به قلم : شیرین فرساد ، دانشجوی دکتری میکروبیولوژی
تحریریه زندگی آنلاین : بیماری کبد چرب بیماری مزمن غیر واگیر است. این بیماری معمولا با سونوگرافی شناسایی می‌شود. کبد چرب معرف رسوب چربی در سلول‌های کبد یا هپاتوسیت می‌باشد. شیوع این بیماری در سراسر جهان 25 درصد می‌باشد. در خاورمیانه 8/31 درصد و در آمریکای جنوبی 5/30 درصد تخمین زده شده است. شیوع بیماری در مردان 30 تا 40 درصد و در زنان 15 تا 20 درصد می‌باشد. این بیماری با ریسک فاکتورهای مختلفی مانند فشار خون بالا، قند خون بالا و اختلال در وضعیت چربی بدن و چاقی، همراه می‌شود.
تغییر میکروبیوتای دستگاه گوارش یک راهکار درمانی جدید به واسطه پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌باشد. زمینه‌های ژنتیکی، شرایط محیطی و عادات غذایی باعث اختلال در عملکرد بافت چربی، چاقی و تغییر در میکروبیوتای روده می‌شود. این عوامل باعث عدم تعادل در جذب و حذف انسولین می‌شوند.
در نتیجه غلظت چربی‌ها باعث افزایش جذب اسیدهای چرب آزاد در گردش خون می‌شود. همچنین واکنش‌های پیش‌التهابی شکل می‌گیرد.
بیشتربخوانید:
کبد چرب پیامد چاقی و تغذیه ناسالم
علائم کبد چرب
1- احساس پری در شکم
2- کاهش اشتها
کبد چرب الکلی
در اثر مصرف بیش از حد الکل ایجاد شده و به سلول‌های کبدی آسیب رسانده و در نهایت چربی‌ها در کبد تجمع می‌یابند، سپس اسکار و التهاب ایجاد شده و کاهش قدرت دفاعی بدن شکل‌گیری می‌شود.
وظایف کبد
1- پاکسازی سموم خون
2- تولید هورمون و پروتئین
3- ذخیره انرژی
4- تنظیم کلسترول و قند خون
افراد در معرض کبد چرب الکلی
1- افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و پری‌دیابتیک
2- افراد میانسال و مسن
3- اضافه وزن
4- مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی
5- افراد دارای چربی بالا
6- افراد مبتلا به فشار خون بالا
7- افراد مبتلا به عفونت هپاتیت C
8- قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها
کبد چرب غیر الکلی
این بیماری وابسته به بیماری متابولیک می‌باشد و سبک زندگی در ایجاد این بیماری موثر است. فاکتورهایی مانند دیابت نوع 2 و اضافه وزن با افزایش این خطر ارتباط مستقیمی دارند.
بیشتربخوانید:
کبد چرب غیر الکلی ؛ علت و راه های درمان
علائم کبد چرب غیر الکلی
1- التهاب کبدی
2- تجمع چربی در کبد
درمان‌ها
1- سبزیجات با برگ تیره
2- ماهی‌های غنی از امگا 3
3- روغن زیتون
4- غذاهای حاوی ویتامین C
5- پروبیوتیک و پری‌بیوتیک‌ها
گروهی از میکروارگانیسم‌های ساکن در دستگاه گوارش مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها، بخشی از فلور بدن را تشکیل می‌دهند. تعداد این میکروارگانیسم‌ها در روده بزرگ از سایر بخش‌های بدن بیشتر است. این جامعه میکروبی باعث حفظ یکپارچگی اپی‌تلیوم روده، تنظیم سیستم ایمنی میزبان و تنظیم متابولیسم فرد می‌شود.
ترکیب میکروبیوتا با رژیم غذایی بهینه، موقعیت جغرافیایی و مصرف دارو تعدیل می‌شود. سموم باکتریایی حاصل از باکتری‌های بیماریزا باعث افزایش نفوذپذیری سد روده نسبت به باکتری‌های بیماریزا می‌شود، فاکتورهای التهابی نیز باعث افزایش تجمع چربی در کبد می‌شوند. استفاده از پروبیوتیک و پری‌بیوتیک باعث کاهش نفوذ چربی در کبد بیماران مبتلا می‌شود.
در یک مطالعه، پس از مصرف مکمل‌های سین‌بیوتیک درصد ابتلا به این بیماری از 7/40 به 5/18 درصد کاهش یافت. در اثر مصرف پری‌بیوتیک‌ها، سایز دور کمر کم شده و چربی‌های احشایی نیز پس از مدتی کاهش می‌یابند.
بیماری کبدی ناشی از مصرف الکل
در نتیجه مصرف الکل، تغییرات میکروبیوم تشدید شده و باعث رشد بیش از حد باکتری‌ها و اختلال در عملکرد سد روده می‌شود. پاتوژن‌ها به اتصالات روده آسیب رسانده و باعث افزایش نفوذپذیری می‌شوند و اختلال عملکرد سد و التهاب فیبروز کبد تقویت می‌شود. اتانل هم در اثر مصرف الکل و همچنین توسط برخی از میکروارگانیسم‌های بیماریزا در بدن تولید می‌شود. تولید الکل نیز باعث افزایش باکتری‌های بیماریزا می‌شود.
با مصرف باکتری‌های پروبیوتیک میزان اسیدهای چرب کوتاه زنجیره در افراد افزایش می‌یابد و ترشح سموم و مسمومیت‌های ناشی از آنها کاهش می‌یابد. لاکتوباسیل‌ها غلظت کلسترول پلاسما را کاهش داده و در برابر تجمع چربی در بافت چربی و سلول‌های کبدی محافظت می‌شوند.
بیشتربخوانید:
کبد چرب پیامد چاقی و تغذیه ناسالم
اثر پروبیوتیک بر چربی خون
مصرف لاکتوباسیل‌ها، بیفیدوباکتریوم و پروپیونی باکتریوم به مدت 8 تا 12 هفته باعث کاهش تری‌گلیسیرید می‌شود.
اثر پروبیوتیک بر نشانگرهای التهابی
سمیت چربی‌ها و مقاومت به انسولین باعث تولید و انتشار توکسین‌های میکروبی می‌شود. سطح فاکتورهای التهابی پس از مصرف محصولات پروبیوتیکی کاهش می‌یابد.
اثر پروبیوتیک بر مقاومت به انسولین
میزان روند کاهشی در قند خون ناشتا مشاهده می‌شود که با افزایش باکتری‌های تولید کننده اسید چرب کوتاه زنجیره و اصلاح بیان ژن کبد، بهبود متابولیسم گلوکز مشاهده می‌شود. کبد چرب منجر به اختلال در عملکرد سد روده و افزایش نفوذپذیری روده به عوامل مهاجم می‌شود. این فاکتورهای بیماریزا به کبد مهاجرت کرده و به علاوه در اثر ایجاد تغییر در ترکیب میکروارگانیسم‌ها باعث تجمع تری‌گلیسیرید در کبد می‌شوند. آبشار التهابی در کبد فعال می‌شود، در حالی که پس از مصرف پروبیوتیک‌ها، چاقی کاهش یافته و علاوه بر کاهش سموم درونی و انتقال میکروب‌های بیماریزا، منجر به بهبود تغییرات متابولیک می‌شود.
