به گزارش میزان، شاه توت از خانواده توت سانان (Moraceae)، و بومی قسمت‌های غربی ایران و قسمت‌های شرقی ترکیه است. دامنه انتشار شاه توت در کشورمان در آذربایجان غربی و در حوالی دره قاسملو ارومیه به حالت وحشی دیده می‌شود و در کرمانشاه در کوه‌های برناج و پرو در ییلاقات بیرجند هم یافت شده است. همچنین در شمال و غرب ایران و در کوهستان‌های شمال تهران وجود دارد. درخت شاه توت نسبت به سایر خانواده اش عمر طولانی دارد و از همه کوچکتر است بطوریکه ارتفاعی بین ۸ تا ۱۲ متر دارد.
میوه شاه توت بزرگتر از توت سفید است و رنگ آن قرمز تیره یا ارغوانی و مزه‌اش ترش و شیرین و مطبوع است، شاتوت را می‌توان به صورت خام، پخته یا مربا مصرف کرد.
شاه توت یکی از میوه‌های شیرین، خوشمزه و خوشرنگ فصل تابستان است که شباهت زیادی به میوه تمشک داشته و برداشت آن از نیمه دوم خرداد تا نیمه مرداد ماه ادامه دارد.
بیشتربخوانید:
طبع گلابی سرد است یا گرم؟
خواص شاه توت
۱-شاه توت شامل آنتی اکسیدان‌ها و فنول هایی، چون الاژیک اسید، روتین، گالیک اسید، هیدروکافئیک اسید، پی کوماریک اسید سینامیک و ویتامین‌های A و C است، بنابراین آنتی اکسیدان بالای موجود در شاه توت درجه ظرفیت جذب رادیکال‌های آزاد (شاخص اندازه گیری تاثیر مواد غذایی در پیشگیری از سرطان) آن را در هر صد گرم به ۵ هزار و ۳۵۰ رسانده است.
۲-شاه توت سرشار از ویتامین C، E و A و املاح روی، پتاسیم، آهن، منگنز، کلسیم و منیزیم است. ویتامین C مقاومت بدن را در برابر عوامل عفونت زا افزایش داده، التهاب را از بین برده و با رادیکال‌های آزاد مضر برای بدن مبارزه می‌کنند.
۳-مصرف شاتوت از ساخته شدن کلسترول بد که به بیماری‌ها و حملات قلبی منجرمی شود، جلوگیری می‌کند.
۴- شاه‌توت به دلیل داشتن ویتامین A در شادابی و زیبایی پوست نقش بسزایی دارد.
۵- پتاسیم موجود در شاه توت میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کند.
۶-شاه توت دارای مقدار فراوانی ویتامین B کمپلکس، ویتامین K، ویتامین B ۶، نیاسین، ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. این ویتامین‌ها دارای وظایف مشترکی بوده و به بدن در سوخت و ساز کربوهیدرات ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها کمک می‌کنند.
بیشتربخوانید:
طبع سیب گرم است یا سرد؟
۷-محتوای متعادل تانن موجود در شاتوت به استحکام جداره رگ‌ها کمک کرده و از خون ریزی‌های پوستی جلوگیری می‌کند.
۸- غرغره آب شاتوت برای درمان زخم ها، جوش‌های دهان و ورم حلق مفید است و درد گلو و تورم لثه را التیام می‌بخشد.
۹-مصرف منظم شاه توت فرآیند پیر شدن را کُند می‌کند.
۱۰- خاصیت ضد باکتریایی شاه توت، به بهبود شرایط اسهال ناشی از باکتری‌ها کمک می‌کند.
۱۱-مصرف عصاره شاه توت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ‌های خونی می‌شود.
۱۲- میوه و عصاره شاه توت دارای آنتی اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانیدین که به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک می‌کند.
۱۳-مصرف شاه توت به طور ناشتا، ملین است.
۱۴-خاصیت ضدالتهابی شاه توت برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید (درد مفاصل) که این روز‌ها بیشتر خانم‌ها را گرفتار کرده مفید است.
۱۵- شاه توت میوه‌ای تب بر است، برای کاهش تب ۲۰ گرم از آن را در ۳۰۰ سی سی آب دم کرده و در سه وعده میل کنید.
۱۶-شاه توت باعث کاهش عطش می‌شود.
۱۷- شاه توت یک صفرابر قوی است.
بیشتربخوانید:
میوه آناناس طبع گرم دارد یا سرد؟
انجیر طبع گرم دارد یا سرد؟
۱۸- شاه توت، حاوی مواد مغذی تقویت کننده بدن است و خطر سکته را کاهش می‌دهد.
۱۹-رزوراترول موجود در شاه توت گردش خون را بهبود بخشیده و بر اثر دریافت مطلوب مواد مغذی و اکسیژن توسط بدن، سلول‌های کاهش یافته شروع به فعالسازی می‌کنند در نتیجه عملکرد اعضای بدن و ترمیم پوست بهبود می‌یابد.
۲۰- پاکسازی بدن از خون کثیف و یا تصفیه خون از دیگر خواص مصرف شاه توت است.
۲۱-مواد موجود در شاه توت کلیه را از ابتلا به بیماری‌های خطرناک در امان نگه می‌دارد.
۲۲-شاه توت بسیاری از سموم وارد شده به کبد را مهار کرده و از این‌رو احتمال ایجاد بیماری جدید در بدن از بین می‌رود.
۲۳-ویتامین A موجود در شاه توت بینایی را تقویت کرده و فشار چشم‌ها را کاهش می‌دهد.
۲۴-شاه توت به دلیل داشتن ترکیب‌هایی مانند انسولین به تعادل و کنترل قند خون کمک می‌کند.
۲۵-شاه توت با کمک به مهار کلسترول بد در بدن، ضمن تقویت سیستم عصبی، از بروز انسداد در جریان خون جلوگیری کرده و در سلامت قلب بی تاثیر نیست.
۲۶-فیبر موجود در شاه توت ضمن بهبود گوارش از بروز مشکلات گوارشی مثل یبوست جلوگیری می‌کند.
۲۷- ویتامین K، کلسیم، آهن، فسفر و منیزیم موجود در شاه توت نقش مهمی بر بهبود و حفظ سلامت استخوان‌ها دارد.
طبع شاه توت و مصلح آن
مزاج شاه توت سرد و خشک است و مصرف آن برای افراد گرم مزاج مناسب است.
بهتر است برای کاهش عوارض و بهبود مزاج سرد شاه توت، آن را همراه با انار شیرین یا عسل مصرف کنید.
بیشتربخوانید:
طبع بِه گرم است یا سرد؟
مضرات شاه توت
۱-مصرف بیش از حد شاتوت به دلیل طبع سرد و خشک آن برای سینه، ریه و عصب مضر است.
۲-مصرف بیش از حد شاه توت به اُفت ناگهانی قند خون منجر شده و می‌تواند تعادل قند خون را برهم بزند. این شرایط می‌تواند به گرسنگی، سردرد، تاری دید، تعریق زیاد، سرگیجه، منگی، منجر شود.
۳-بسیاری از محصولات مراقبتی پوستی از عصاره شاه توت ساخته شده اند و سرطان پوست یکی از خطرناکترین عوارض جانبی عصاره شاه توت است.
۴-طبق تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه نیهون توکیو، عصاره شاه توت برای کسانی که تحت شیمی درمانی هستند ممنوع است، مگر آن که پزشک مشخصا اجازه آن را داده باشد.
۵- مشخص شده است که شاه توت مانع جذب کربوهیدرات در بدن می‌شود.
۶- پتاسیم موجود در شاه توت می‌تواند باعث بروز دشواری‌ها و ناراحتی‌هایی در افرادی شود که از اختلالات کلیه و درد کیسه صفرا رنج می‌برند؛ بنابراین کسانی که بیماری کلیوی و ناراحتی کیسه صفرا دارند نباید شاه توت مصرف کنند. اگر سنگ کلیه یا هر بیماری دیگری دارید، بهتر است از فکر خوردن شاتوت و حتی نوشیدن چای شاه توت منصرف شوید.
