دکتر مهرداد رضايي - متخصص دستگاه گوارش
تحریریه زندگی آنلاین : بیشتر مردم دستکم یکبار در زندگی خود یبوست را تجربه کردهاند. یبوست معمولاً مسئله مهمی نیست، اما برای اینکه از بسیاری از دردسرهای آن رهایی یابیم، بهتر است به جای خندیدن، درباره آن بیشتر بدانیم. یبوست یک بیماری به شمار نمیآید، بلکه نشانهی بیماریها و مشکلات دیگری است. اگر در رژیم غذایی، فیبرهای غذایی کمی موجود باشد بهراحتی دچار یبوست میشویم. افراد مسنتر نسبت به جوانان یبوست را بیشتر تجربه میکنند. یبوست به معنی توقف بیش از حد مواد دفعی در روده است. زمان عمل دفع در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برای بعضی افراد 2 بار در روز طبیعی و برای بعضی دیگر 2 بار در هفته طبیعی است. اما معمولاً هر 12 ساعت و گاهی هر 72 ساعت یکبار انجام میشود.
بیشتربخوانید:
توصیه های تغذیهای در مبتلایان به سندرم روده تحریکپذیر
یبوست علتهای متفاوتی دارد، اما برای آنکه به آن گرفتار نشوید، چند راه بسیار آسان وجود دارد:
سبزی و میوه بخورید
فیبرها حرکات روده را تسهیل میکنند و یبوست را از بین میبرند.
سبزیها و میوههای تازه، کاهو، کلم، حبوبات، نخود، هویج، سویا، نان سبوس دار، برنج، انجیر، آلو و زردآلو دارای فیبر زیادی هستند.
وقتی از این غذاها استفاده میکنیم، مجبوریم مدتزمان بیشتری آنها را در دهان بجویم. همچنین وقتی وارد معده میشوند، معده را پر میکنند و معده حالت کشیدگی پیدا میکند و احساس سیری میکنیم. همچنین این غذاها تخلیه مواد از روده را آسانتر میکنند. مصرف زیاد غذاهای بسیار چرب، فرآوردههای لبنی و تخممرغ در ایجاد یبوست موثرند.
تنها زندگی نکنید
انسانهایی که به تنهایی زندگی میکنند، بیشتر دچار یبوست میشوند. زندگی در کنار اعضای خانواده و جمع شدن کنار سفره، میل و شوق غذا خوردن را در انسان افزایش میدهد.
اما معمولاً افرادی که به تنهایی زندگی میکنند، علاقه خود را به آشپزی و غذاخوردن از دست میدهند و احساس بیاشتهایی میکنند. این افراد به استفاده از غذاهای آماده و کنسرو شده روی میآورند که این محصولات غذایی فیبرهای کمی دارند.
همچنین مادربزرگها و پدربزرگهایی که دندانهایشان را از دست دادهاند و دندان مصنوعی آنها در جویدن غذاها کارآیی لازم را ندارند، معمولاً از غذاهای نرم که فاقد فیبر هستند، استفاده میکنند که موجب یبوست میشود.
بیشتربخوانید:
ساده ترین روش های خانگی درمان یبوست
یبوست و رژیم غذایی
آب بنوشید
اگر در طول روز، به میزان لازم آب یا سایر مایعات را ننوشید، ممکن است دچار یبوست شوید. این مشکل در افرادی دیده میشود که وعدههای غذایی روزانه خود را در زمانهای مشخصی در طول روز میل نمیکنند. آب و سایر مایعات به حرکت مواد غذایی در روده کمک میکنند و از انبار شدن مواد در روده پیشگیری میکنند.
صبح که از خواب بیدار میشوید، یک لیوان آب ولرم بنوشید و در طول روز هم 6 تا 7 لیوان آب و سایر مایعات میل کنید.
به داروهای ضد یبوست عادت نکنید
مصرف داروهای ضد یبوست برای مدت کوتاهی مناسب است، اما خود را به مصرف آنها عادت ندهید، چون روده شما به این مواد عادت میکند و به اصطلاح تنبل میشود و فعالیتهای طبیعی خود را که موجب حرکت و دفع مواد میشود، فراموش خواهد کرد.
ورزش کنید
زندگی ماشینی امروزی علت دیگر یبوست است. اگر شغل شما به گونهای است که مجبورید ساعتها پشت میز بنشینید، ممکن است دچار یبوست شوید. برای رهایی از این مشکل، باید در بین ساعات کاری خود کمی قدم بزنید و یا ورزشهای سبکی انجام دهید.
بیمارانی که به علت تصادف یا جراحی یا بیماری مجبورند روزها بدون تحرک در بستر دراز بکشند، یبوست را تجربه میکنند، گرچه پزشک برای این افراد داروی ضد یبوست تجویز کند، ولی به هر حال مقدار کمی تحرک، میتواند بسیار مفید باشد.
بیشتربخوانید:
علائم ، دلایل و راههای درمان یبوست
در بیرون از منزل خود هم به دستشویی بروید
بعضی افراد به دلایل بهداشتی یا اجتماعی در محل کار خود و یا منزل اقوام و آشنایان از رفتن به دستشویی اجتناب میکنند. این کار درست نمیباشد. اگر این زمان تأخیر در دفع، طولانی شود، موجب یبوست میشود.
آلو بخورید
شب، قبل از خواب، تعدادی آلوی خشک را در آب خیس کنید و صبح پس از بیدار شدن از خواب، نوش جان کنید. آلو اثرات سحرآمیزی در از بین بردن یبوست دارد.
یک داروی گیاهی: پسیلیوم
پسیلیوم یک داروی گیاهی است که به شکل پودر در داروخانهها وجود دارد.
یک قاشق غذاخوری از این دانههای ریز را در یک لیوان آب مخلوط کنید و اجازه دهید چند دقیقه بماند، سپس آن را میل کنید.
یک داروی جدید برای درمان یبوست
اخیراً سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده از داروی جدیدی را برای درمان یبوست مزمن در بزرگسالانی که علت خاصی برای این عارضه در آنها پیدا نمیشود، مورد تأیید قرار داده است. این دارو به نام "لوبی پروستون" با نام تجارتی Amitizia اولین دارو از گروه جدیدی از داروهاست که به آنها ترکیبات اسید چرب کارکردی میگویند و برای درمان یبوست، سندروم روده تحریکپذیر، با علامت غالب یبوست و فلج موقتی روده پس از عمل جراحی ساخته شدهاند. یبوست مزمن یکی از شایعترین بیماریهای گوارشی است و زنان بیشتر از مردان به آن گرفتار میشوند. تجویز این دارو، تنها برای افرادی صورت میگیرد که سایر شیوههای معالجه یبوست مانند افزایش مصرف مایعات و فیبرهای غذایی و ورزش منظم در آنها مؤثر نبوده است.