دكتر لادن سیفی؛ متخصص زنان و زایمان
اگر در زوجی که یکسال مقاربت واژینال یک الی دو روز در میان دارند و از روش ضد بارداری استفاده نمی‌کنند حاملگی رخ ندهد باید به نازایی فکر کرد و اقدامات تشخیصی و درمانی را به عمل آورد. در این تعریف کلی به سن و زمینه قبلی بیماری اشاره‌ای نشده است و فرض بر این است که طرفین سن زیر 35 داشته باشند و زمینه بیماری شناخته شده در ارتباط با باروری نداشته باشند. اگر خانمی 35 ساله یا بالاتر باشد و پس از 6 ماه حامله نشود باید پیگیری شود و اگر خانم یا آقایی سابقه بیماری مربوط به دستگاه تناسلی داشته باشند كه شك به دخالت در باروری و ایجاد ناباروری برود. مثل خانم‌هایی كه
1- آندومتریوز دارند 2- قطع قاعدگی یا نامرتبی زیاد قاعدگی دارند. 3- سابقه رادیوتراپی لگنی 4- جراحی‌های لوله‌ای یا رحمی یا تخمدانی دارند 5- سابقه ناهنجاری رحم 6- عفونت لگنی (PID )دارند 7- كسانی كه بیماری اتوایمون پیشرفته داشته باشند. 8-و نیز خانم چهل ساله و بالاتر باید از همان اول ازدواج تحت نظر پزشك باشد. مردی كه1 - سابقه جراحی بیضه دارد 2- یا در بزرگسالی اریون گرفته 3- ناتوانی جنسی دارد 4- شیمی درمانی یا رادیوتراپی شده 5- یا از همسر قبلی بچه‌دار نشده باید از همان اول تحت نظر پزشك ناباروری باشد. از آنجایی كه ناباروری شرایط روحی و روانی، اقتصادی، اجتماعی و طبی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد نیاز به حمایت و توجه ویژه از طرف نهادهای اجتماعی و دولت دارد.
باروری طبیعی
85 درصد خانم‌های در سن باروری در مدت یكسال بدون دخالت طبی حامله می‌شوند.
نازایی می‌تواند به دلیل وجود اختلال در تخمك‌گذاری در زن، اختلال در لوله‌های رحمی، وجود آندومتریوز، اختلال در دهانه رحم، اختلال در رحم و یا اختلال در اسپرم مرد باشد. گاه چند علت با هم دخالت دارند و گاه علت ناباروری هیچیک از موارد فوق نبوده و به آن ناباروری با علت ناشناخته می‌گوییم.
چه كسی باید بررسی نازایی را انجام دهد؟ این كار به عهده متخصص ناباروری و متخصصین زنان و مامایی است از نظر مالی و روانی به نفع زوجین نابارور و اجتماع است كه به مسیر درمانی درستی هدایت شوند. اگر زوج ناباروری برای پیگیری ناباروری به پزشك عمومی یا ماما مراجعه كردند پس از اولین مراجعه و ویزیت حتماً باید به مراكز مرتبط راهنمایی شوند.
عوامل مؤثر بر ایجاد ناباروری
1- سن: كه مهم‌ترین عامل است تخمدان‌ها پس از سی سالگی با سرعت بیشتری شروع به پیر شدن می‌كنند از خانم‌های فهیم و تحصیل‌كرده مملكت خواهش می‌‌كنم كه به این مهم توجه كنند و علم را قبول داشته باشند و بكار ببندند چون شایع‌ترین علت ناباروری در زنان اختلال تخمك‌گذاری است. در مورد آقایان نیز كیفیت نطفه در آقایان زیر 35 سال بهتر از آقایان بالای 35 سال است. 2- وزن: افراد چاق بیشتر در معرض اختلالات تخمك‌گذاری‌اند لذا برای جلوگیری از چاقی باید از بچگی اقدام شود اگر چه برطرف كردن چاقی در هر سنی به نفع فرد، به نفع قدرت باروری و به نفع اجتماع است.
3- سیگار كشیدن: بدون شك قدرت باروری را كم می‌كند چه در خانم‌ها چه در آقایان و چه در فرزند حاصل از مادر سیگاری (دختر- پسر). مصرف سیگار از عوامل مؤثر بر افزایش سرعت پیر شدن تخمدان و از دست دادن فولیكول‌هاست. سیگار بیشتر از ده عدد در روز بسیار مضرتر است یادمان باشد كه هوای تهران و شهرهای آلوده كشور مثل اراك، اهواز، تبریز، اصفهان، كرج، در روز معادل بیش از 8 سیگار موادآلاینده به بدن ما می‌رساند. سیگار بر لوله و ترشحات دهانه رحم هم اثر دارد وشانس سقط و حاملگی خارج از رحم را هم بالا می‌برد، در ضمن یائسگی را جلو می‌اندازد (تا 4سال). IVF ناموفق در سیگاری‌ها بیشتر است. 4- تماس با بیش از یك شریك جنسی در مرد یا زن شانس عفونت لوله‌های رحمی و شانس خطر ناباروری را بالا می‌برد. 5- مصرف زیاد كافئین و الكل.( مصرف بیش از200 میلی‌گرم كافئین در روز) مضر است. روزانه در حد مصرف 2-3 فنجان قهوه یا چای مجاز است. مصرف الكل متوسط و شدید بدتر است. 6- شرایط روحی نامناسب مثل افسردگی، اضطراب و خشم. پس با اصلاح سبک زندگی می‌توانیم مانع کاهش قدرت باروری شویم.
بهتر است بدانیم
1- موقعیت طرفین حین نزدیکی تاثیری در باروری ندارد.
2- رسیدن زن با اوج لذت جنسی تاثیری در باروری ندارد. 3- فعالیت و موقعیت زن پس از تخلیه اسپرم در واژن تاثیری در باروری ندارد. 4- رفتار جنسی بهداشتی و نداشتن شریک‌های جنسی متعدد در مرد یا زن شانس ابتلای لوله به عفونت را کم کرده و خطر ناباروری به علت عفونت لوله‌ای را کاهش می‌دهد.
