دکتر آزاده نجارزاده : متخصص تغذیه و رژیم درمانی
تحریریه زندگی آنلاین : سیر بسیار مغذی و از طرف دیگر کم کالری است. مصرف سیر میتواند عملکرد سیستم ایمنی را بهبود ببخشد. مصرف سیر میتواند تعداد دفعات سرماخوردگی و شدت ابتلا را کاهش دهد. از سوی دیگر مطالعات مختلف حاکی از آن است که مصرف سیر میتواند در کسانی که مبتلا به فشار خون بالا هستند مؤثر باشد و فشارخون آنها را تاحدی کاهش دهد. ضمناً سیر میتواند کلسترول تام و کلسترول LDL (کلسترول بد) را نیز کاهش دهد.
سیر حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی است که با حمله به رادیکالهای آزاد در بدن مبارزه مینماید. رادیکالهای آزاد منجر به ایجاد استرس اکسیداتیو در بدن میشوند که با فرآیند پیری انسان و بسیاری از بیماریها مرتبط است، بنابرین شاید بتوان گفت مصرف مداوم سیر میتواند در افزایش طول عمر و پیشگیری از بیماریها نقش موثری داشته باشد. امروز به واسطه زندگی در محیطهای شهری آلوده، خطر افزایش فلزات سنگین مانند سرب در خون وجود دارد. مصرف سیر میتواند در سمزدایی بدن از فلزات سنگین نقش قابل توجهی داشته باشد. در بیماریهایی نظیر استئوآرتریت نیز، مصرف سیر باعث کاهش درد و علائم ناشی از بیماری شده است.
بیشتربخوانید:
معنا و مفهوم وسایل سفره هفت سین
سنجد
مطالعات حیوانی نشان داده که عصاره سنجد درد و التهاب را کاهش میدهد. سنجد حاوی ترکیباتی به نام فلاوونوئیدها است که نقش اصلی در این موضوع ایفا میکنند. مهمترین این فلاوونوئیدها، کوئرستین میباشد که مهارکننده مسیرهای درد است. در مطالعه انسانی انجام شده بر روی خانمهای مبتلا به استئوآرتریت، مصرف عصاره سنجد توانست علائم بیماری استئوآرتریت را کاهش دهد. همچنین بعضی از مطالعات حاکی از تأثیر مثبت سنجد در کاهش زخم معده میباشد. سنجد همانند بسیاری از میوهها دارای خاصیت آنتیاکسیدانی نیز میباشد که در کاهش استرس اکسیداتیو و مشکلات ناشی از آن نقش ایفا میکند. همچنین سنجد خاصیت قابض و ضد اسهالی دارد و نفخ گوارشی را کاهش میدهد.
سماق
سماق گیاهی است که بیشتر به صورت ادویه و برای دادن مزه ترش به غذاهای گوشتی کاربرد دارد. سماق دارای آنتیاکسیدانهای قوی است که با رادیکالهای آزاد آسیبزننده به سلولهای بدن مبارزه مینماید. رادیکالهای آزاد، مسئول پیری زودرس، بیماریهای قلبی، دیابت و بسیاری از سرطانها میباشند. خاصیت دیگر سماق اثر ضد میکروبی آن است که میتواند دفاع جدی در برابر برخی از باکتریها باشد. سماق به غیر از خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی در هضم غذا نیز مؤثر بوده و برخی علائم گوارشی نظیر ریفلاکس را کاهش میدهد. درخصوص تأثیر سماق در کاهش قند خون، برخی از مطالعات حیوانی نشاندهنده این موضوع میباشند. در واقع سماق حساسیت به انسولین را در سلولهای بدن افزایش میدهد، البته مطالعات انسانی در این زمینه هنوز کامل نشده است.
سیب
همه ما جمله «خوردن یک سیب در روز شما را از مراجعه به پزشک بی نیاز میکند» را بارها شنیدهایم. سیب منبع بسیار غنی از ترکیبات پلیفنلی است. همچنین منبع نسبتاً خوبی از ویتامین C به شمار میرود و یک عد سیب حدود 14 درصد از نیاز روزانه ما به ویتامین C را برطرف میکند. به دلیل محتوای آب و فیبر بالا، با مصرف سیب به عنوان میانوعده احساس سیری نموده و از مصرف تنقلات کم ارزش خودداری میکنیم.
مصرف روزانه سیب میتواند با کاهش کلسترول بد (کلسترول LDL)، تریگلیسیرید و کلسترول تام در سلامت قلبی مؤثر باشد در واقع فیبرهای محلولی که در سیب وجود دارند مسئول این خاصیت سیب میباشند. مطالعات بسیاری حاکی از تأثیر سیب در کاهش خطر دیابت نوع دو منتشر شده است. در یک مطالعه بزرگ مصرف سیب در روز، باعث کاهش 28 درصدی در ابتلا به دیابت نوع دو گردید. سیب حاوی پرهبیوتیکی است که میتواند میکروبهای مفید دستگاه گوارش را تغذیه نماید. رشد چنین باکتریهایی در دستگاه گوارش میتواند ممانعتکننده جدی برای رشد باکتریهای بیماریزا و مشکلات ناشی از آنها باشد. ترکیبات آنتیاکسیدانی مختلفی در سیب وجود دارند که در آزمایشگاه از خود خاصیت ضدسرطانی نشان دادهاند. همچنین سیب حاوی فلاوونوئیدی به نام کوئرستین است که در کاهش التهاب و عملکرد صحیح دستگاه ایمنی مؤثر میباشد.
بیشتر بخوانید:
رازهای نهفته در سین های سفره هفت سین
سرکه
به طورسنتی از سرکه به عنوان نگهدارنده در موادغذایی استفاده میشده است. سرکه میتواند از رشد باکتریها نظیر ایکلای (E.coli) جلوگیری نماید. در برخی مطالعات نشان داده شده است که سرکه در کنار رعایت رژیم غذایی تا حدی میتواند به کنترل قند خون کمک نماید، اما باید به یاد داشته باشیم قدم اول در کنترل قند خون رعایت رژیم غذایی متناسب با وضعیت بیماری، انجام فعالیت فیزیکی و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک میباشد و هیچ نوع سرکهای نمیتواند جایگزین یکی از این موارد گردد.
ضمناً ادعاهایی مبنی بر تأثیر سرکه در کاهش وزن وجود دارد که در این خصوص شواهد علمی به اندازه کافی وجود ندارد. در برخی مطالعات حیوانی مصرف سرکه سیب با کاهش کلسترول و تریگلیسیرید و فشار خون همراه بوده است که البته تا زمانی که مطالعات انسانی کافی در این زمینه صورت نپذیرد نمیتوان توصیه علمی در این زمینه ارائه نمود و اما بسیاری از کارشناسان پوست از سرکه رقیق شده جهت پاکسازی پوست و از بین بردن باکتریهای سطح پوست استفاده مینمایند.
سمنو
سمنو دسر خوشمزه ایرانی است که از جوانه گندم و آرد تهیه میشود. جوانه گندم منبع بسیار خوبی از ویتامین E باعث جوانسازی پوست و مبارزه با رادیکالهای آزادی است که با فرآیند پیری در ارتباطند. ضمناً مصرف سمنو به دلیل مقادیر بالای گروه B میتواند در درمان ریزش مو، شوره سر و تقویت و افزایش رشد مو مؤثر باشد.
با توجه به مقادیر بالای ویتامینهای گروه B و همچنین فولات (B9) مصرف سمنو برای خانمهای باردار و برای رشد جنین آنها بسیار مفید است. مصرف سمنو برای سلامت دستگاه گوارش نیز مفید بوده و به بهبود حرکات آن کمک میکند. زیادهروی در مصرف سمنو میتواند باعث نفخ، چاقی و اضافه وزن در افراد مستعد شود.
بیشتر بخوانید:
آداب عید نوروز