زهرا قنبری - کارشناس ارشد علوم تغذیه
سوال : پدر بزرگم مشکل یبوست دارد و با اینکه سعی می‌شود در رژیم غذایی‌اش سبزیجات داشته باشد، اما باز هم مشکل او رفع نمی‌شود. آیا راهکار دیگری برای رفع این مشکل وجود دارد؟
جواب : در ابتدا باید علت یبوست مشخص شود که تشخیص علت یبوست با پزشک است. خیلی از افراد از کنار این مشکل به سادگی می‌گذرند، این در حالی است که یبوست علت بسیاری از بیماری‌ها است و حتی در صورت مزمن شدن، می‌تواند سرطان کولون (روده بزرگ) را در پی داشته باشد. از جمله راهکارهای مناسب تغذیه‌ای که می‌توان در جهت رفع این بیماری به کار برد، به موارد زیر اشاره می‌شود:
سبزیجات تأمین‌کننده بخشی از فیبر رژیم غذایی هستند؛ مانند خیار، کلم، هویج و ... . به غیر از سبزیجات که به خصوص برای سالمندان به جهت مشکلات دندانی توصیه به مصرف نوع پخته و پوره شده آن است، انواع دیگری از منابع فیبری نیز وجود دارند.
میوه‌ها، خصوصاً انجیر و آلو می‌توانند کمک خوبی برای رفع این مشکل باشند.
مصرف 6 تا 8 لیوان آب را نیز باید در کنار مصرف منابع فیبری در نظر داشت، زیرا مصرف منابع فیبر (میوه، سبزی، غلات کامل و حبوبات) به تنهایی و بدون دریافت کافی مایعات می‌تواند یبوست را تشدید کند.
تحرک کافی به مدت 30 تا 60 دقیقه و سه تا چهار بار در هفته با شدت متوسط می‌تواند به حرکات روده و در نتیجه رفع یبوست کمک کند.
مصرف حبوبات که در بالا به عنوان منبع فیبر به آن اشاره شد، می‌تواند در جهت رفع این مشکل استفاده شود، اما برخی از سالمندان از مصرف حبوبات به دلیل ایجاد نفخ خودداری می‌کنند که جهت رفع این مشکل می‌توان 8 تا 12 ساعت حبوبات را در آب خیس کرده و در طی این مدت چندین بار آب آن را تعویض کرد و همچنین حبوبات را در مقدار مناسب و کاملاً پخته مصرف نمود. در هنگام استفاده از حبوبات می‌توانند جهت پیشگیری از نفخ، از مقدار کمی رازیانه و یا زیره پودر شده استفاده نمایند.
استفاده از زیتون و روغن زیتون نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
استفاده از داروها و ترکیبات مسهل به صورت مداوم و بدون تجویز پزشک می‌تواند سبب تنبلی روده شده و یبوست را تشدید کند.
همچنین باید بدانیم که بی‌اشتهایی و مصرف کمتر از نیاز فرد به غذا سبب یبوست و یبوست سبب بی‌اشتهایی می‌شود، یعنی بی‌اشتهایی هم می‌تواند یکی از علل یبوست و هم ناشی از یبوست باشد، بنابراین با مراجعه به پزشک علت بی‌اشتهایی خود را بیابید و در جهت رفع آن اقدام نمایید.
