چگونه می‌توانیم مقدار نمك موجود در موادغذایی را از روی برچسب غذایی حساب كنیم؟
برای تبدیل مقدار سدیم نوشته شده بر روی برچسب غذایی به نمك، باید آن را در عدد 2/5 ضرب كنیم. برای مثال 1 گرم سدیم در 100 گرم ماده غذایی معادل 2/5 گرم نمك در 100 گرم آن ماده غذایی است یا اگر روی برچسب یك ماده غذایی نوشته باشد 100 گرم از این ماده غذایی 4 گرم سدیم دارد، به این معنی است كه 100 گرم از این ماده غذایی، 10 گرم نمك دارد (10=2/5×4).
آیا تمایل فرد به طعم شوری، یك نیاز است یا یك عادت؟
باید گفت احساس شوری یا بی نمكی غذا، علاوه بر مقدار نمك موجود در آن به حساسیت گیرنده‌های چشایی دهان بستگی دارد. ممكن است در اثر مصرف زیاد نمك در طولانی‌مدت، جوانه‌های چشایی دهان به مصرف زیاد نمك عادت كرده باشند و شوری زیاد غذا را تشخیص ندهند.
با كاهش تدریجی مصرف نمك، در ابتدا امكان دارد طعم غذا، بی‌نمك به نظر برسد، ولی جالب اینجاست كه بعد از گذشت مدت زمانی حدود 3 هفته، حساسیت گیرنده‌های چشایی دهان افزایش می‌یابد و یا به اصطلاح، فرد به طعم كم نمك عادت می‌كند و می‌تواند طعم واقعی غذا را بچشد و آن را خوشمزه احساس كند.
آیا میزان نمك فقط در غذاهای شور بالا است؟
نه! برعكس تصور عموم، بسیاری از مواد غذایی برخلاف مقدار نمك زیاد موجود در آنها، شور نیستند، زیرا معمولاً حاوی مقدار زیادی شكر هم هستند. برای مثال بیسكویت‌ها و غلات آماده صبحانه از این جمله‌اند.
فراموش نكنیم به طور طبیعی مواد غذایی پروتئینی حیوانی مانند انواع گوشت، سدیم بیشتری نسبت به سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات دارند. علاوه بر این میزان سدیم در فرآورده‌های گوشتی مثل سوسیس و كالباس چند برابر مقدار سدیم گوشت‌های طبیعی است.
چگونه نمكی را برای خرید و مصرف باید انتخاب كنیم؟
با توجه به اینكه نمك یكی از افزودنی‌های پرمصرف هم در زندگی روزمره و هم در صنایع غذایی است، لزوم توجه به خصوصیات آن به ویژه بررسی ناخالصی‌های موجود در آن، از اهمیت خاصی برخوردار است. از جمله ناخالصی‌های موجود در نمك می‌توان به فلزات سنگین مانند جیوه و آرسنیك اشاره كرد كه با توجه به دفع نشدن آنها و تجمعشان در بدن، باعث بروز عوارض ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در درازمدت می‌شوند.
همچنین ناخالصی‌های دیگر مانند خاك و ماسه هم همراه نمك هست كه عوارض خاص خود را در پی دارد؛ بنابراین به هنگام خرید نمك، حتماً باید بسته‌هایی انتخاب شوند كه بر روی آنها عبارت «تصفیه شده» نوشته شده باشد.
از سوی دیگر، با توجه به شیوع كمبود ید و عوارض ناشی از آن در ایران(عوارضی مانند گواتر و عقب‌افتادگی ذهنی كودكان ناشی از كمبود ید در دوران بارداری)، سیاست‌های پیشگیرانه مبتنی بر اضافه كردن ید به نمك خوراكی است؛ بنابراین نكته قابل توجه دیگر توجه به عبارت «یددار» روی بسته‌بندی نمك است.
بنابراین: بهترین انتخاب برای خرید نمك، «نمك تصفیه شده یددار» است.
برای كاهش مصرف نمك خود چه كنیم؟
1- هنگام پخت غذا تاحدامكان به جای نمك از سایر چاشنی‌ها مانند آبلیمو، آبغوره و سبزی‌های معطراستفاده كنید.
2- از اضافه كردن بیش ازحد ادویه‌هایی مثل «پودر كاری» (كه بیشتر آن نمك است)، به غذا پرهیز نمایید.
3- از گذاشتن نمكدان سرسفره و اضافه كردن نمك به غذا در موقع غذاخوردن، خودداری كنید.
4- تاحدامكان در برنامه غذایی خود از غذاهای پرنمك و شور مانند سوسیس و كالباس، پیتزا، خیارشور و چیپس كمتر استفاده نمایید.
5- از آجیل‌های خام به جای آجیل‌های بوداده شوراستفاده كنید.
6- تاحدامكان انواع سالاد حاوی سبزی‌های تازه را به جای انواع شورها و ترشی‌ها در كنار غذا، نوش جان نمایید.
7- میوه‌ها و سبزی‌های تازه منابع غنی از پتاسیم هستند كه به برقراری تعادل سدیم - پتاسیم بدن كمك شایانی می‌كنند، پس روزانه حدود نیم كیلوگرم از انواع میوه‌ها و سبزی‌های تازه در برنامه غذایی خود بگنجانید.
برای خواندن بخش اول- از نمك مصرفی خود چه می‌دانید- اینجا کلیک کنید.
