گرچه كيست‌هاي تخمدان اغلب خوش خيم و بي‌دردسر هستند و با تجويز قرص‌هاي پيشگيري از بارداري كنترل مي‌شوند اما تخمدان‌هايي كه كيست‌ساز هستند، مدتي بعد از درمان باز كيست ديگري مي‌سازند و اين ماجرا سال‌ها ادامه پيدا مي‌كند. سودابه بيوس، كارشناس مامايي، كارشناس اخلاق پزشكي و مدرس طب سنتي در دانشكده طب سنتي دانشگاه تهران علت اصلي پيدا شدن كيست‌هاي تخمدان را انتخاب سبك زندگي نادرست مي‌داند و عوامل بروز کیست تخمدان را از دیدگاه طب سنتی بررسی می‌کند.
كيست تخمدان از كجا مي‌آيد؟
از نظر طب سنتي چهار علت عمده باعث تشكيل كيست در تخمدان مي‌شود كه ممكن است كسي تحت تاثير يكي از اين عوامل و شخص ديگري تحت تاثير هر چهار عامل دچار كيست شده باشد. چاقي، غلظت خون، برودت و رطوبت چهار علت اساسي به وجود آمدن كيست تخمدان هستند.
انباشته شدن مواد زائد در بدن، باعث به وجود آمدن انواع بيماري‌ها مي‌شود. در بدن افراد چاق مواد زائدي كه اطراف رحم جمع مي‌شوند، مانع خون‌رساني درست مي‌شوند و عملكرد رحم را مختل مي‌كنند؛ درنتيجه نظم قاعدگي به هم مي‌خورد و كيست در تخمدان تشكيل مي‌شود. به همين دليل چاقي يكي از عوامل اصلي ناباروري است و در برخي موارد حتي در صورت باردار شدن فرد، احتمال سقط جنين بالا مي‌رود. بنابراين اگر چاق هستيد، قبل از امتحان هر روش درماني ديگري، بايد حتما فكري به حال اضافه وزن‌تان بكنيد.
چاقي را دور بزنيد
*براي لاغر شدن لازم نيست انواع رژيم‌هاي عجيب و غريب هفت روزه و چهل روزه را امتحان كنيد؛ فقط كافي است كمي خوددار باشيد و به پرخوري نه بگوييد.
*تا گرسنه نشده‌ايد، سراغ غذا نرويد. هرقدر هم به نظرتان خوشمزه بيايد، به دردسرهاي اضافه وزن نمي‌ارزد.
*قبل از سير شدن كامل دست از غذا خوردن بكشيد. قرار نیست گرسنه بمانيد ولي لازم هم نيست بيش از حد بخوريد.
*خودتان بهتر از هر كسي اندازه گرسنگي و سيري دست‌تان است؛ پس با خودتان صادق باشيد.
*همراه غذا سالاد و ترشي نخوريد؛ چون شما را به بيشتر خوردن تشويق مي‌كنند.
*حتما در طول روز فعاليت جسماني داشته باشيد. قرار نيست هر وقت دوست داشتيد، ورزش كنيد؛ بايد براي ورزش برنامه روزانه منظمي داشته باشيد و طبق آن برنامه عمل كنيد؛ منظور از تحرك روزانه اين است كه بدن خسته شود و عرق كند.
غلظت خون
در بدن يك فرد كاملا سالم، خون از قلب و از راه رگ‌ها به تمام اعضا مي‌رسد. چاقي يا به تعبير طب سنتي مواد زائد زيادي كه در بدن وجود دارد، عمل خون‌رساني را با كندي يا اختلال مواجه مي‌كند. وقتي به عضو يا بافتي خون نرسد، آسيب مي‌بيند. در محيط اطراف رحم فرد چاق، مواد زائد مانع خون‌رساني مي‌شوند و عملكرد تخمدان مختل مي‌شود. افرادي كه مواد سودازا مصرف مي‌كنند، بيشتر در معرض غلظت خون قرار دارند و احتمال مبتلا شدن‌شان به كيست تخمدان افزايش پيدا مي‌كند. كساني كه بعد از غذا مي‌خوابند يا كساني كه زياد عطر، ادكلن، اسپري، دئودورانت و صابون‌هايي كه در تهيه آنها الكل به كار رفته را استشمام مي‌كنند هم از اين خطر دور نيستند. گذشته از اين نفس كشيدن در هواي آلوده هم خطر غلظت خون را بيشتر مي‌كند.
غلظت خون را دور بزنيد
* از ادويه‌جات رقيق‌كننده خون در طبخ غذا استفاده كنيد. زعفران، دارچين، پونه و زنجبيل خاصيت رقيق‌كنندگي دارند.
* غذاهايي بخوريد كه باعث قاعدگي مي‌شوند. نخودآب بخوريد. از يك شب قبل نخود را خيس كنيد و چند بار آبش را عوض كنيد تا نفخش گرفته شود. چهار ليوان آب روي نخود بريزيد و بگذاريد خوب بپزد. وقتي اندازه يك ليوان از آب نخود باقي ماند، آب را به كاسه‌اي منتقل كنيد و نخود و پياز را با روغن زيتون يا روغن كنجد تفت دهيد. به نخود و پياز ادويه‌جات گرم بزنيد، سپس آب غليظ نخود را روي آن بريزيد. نخود آب از غذاهايي است كه باعث مي‌شود خون به تخمدان برسد.
*گوشت گاو، گوشت مانده، گوشت خشك و گوشت شتر نخوريد.
*عدس، كلم و پنير كهنه نخوريد.
*ماهي شور و ماهي تن مصرف نكنيد. مضاف بر اينكه سودازا هستند، كنسروها مواد نگهدارنده دارند و نبايد مصرف شوند.
* بعد از صرف غذا سعي كنيد فعاليت سبك و مختصري داشته باشيد.
برودت
برودت همان‌طور كه از اسمش برمي‌آيد، حالت سردي بدن است. عامل اصلي برودت، مصرف خوراكي‌هايي است كه طبع سردي دارند. نكته ديگري كه آن را تشديد مي‌كند، روش غلط غذا خوردن است. مثلا فردي هنگام خوردن غذاي گرم، يك ليوان آب يخ مي‌ريزد و مي‌نوشد، يا ماست و سالادي كه در يخچال بوده را ميل مي‌كند که این به سلامتش آسيب جدي وارد مي‌كند. باتوجه به سبك زندگي غلط امروزي، فست‌فود به خوراك محبوب خانواده‌ها تبديل شده که يكي از منابع اصلي برودت هستند كه بايد به‌شدت از خوردن‌شان پرهيز كنيد. معمولا همراه فست‌فود مقدار زيادي سس هم مصرف مي‌شود كه آسيب را تشديد مي‌كند.
برودت را دور بزنيد
*به هيچ وجه فست‌فود نخوريد.
*از انواع سس شامل سس مايونز، سس خردل، سس كچاپ و. . . استفاده نكنيد.
*مصرف زياد از حد شير، برنج، دوغ و ماست حالت سردي ايجاد مي‌كند.
*در تهيه و طبخ غذا از ادويه‌جات گرم مثل دارچين، زيره، زعفران، هل، ميخك و رازيانه استفاده كنيد.
رطوبت
يك سري از مواد خوراكي حاوي رطوبت هستند و خوردن آنها باعث ايجاد حالت تري مي‌شود. هر ماده طبيعي كه آبدار باشد، اين خاصيت را دارد. همچنين از نظر طب سنتي رطوبت يكي از عوامل اصلي ابتلا به چاقي است. بعضي‌ها مي‌گويند «هوا هم كه مي‌خورم، چاق مي‌شوم!» پر بيراه نمي‌گويند؛ چون هواي زيادي خنك هم باعث ايجاد رطوبت و چاقي مي‌شود. كم‌تحركي هم مي‌تواند رطوبت ايجاد كند. افرادي كه در طول شبانه‌روز از مواد خوراكي حاوي رطوبت استفاده مي‌كنند، استعداد بيشتري براي جذب رطوبت دارند. كساني كه مواد آبكي زيادي مصرف مي‌كنند، يعني علاوه بر اينكه براي رفع تشنگي آب مي‌نوشند، از انواع آب ميوه‌ها و نوشابه‌ها هم نمي‌گذرند و آنها را هم مي‌نوشند در معرض اين خطر قرار دارند.
رطوبت را دور بزنيد
*دمنوش و عرق پونه مصرف كنيد.
*دارچين مصرف كنيد. مي‌توانيد چوب دارچين را در ليوان آب بيندازيد، يا يك قاشق چاي‌خوري پودر دارچين و عسل را يك بار صبح و يك بار شب ميل كنيد.
*دمنوش زنجبيل ميل كنيد.
*تركيب پودر دارچين، زنجبيل و عسل بسيار مفيد است. سعي كنيد از اين تركيب استفاده كنيد.
*هر روز ورزش كنيد.
شما هم كيست داريد؟
*براي خانم‌ها هرگونه بي‌نظمي در قاعدگي نوعي هشدار به حساب مي‌آيد. از طرفي وقتي ابتلا به كيست تخمدان شايع باشد، اولين احتمال را به وجود كيست تخمدان مي‌دهيم. كيست تخمدان اغلب در كميت و كيفيت قاعدگي خودش را نشان مي‌دهد.
*ممكن است قاعدگي فردي كه دچار اين مشكل شده به‌طور كل قطع شود و هر چند ماه يك بار اتفاق بيفتد يا اينكه احتمال دارد تعداد روزهاي قاعدگي بسيار كم شود يا خوني كه از دست مي‌رود، بسيار ناچيز باشد. در صورت مشاهده اين تغييرات براي تشخيص دقيق‌تر به متخصص زنان مراجعه كنيد.
*امكان دارد نشانه‌هاي ديگري هم در كنار بي‌نظمي در قاعدگي مشاهده شود؛ مثل روييدن موهاي زائد روي چانه، جوش زدن صورت، بيشتر شدن لك‌هاي صورت يا ديدن لكه‌هاي قهوه‌اي در ناحيه زير بغل و روي كشاله ران، ناباروري، ديرباروري و... که همه از نشانه‌هايي هستند كه مي‌توانند از وجود كيست تخمدان خبر دهند.
*براي كنترل وضعيت كيست تخمدان، بايد وضعيت قاعدگي را به‌طور دقيق كنترل كنيد تا متوجه تغييرات شويد. اما براي تشخيص بيماري، به مشاهده اين نشانه‌ها اكتفا نمي‌شود و درنهايت با انجام سونوگرافي به‌طور قطع مشخص مي‌شود كه فرد دچار كيست تخمدان شده يا نه و البته اندازه كيست‌هاي او و موقعيت‌شان به چه صورت است.
چي بخورم؟ چي نخورم؟
فرد مبتلا به كيست، بايد هر چه سريع‌تر درمانش را پيگيري كند. اولين و مهم‌ترين قدم، اصلاح روش تغذيه است. بعضي افراد نقش خوراكي‌ها را در درمان اين بيماري جدي نمي‌گيرند و ترجيح مي‌دهند، قرص بخورند و درمان شوند؛ درحالي‌كه بسياري از خانم‌هاي مبتلا به كيست، صرفا با استفاده از اين روش خودبه‌خود و بدون نياز به مصرف قرص‌هاي پيشگيري از بارداري كيست‌شان درمان شده است.
* غذاهايي كه مواد نگهدارنده دارند، نخوريد. غذاهايي كه در كارخانه‌ها تهيه مي‌شوند مثل انواع كنسروها براي ماندگاري بيشتر، حاوي مواد نگهدارنده هستند. آب معدني‌ها هم جزء همين دسته خوراكي‌هاي ممنوعه هستند.
* غذاهاي غليظ نخوريد. پيتزا، الويه، هليم، آش رشته، ماكاروني، لازانيا، كله پاچه، حلوا، شيريني تر، موز، انبه و لوبيا جزء غذاهاي غليظ به شمار مي‌روند.
* شير، ميوه و تنقلات را به هيچ وجه با هم نخوريد؛ چون هضم همزمان‌شان بسيار دشوار است. پس با شيرموز يا شيرپسته خوردن خودتان را تقويت نكنيد.
* هضم گوشت توسط دستگاه هاضمه يا همان دستگاه گوارش 12 ساعت طول مي‌كشد؛ بنابراين اگر گوشت خورده‌ايد، بايد بيشتر صبر كنيد.
* خودتان را به خوردن سكنجبين عادت بدهيد. سكنجبين را مي‌توانيد همراه سركه و شكر يا همراه سركه و عسل ميل كنيد.
* غذاهايي را كه طبع سرد و بلغم دارند، نخوريد. بايد ماست، دوغ، خيار، گوجه فرنگي، برنج، ماهي، كدو، كاهو، كيوي، گيلاس، هلو و آلو را از برنامه غذايي‌تان حذف كنيد.
* اگر اصرار داريد اين مواد را مصرف كنيد، حتما آنها را با مصلح بخوريد. ادويه‌جات گرم و خشك، مصلح خوراكي‌هاي سرد هستند. عسل، زعفران، زيره، زنجبيل، سياه دانه، هل، دارچين، نعناع و زنیان تا حد زيادي از ضرر این مواد مي‌كاهند.
* همراه غذا ماست يا سالاد نخوريد. نيم ساعت بعد از غذا مي‌توانيد تنها يكي از اينها را ميل كنيد.
* همراه غذا مي‌توانيد سبزي خوردن، زيتون پرورده با رب انار ميل كنيد.
منبع : برترینها
