زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین : در گذشته ملاك سنجش وزن دلخواه و ايده آل را با استفاده از جداول شركتهاي بيمه عمر آمريكايي تعيين مي كردند و مطلوب ترين وزن را وزني ميدانستند كه در سن 25 سالگي با قد متناسب بوده و بعد از 25 سالگي نيز حفظ گردد ولي امروزه معلوم شده كه منابع مورد استناد جهت تعيين وزن مطلوب، مربوط به يك ملت كه مجموعه اي از نژادهاي مختلف مي باشند قابل تعميم به صورت يكسان براي همه افراد هم جنس و هم سن نمي باشد، لذا پژوهشگران تغذيه در جهت دستيابي به نزديكترين وزن مطلوب نسبت به قد، فرمولهاي مختلف و روشهاي محاسبه اي متعددي ارائه كرده اند كه به تعدادي از آنها اشاره شده است:

*روشهاي تشخيص وزن مناسب و چاقي

1- فرمول بروكا: يكي از ساده ترين و قديمي ترين شيوه محاسبه وزن مطلوب به Broca برميگردد. اين روش براي هر فرد به راحتي قابل استفاده و محاسبه است بر مبناي چنين محاسبهاي كافي است قد  هر فردي را به سانتي متر اندازه گيري و از عدد به دست آمده مقدار صد سانتي متر كسر شود. به طور مثال شخصي كه 175 سانتيمتر قد دارد، عدد صد را از 175 كسر كرده كه عدد 75 حاصل ميشود اين عدد را وزن خام يا پايه مي گويند. جهت رسيدن به وزن ايده آل كافي است براي افرادي كه جثه متوسط دارند براي خانمها 15 درصد و براي آقايان 10 درصد از وزن خام كاسته شود و عدد به دست آمده در نهايت به عنوان وزن ايده آل تلقي مي شود.

وزن خام  آقايان -   كيلوگرم    75= 100- 175

وزن خام خانمها   -    كيلوگرم     60= 100- 160

 بنابراين وزن ايده ال خانمها  با جثه متوسط از كم كردن 15 درصد عدد باقي مانده به دست مي آيد كه عبارت مي باشد: كيلوگرم     51= 9- 60         

 وزن ايده آل آقايان با جثه متوسط از كم كردن 10 درصد عدد باقي مانده به دست ميآيد كه عبارت مي باشد: كيلوگرم    5/67= 5/7 – 75     

 2- نمايه توده بدن: روش ديگري كه امروزه كاربرد وسيعي پيدا كرده تعيين نمايه توده بدن(BMI) مي باشد. سازمان بهداشت جهاني (WHO)، معيار سنجش چاقي افراد را تعيين وزن ايده آل بر مبناي شاخص توده بدن معرفي كرده و برابر است با عددي كه از تقسيم كردن وزن برحسب كيلوگرم بر قد بر حسب متر به توان 2 به دست مي آيد.

در این شیوه جهت محاسبه وزن خود صبح ناشتا و بعد از تخليه مثانه و روده ها با يك ترازوي دقيق وزن خود را اندازه گيري نماييد. در اين خصوص بانواني كه در سنين باروري مي باشند و به طور مرتب عادت ماهيانه مي شوند، اين اندازهگيري بايد بعد از اتمام كامل دوره سيكل ماهيانه انجام شود چرا كه تفاوت وزني بين نيم تا چند كيلو در نزديكي ايام دوره عادت ماهانه در اغلب بانوان ديده مي شود.

 برای اندازه گيري قد خود هم با استفاده از متر پلاستيكي خياطي كه با فاصلهcm 50 از كف اتاق و به طور عمود و مستقيم به ديوار الصاق يا چسبانده شده، قد در حالت بدون كفش به طوري كه پاشنه ها به ديوار تماس داشته و بدون هيچگونه خميدگي در بدن و با نگاه مستقيم اندازه گرفته مي شود. براي خواندن متر، گونيا را از زاويه قائم روي سر قرار داده به طوري كه نوك آن با متر در تماس باشد و در پايان cm 50 بر آن اضافه مي شود.

به عنوان مثال: قد 70/1 متر و وزن 70 كيلوگرم از تقسيم70 به مجذور 7/1 يعني تقسيم 70 كيلوگرم وزن به 89/2 عدد 2/24 به دست خواهد آمد.  

شما نيز به همين منوال از تقسيم وزن به مجذور قدتان عددي به دست خواهيد آورد كه محدوده وزن سالم را بر مبناي جنس و سن تعيين نماييد. در صورتي كه در محدوده كاهش و يا افزايش وزن و يا درجات چاقي قرار گرفتيد چاره انديشي فرماييد.

گرچه در تقسيم بنديهاي كلاسيك BMI، محدوده 24- 19 براي خانمها و 25- 20 براي آقايان وزن سالم قلمداد مي گردد ولي يافته هاي متعدد و شواهد غيرقابل انكار نمايانگر آن مي باشد كه هر چه ميزان شاخص توده بدن از مرز 22 فراتر ميرود خطر بروز بيماريهاي قلبي- عروقي، ديابت، پرفشاري خون و ... به نحو چشمگيري افزايش پيدا مي كند و وقتي اين شاخص از مرز 25 مي گذرد (به غير از ورزشكاران و بدنسازان كه توده ماهيچهاي فراوان و درهم تنيدهاي دارند)، احتمال ابتلا به بيماريهاي گوناگون و خطرات متعدد ديگري نظير مرگ هاي زودرس ناگهاني در اين افراد افزايش مي يابد.

جدول 2- تفسير شاخص توده بدن برحسب جنس