنی و دسر، می‌توانید از پودینگ‌ها، سالادهای میوه یا بستنی‌های یخی و میوه‌ای استفاده کنید.
همچنین مارگارین بدون شیر نیز جایگزین خوبی برای کره محسوب می‌شود. در هر حال، حساسیت‌های غذایی نباید مانعی برای لذت بردن کودک از خوردن شود. اتفاقا در بسیاری از موارد حساسیت به یک ماده غذایی موجب کشف طعم سایر مواد غذایی می‌شود. فرزندتان را از این موضوع آگاه کنید و در پی ایجاد تنوع در برنامه غذایی اش باشید.
