Low Risk
1- IVF: هم باعث افزایش EP و هم افزایش حاملگی هتروتروپیك می‌گردد كه این می‌تواند به دلیل قرار دادن رویان در قسمت بالای حفره رحم و رفلاكس مایع به داخل لوله و عوامل لوله‌ای مساعدكننده‌ای باشند كه مانع از برگشت رویان رفلاكس یافته به داخل حفره رحم می‌شوند.
2- روش‌های واژینال: استفاده از روش‌های واژینال به صورت مرتب باعث افزایش EP و عفونت‌های لگنی می‌شود.
3- سن: خانم‌های جوان در اوین تماس‌هایشان (جنسی) بیشتر شانس EP را دارند و همینطور ریسك EP بیشتر در افراد سن بالاتر اتفاق می‌افتد؛ به طوری كه EP در خانم‌های بالای 35 سال، 8 برابر بیشتر از خانم‌های جوان دیده می‌شود.
تشخیص
تشخیص حاملگی نابجا به علت طیف وسیع تظاهرات بالینی كاری دشوار است. تشخیص و نحوه مدیریت حاملگی لوله‌ای پاره شده كاملا مشخص است هدف اولیه دستیابی به هموستاز است اگر بتوان حاملگی نابجا را قبل از پارگی یا آسیب غیرقابل ترمیم لوله تشخیص داد در این صورت می‌توان بهینه‌سازی باروری در آینده را مدنظر قرار داد.
تریاد كلاسیك علائم EP شامل درد، آمنوره و خونریزی واژینال است با این وجود این مجموعه علائم در 50 درصد از بیماران وجود دارند و در بیمارانی كه حاملگی EP در آنان پاره شده مشخص‌تر هستند.
درد شكم شایع‌ترین شكایت هنگام مراجعه می‌باشد. البته این علائم می‌تواند در خانم‌هایی كه احتمال سقط برایشان مطرح است نیز اتفاق بیفتد.
در 50 درصد از موارد در معاینه بالینی توده‌ای در آدنكس‌ها لمس می‌شود در معاینه بالینی شكم و لگن حركت سرویكس دردناك می‌باشد شرح حال و معاینه فیزیكی ممكن است اطلاعات تشخیص را فراهم كند. دقت و بررسی بالینی اولیه كمتر از 50 درصد است. اغلب قسمت‌های دیگری برای افتراق حاملگی زنده داخل رحمی از EP ضرورت می‌یابد.
از جمله این تست‌ها اندازه‌های سریال BhcG. سنجش غلظت پروژسترون سرم، سونوگرافی واژینال و كورتاژ و كولدوسنتز می‌باشد.
البته تست استاندارد اصلی برای تشخیص حاملگی نابجا لاپاراسكوپی است كه لوله‌های فالوپ به آسانی مشاهده می‌شوند البته اگر بتوان تشخیص EP را بدون انجام لاپاراسكوپی تایید كرد، در این صورت فواید بالقوه‌ای به دست خواهد آمد: اول آنكه از خطرهای بی‌هوشی مرتبط با لاپاراسكوپی اجتناب می‌شود و دیگر اینكه درمان طبی به عنوان یكی از گزینه‌های درمانی مطرح می‌شود و برطرف شدن این عارضه بدون جراحی ممكن است لوله‌ها را از ترومای اضافی مصون نگه دارد و روند باروری را در آینده بهبود ببخشد.
درمان
درمان را می‌توان با روش طبی یا روش جراحی درمان كرد انتخاب درمان به شرایط بالینی، محل EP و امكانات موجود بستگی دارد.
پرمصرف‌ترین دارو برای درمان طبی EP «متوتركسات» است اما عوامل دیگری مانند كلرید پتاسیم گلوكز هیپراسمولار، پروستا گلاندین‌ها Ru486 نیز مورد مطالعه قرار گرفته اند.
درمان جراحی می‌تواند به دو روش «لاپاراتومی» و «لاپاراسكوپی» انجام پذیرد و می‌تواند از برداشتن لوله تا Salpingostomy خطی با حفظ لوله، روش انتخابی باشد.
انواع دیگر حاملگی نابجا
حاملگی نابجای غیر لوله‌ای كه درصد آنها بسیار كم و شامل حاملگی سرویكال، حاملگی تخمدانی، حاملگی شكمی، حاملگی بینابینی، حاملگی داخل رباطی، حاملگی هتروتوپیك و حاملگی بعد از هیستركتومی می‌باشد كه برحسب وضعیت بیمار، روش‌های درمانی خود را خواهد داشت.
نتیجه‌گیری
در دهه گذشته علی‌رغم كاهش عوارض و مرگ و میر ناشی از EP به شیوع آن افزوده گردیده است. یكی از علل اصلی آن تشخیص سریع‌تر بیماری قبل از پارگی حاد لوله و خونریزی شدید داخل شكم می‌باشد كه نیازمند عمل لاپارتومی اورژانس است.
پیشرفت روش‌های تشخیص جدیدتر مثل لاپاراسكوپی، سونوگرافی واژینال، تست‌های دقیق اندازه‌گیری BhcG باعث تشخیص سریع‌تر بیماران بدون علامت می‌گردد. تشخیص EPهای كوچك‌تر استفاده از روش‌های جراحی نگه‌دارنده را امكان‌پذیر سالخته است.
درمان از برداشتن لوله در حین لاپاراتومی تا حد سالپنكوتومی خطی لوله‌ها در حین لاپاراسكوپی جهت حفظ لوله‌ها همچنان ادامه داشته و تا اینكه استفاده از درمان طبی با متوتركسات و باروری مطلوب به كمك روش‌های كمك بارداری (ART) رسیده است هدف اصلی كاهش عوارض و هزینه درمان بدون به مخاطره انداختن میزان باروری بیمار در آینده است.
تمامی فاكتورهای فوق موجب گردیده تا حاملگی خارج رحمی دیگر به عنوان یك بیماری حاد و تهدیدكننده حیات تلقی نشده و بلكه بیشتر به صورت یك بیماری خوش‌خیم تظاهر كند كه در آن پزشك به عنوان عامل اجرائی درمان مناسب را با توجه به خواسته‌های بیمار خود و به‌ویژه افرادی كه حفظ باروری در آنان اهمیت ویژه‌ای دارد، انتخاب نماید.
برای خواندن بخش اول- حاملگی خارج از رحم- اینجا کلیک کنید.
