زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

الهام کریمی - کارشناس ارشد تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : در این مقاله سعی داریم به کم‌کاری غده تیروئید و بایدها و نبایدهای رژیم غذایی در آن صحبت کنیم. غده تیروئید چیست؟ تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. هورمون موجود در این غده سرعت سوخت و ساز بدن را کنترل می‌کند. شاید این غده کوچک باشد، اما وظایف بسیار مهمی از جمله تنظیم اشتها، تنظیم سطح انرژی بدن و تنظیم دمای بدن را برعهده دارد.

 بیشتربخوانید:

کم کاری تیروئید و رابطه آن با افسردگی و اضطراب

علائم کم کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید چیست؟

در کم‌کاری تیروئید غده تیروئید بی‌کفایت می‌شود، یعنی دیگر قادر نیست به اندازه کافی هورمون‌های تیروئیدی تولید نماید. از هر 100 نفر 2 نفر به این بیماران مبتلا هستند که البته درجات خفیف‌تر کم‌کاری تیروئید شیوع بیشتری دارد. شایع‌ترین علت بی‌کفایتی یا نارسایی غده تیروئید التهاب آن به علت اشکال در سیستم ایمنی خود فرد است که بیماری «هاشیموتو» خوانده می‌شود.

در «هاشیموتو» سیستم ایمنی خود فرد، غده تیروئید را به اشتباه به جای بیگانه مورد تهاجم قرار داده و به آن آسیب می‌زند که بنابر تحقیقات آماری خانم‌ها استعداد بیشتری برای ابتلا به این بیماری‌ها (بیماری خود ایمنی) را دارند.

تیروئید بزرگ‌ترین غده بدن می‌باشد که T3 و T4 را تولید می‌کند. این دو هورمون میزان انرژی و نحوه واکنش بدن به هورمون‌های استرس را کنترل می‌کنند.

کم‌کاری تیروئید چه علائمی ایجاد می‌کند؟

در این بیماری به علت کمبود ترشح هورمون غده تیروئید، همه واکنش‌های مربوط به سوخت و ساز بدن آهسته صورت می‌پذیرد. از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش اشتهای بیمار، عدم تحمل سرما، آهسته شدن حرکات، خشکی و خشونت پوست، موهای شکننده، ضعف و خستگی، صدای خشن، یبوست و گرفتگی عضلانی.

همچنین ممکن است بیمار از موارد زیر شکایت کند: کم شدن حافظه، خواب‌آلودگی در طی روز، مشکل تمرکز، بی‌حسی دست‌ها و پاها، افزایش وزن خفیف صورت و به ویژه چشم‌های پف آلوده، خونریزی ماهیانه شدید و نامنظم، ترشح شیر از سینه‌ها و نازایی.

 بیشتر بخوانید:

تغذیه و کم‌کاری تیروئید

اکنون به بهترین رژیم غذایی و همچنین بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در بیماران کم‌کاری تیروئیدی می‌پردازیم:

ویتامین D؛ ماهی سالمون

از آنجا که این بیماران سطح ویتامین D کمتری نسبت به افراد سالم در بدن خود دارند، لذا دریافت روزانه IU 600 ویتامین D مقداری از این التهاب را کم می‌کند، چرا که هر چه ویتامین D در بدن کم باشد، سطح آنتی‌بادی تیروئید که سیستم ایمنی را فعال می‌کند که به تیروئید حمله کند بیشتر می‌شود، بنابراین با دریافت ویتامین D بیشتر این حالات و التهاب کمتر می‌شود. ماهی سالمون با داشتن مقادیر زیاد ویتامین D بالاترین و بهترین منبع این ویتامین است.

آهن؛ لوبیا سفید

با توجه به اینکه کمبود آهن باعث خراب شدن کار آنزیم‌های تولید کننده هورمون تیروئید می‌شود، خانم‌های 11 تا 50 ساله به 18 میلی‌گرم آهن نیاز دارند که یک فنجان لوبیا سفید پخته این نیاز را مرتفع می‌کند.

ویتامین B

معمولاً این ویتامین در افراد هیپو‌تیروییدیسم پایین است که نقش مهمی در متابولیسم سلولی دارد.

سلنیوم

سلنیوم ماده معدنی است که سبب تقویت قدرت آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شود و مقدار زیادی التهاب تیروئید را در بیماران «هاشیموتو» از بین می‌برد. آجیل برزیلی منبع خوبی از این ماده مغذی می‌باشد.

 بیشتر بخوانید:

ید

یک فرد روزانه به 150 میکروگرم ید احتیاج دارد. که نمک ید‌دار، ماهی‌های آب شور و محصولات لبنی مثل شیر و پنیر منابع خوبی از این ماده مغذی می‌باشند. ماهی، میگو و جلبک‌های دریایی، منابع خوبی از ید هستند.

نبایدهای رژیم غذایی کم‌کاری تیروئید

سویا

این لوبیای روغنی به خاطر داشتن ایزوفلاوونوئیدها مانع عملکرد درست ید می‌شود که در این بیماران بهتر است مصرف آن محدود و یا قطع شود.

سبزیجات چلیپایی

کلم، گل کلم و بروکلی دارای آنزیمی به نام گواتروژن می‌باشند که برای تیروئید اشکال ایجاد می‌کنند. پس تأمین مصرف این سبزیجات بسیار محدود و یا قطع شود.

مواد غذایی حاوی گلوتن

از این جمله می‌توان به گندم، جو و چاودار اشاره کرد، چرا که گلوتن سبب تحریک التهاب و حمله آنتی‌بادی‌ها به بافت تیروئید می‌شود، بنابراین محدود کردن مصرف گلوتن برای مدت یک ماه یا دو ماه ارزش امتحان کردن آن را دارا می‌باشد.

کافئین و نوشیدنی‌های حاوی کافئین

به جرات می‌توان گفت که مصرف قهوه در این بیماران باید تقریباً قطع شود، چرا که کافئین در تشدید التهاب غده تیروئید نقش موثری را بازی می‌کند.

به طور خلاصه می‌توان گفت که یک رژیم حاوی پروتئین و فیبر برای درمان این بیماری مؤثر است، از جمله پروتئین می‌توان به ماهی، گوشت گاو، تخم‌مرغ اشاره کرد.

و برای منابع فیبری می‌توان به لوبیا سبز و میوه‌جات مختلف از جمله انجیر، سیب، آلو و مرکبات اشاره کرد. مواد معدنی از جمله زینک، مس و سلنیوم در تنظیم و بهود عملکرد تیروئید مؤثر بوده و نقش بسیار مهمی دارا می‌باشند.

از جمله منابع زینک، کبد گاو، گوشت بره و مارچوبه را می‌توان نام برد.

همچنین از کدو و کبد گاو به عنوان منبع خوب مس می‌توان اشاره کرد. از جمله منابع سلنیوم می‌توان به آجیل برزیلی اشاره نمود.

به طور خلاصه و در آخر یادآوری می‌کنم که افراد دارای هیپوتیروییدیسم یا همان کم‌کاری تیروئید انتخاب‌های متعددی از ماهی، تخم‌مرغ، گوشت، سبزیجات، دانه‌ها و غلات بدون گلوتن، تمام فرآورده‌های لبنی و شیر و میوه‌جات و نوشیدنی‌های بدون کافئین دارند.

امیدوارم در این مقاله توانسته باشم کمک بهینه‌ای به شما دوستان و خوانندگان عزیز مجله نموده باشم.