زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سیما سادات رفیعی، کارشناس ارشد سیستماتیک گیاهی

فشارخون عبارت است از نیرویی که به جدار رگ‌‌ها وارد می‌‌شود و در تمام افراد وجود دارد اما اگر فشارخون در شریان‌‌ها بالا رود، اصطلاحا فشارخون بالا یا پرفشاری خون گفته می‌‌شود. فشارخون بالا یک بیماری مزمن و اپیدمیک در سطح جهانی می‌‌باشد.

برخی فاکتورهای موثردر بروز این بیماری شامل: ژنتیک، استرس، رژیم غذایی، سیگار کشیدن و عدم فعالیت بدنی می‌‌باشند. این بیماری به علت بی نشانه بودن آن به عنوان «قاتل خاموش» شناخته می‌‌شود.

به همین علت، کنترل فشارخون بسیار مهم است. داشن فشارخون بالا، خطر ابتلا به برخی از مشکلات مانند حملات قلب، دیابت، مشکلات کلیه و کاهش بینایی افزایش می‌‌دهد.

روش‌های درمانی گیاهی

درصد بالایی از افرادی که به فشارخون بالا دچار می‌‌باشند به عنوان درمان اولیه از روش‌‌های درمانی گیاهی به علت هزینه پایین، پذیرش بهتر و عوارض جانبی کمتر استفاده می‌‌کنند.

براساس مطالعات گیاه‌شناسی که در سراسر جهان صورت گرفته است نشان می‌‌دهد صدها گیاه در نقاط مختلف جهان برای درمان فشارخون بالا به صورت تجربی  استفاده می‌‌شوند.

عوارض جانبی داروهای فشارخون شیمیایی باعث گرایش محققان برای پیدا کردن گیاهان جدید به منظور بهره‌برداری از عصاره‌‌های گیاهی و متابولیت‌‌های مختلف برای کنترل فشارخون با عوارض جانبی کمتر شد.

همچنین تعداد زیادی از گیاهان دارویی توسط جوامع بومی برای درمان فشارخون پیشنهاد شده است

که این مسأله زمینه‌‌های جدیدی از تحقیق برای بررسی گسترده تر اثرات ضد فشارخونی گیاهان دارویی را فراهم می‌‌کند.

امروزه گیاهان دارویی یه تنهایی یا در کنار داروهای شیمیایی برای درمان بیماری‌‌های مختلف از جمله فشارخون استفاده می‌‌شوند.

باید توجه شود که برای استفاده از گیاهان دارویی برای درمان فشارخون بالا حتما باید با پزشک خود مشورت کنید، چرا که بعضی از گیاهان مخصوصا در مقادیر بالا ممکن است اثرات جانبی جبران ناپذیری داشته باشند و یا با دیگر روش‌‌های درمانی تداخل داشته باشند.

در زیر به معرفی برخی از مواد خوراکی که می‌توان به سادگی در رژیم روزانه استفاده کرد پرداخته می‌‌شود:

ریحان: یک گیاه لذیذ که در غذاهای متنوعی به کار می‌‌رود. مطالعات نشان دهنده اثرات اندک عصاره ریحان برای پایین آوردن فشارخون می‌‌باشند.

اضافه کردن ریحان تازه به رژیم غذایی ساده است و قطعا نمی‌تواند آسیب رسان باشد. همیشه مقداری ازاین گیاه را در آشپزخانه داشته باشد و برگ‌‌های تازه آن را به پاستا، سوپ، سالاد و خوراک‌‌ها اضافه کنید.

دارچین: یکی از ر است که در صورت وارد شدن به رژیم روزانه می‌‌تواند فشارخون را تا چند شماره پایین بیاورد.

هل: ادویه‌ای که اغلب در آسیای جنوبی استفاده می‌‌شود. مطالعات، نشان دهنده اثرات مثبت هل در کاهش معنا دار در افراد مبتلا به فشارخون بالا که برای چندین ماه روزانه از هل استفاده می‌‌کرده اند می‌‌باشد.

می‌‌توانید از دانه‌‌های هل یا پودر آن علاوه بر معطر کردن غذاها برای بهره مندی از فواید آن برای سلامتی در غذاها استفاده کنید.

بذر کتان: غنی از اسیدهای چرب امگا3 می‌‌باشد که اثرات معنادار آن برای کاهش فشارخون مشخص شده است.

تخم کتان می‌‌تواند از بیماری‌‌های قلبی به وسیله کاهش کلسترول سرمی و همچنین به عنوان آنتی اکسیدان عمل کند. می‌‌توانید تخم کتان را تهیه کرده، آسیاب کنید و از پودر آن در غذاها استفاده کنید، اما برای نگهداری طولانی مدت باید آن را در فریزر نگه داری کنید.

سیر: ثابت شده است که فشارخون را در جانوران آزمايشگاهى كاهش مى‏‌دهد. در مورد كاهش فشارخون انسان نيز تجربيات متعددى اين خاصيت را نشان مى‌‏دهد.

توانایی کاهش فشارخون به وسیله شل کردن دیواره رگ‌‌های خونی را دارد. می‌‌توانید سیر را در برخی از غذاهای خود استفاده کنید و اگر مزه آن برای شما را قوی است اول آن را سرخ کنید.

زنجفیل: احتمالا در کنترل فشارخون کمک کننده است. تحقیقات نشان داده‌اند گردش خون را بهبود می‌‌بخشد و ماهیچه‌‌های اطراف رگ را شل می‌‌کند و از این طریق به کاهش فشارخون کمک می‌‌کند.

زالزالک: در طب سنتی چینی به مدت صدها سال برای کاهش فشارخون استفاده می‌‌شده است.

به نظر می‌‌رسد عصاره آن برای سیستم قلبی - عروقی دارای اثرات مفیدی برای کاهش فشارخون، جلوگیری از تشکیل لخته و افزایش گردش خون می‌‌باشد.

تخم کرفس: به عنوان طعم دهنده به سوپ، کباب و سایر غذاها به کار می‌‌رود.

کرفس: این مورد نیز در طب سنتی چین سال‌‌ها مورداستفاده قرار می‌‌گرفته است. برای استفاده از آن به عنوان کاهش فشارخون باید از عصاره گیاه کامل استفاده کرد.

کرفس یک گیاه مدر است که می‌‌تواند توجیه کننده اثرات آن برای کاهش فشارخون باشد.

گوجه فرنگی: عصاره گوجه فرنگی برای افراد با فشارخون ملایم درمان نشده مفید است و همبستگی مثبتی بین فشارخون سیستولی و لیکوپن (کاروتنوئید موجود در گوجه فرنگی) وجود دارد.

کنجد: یکی از قدیمی‌ترین روغن‌‌های بذری شناخته شده است.

روغن کنجد: در بیماران مبتلا به فشارخون، مصرف روغن کنجد کاهش استرس اکسیداتیو و افزایش تولید آنتی اکسیدان‌‌ها را نشان داده است.

شکلات: مطالعات نشان داده است که مصرف شکلات‌‌های غنی از پلی فنول (تلخ) می‌‌تواند هر فشارخون سیستولی و دیاستولی را کاهش دهد. ترکیباتی که در شکلات هستند می‌‌توانند گشادی عروق را افزایش دهند.

لوبیا: طبق تحقيقات علمى متعددى خوردن خوراك‏هايى كه از نظر فیبر غنى هستند نظير لوبيا، فشارخون را به مقدار قابل ملاحظه‌‏اى كاهش مى‏‌دهد.

در مقايسه بين گياه‏خواران و گوشت‏خواران كه در سن و جنس مشابهى باشند، تحقيقات دانشمندان نشان مى‏‌دهد كه فشارخون دياستوليك (حداقل) گياه‏خواران در حدود 18 درصد از فشار دياستوليك گوشت‏خواران كمتر است.

حتى اشخاصى كه داراى فشارخون طبيعى هستند با خوردن لوبيا و ساير خوراك‌‌هاى غنى از فیبر، 6- 5 درصد فشارخون آنها كاهش مى‏يابد.

سایر موارد

-  شيره‏اى كه از فشردن ميوه نارس خرمالو به دست مى‏آيد، براى پايين آوردن فشارخون بالا خيلى مؤثر است‏.

- سيب در كاهش فشارخون مؤثر است. محققان معتقدند سيب چنان در كاهش فشارخون مؤثر است كه حتى بوييدن آن نيز فشارخون را كاهش مى‏دهد.

- مطالعات نشان داده‏اند كه ماده كوكور بوسيترين كه در هندوانه موجود است براى كاهش و معالجه فشارخون بالا مفید است.

- كاتچين‌‌هاى موجود در چاى آثار نيرومندى براى تأخير انداختن پيشرفت تصلب شرايين و تقويت عروق مويين و رقيق كردن خون و كاهش فشارخون، در متابوليسم بدن انسان دارد.

- گیاه بومادران به علت داشتن کولین دارای خاصیت کم کردن فشارخون می‌‌باشد.

-  مصرف بابونه كبير هيچ عوارض جانبى نامساعدى بيشتر از داروهاى شيميايى صنعتى فشارخون، ندارد بنابراين اشخاصى كه مبتلا به فشارخون هستند به راحتى مى‏توانند اين گياه را امتحان كنند.

- گزنه از گياهان مدر است. در آلمان كه كار گياه‏درمانى از ساير كشورها پيشرفته‏تر و گسترده‏تر است مرسوم مى‏باشد گزنه را براى كاهش فشارخون تجويز مى‏كنند.