مواد معدنی ضروری بدن آن دسته از موادی هستند که معمولا به صورت ترکیب با سایر موادغذایی و یا به صورت نمک های آلی و غیرآلی وجود دارند که میتوان آنها را به دو دسته عناصر اصلی و عناصر ناچیز تقسیم کرد.
از دسته اول ساده ترین مثال کلر و سدیم است که مصرف آن به صورت نمک طعام متداول است؛ اما عناصر ناچیز یا ریزمغذیها شامل: مس، آهن، روی، ید، کبالت، منگنز، فلوئور و مولیبدن به اختصار است.
از آن جایی که روی یک ماده بسیار ضروری برای انسان است و در صورت کمبود، عوارض خطرناک و جبران ناپذیری ایجاد میکند، به نقش مفید این عنصر میپردازیم.
روی بعد از آهن بیشترین درصد مقدار ریزمغذی مورد نیاز بدن را به خود اختصاص داده است.
این عنصر فعال کننده بیش از دهها آنزیم دربدن موجودات زنده است و در سلامت جسمانی انسان نقش موثری ایفا میکند.
براساس آمار حدود 50درصد کم خونی شایع در جامعه، حاصل کمبود تلفیقی دو عنصر آهن و روی است، اما در کشور ما بیشتر به آهن اهمیت داده میشود و نقش مفید « روی » فراموش شده است.
بیشتربخوانید:
قرص زینک با بدن چه میکند؟
عوارض کمبود زینک
کمبود روی در ایجاد خستگی زودهنگام بی تاثیر نیست.
عوارض ناشی از آن کاهش رشد جسمانی، تاخیر در بهبود زخمها و آسیبهای پوستی، ریزش مو، بی اشتهایی و اسهال، از دست دادن حس چشایی و بویایی، کوتاهی قد، نارسایی بلوغ جنسی در مردان و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی است. اختلال در تفکر، رفتار، خلق و خو و نیز کاهش توانایی یادگیری حاصل از کمبود روی نشان دهنده اهمیت این عنصر در فیزیولوژی مغز است.
سلولهای بدن از گلوکز استفاده میکنند که در این میان عنصر « روی » نقش موثری در جذب گلوکز از سوی سلولها را به عهده دارد.به همین دلیل در افرادی که قند خون آنها بالاست و از انسولین استفاده میکنند، نقش روی در کاهش میزان قند خون این افراد بی تاثیر نیست و همزمان با انسولین میتواند از دیابت و عوارض آن جلوگیری کند.
روی یکی از عناصر تشکیل دهنده مینای دندان است و کمبود آن سبب تسریع در خرابی و پوسیدگی دندان خواهد شد. همچنین کمبود آن در زنان باردار موجب زایمان زودرس و اختلال در رشد جنین و کاهش وزن نوزاد میشود. مصرف « روی » در دوران بارداری در زیبایی نوزاد نیز موثر است.
از نظر علم پزشکی، روی در معالجه بسیاری از بیماریها از قبیل؛ سرماخوردگی، آسم، دیابت، کم کاری غدد خصوصا تیروئید، آلزایمر، وزوز گوش، عفونت مثانه، درد عضلات، انواع سوختگیها و نیز استرس های عصبی نقش بسیار مهمی دارد. کمبود روی افراد را دچار کوتاهی قد میکند.
بیشتربخوانید:
شیوه استفاده از زینک پلاس
نقش کلیدی «روی» در باروری
منابع روی
روی بیشتر در غذاهایی با منبع حیوانی و فرآوردههای لبنی، تخممرغ و غلات یافت میشود.
منابع عمده روی، صدف، گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر، غلات آسیاب نشده، حبوبات، شیر و فرآوردههای آن است؛ اما میوهها و سبزی های برگ سبز منابع فقیر این عنصر هستند. در صورت تشخیص پزشک و نیاز بدن، این عنصر به صورت قرص تجویز میشود.