بازسازی نقا ئص صورت
دانش امروز، راه حلهای متفاوتی را برای کاهش درجات آسیبها ی ناشی از از دست دادن اعضای صورت مانند بینی و گوش پیشنهاد میکند. استفاده کردن از بافتهای خود بیمار برای ساختن بینی و گوش جدید گرفته، تا بهرهگیری از پروتزهای عضوی. همه این موارد، البته قادر به رفع همه ایرادات به وجود آمده نیست، اما درجات زیادی از نقصهای زیبایی صورت و البته بخشی از کارکرد عضوی را اصلاح میکند. با توجه به این که صورت مرکز هویت فرد و بیان احساسات است، از نظر زیبایی شناسی هر نقصی در صورت عوارض جبرانناپذیری در روحیه فرد خواهد داشت. جراحی ترمیمی صورت هر چند که ترکیبی از حوزههای متفاوت تخصصی و فوق تخصصی است، خود، اهمیتی منحصر به فرد دارد: اوج دانش و هنر جراح پلاستیک صورت در شناسنامهی هویتی انسان: چهرهاش.
انتخاب روش درمانی
انتخاب روش درمانی- اینکه از پیوندهای طبیعی بدن خود بیمار، بینی و یا گوش جدیدی ساخته یا تصمیم به استفاده از پروتز گرفته شود- در هر بیمار متفاوت است و پزشکان با بررسی همه جانبه شرایط، نسبت به آن تصمیمگیری میکنند. در صورتی که بنا باشد، پیوند از بدن خود بیمار برداشته شود، جراح پیوند، بافتهای مورد نیاز خود را از مناطق مختلف بدن بیمار گرفته و در محل بینی یا گوش، آنها را یکپارچه میکند. به عنوان نمونه، بهترین محل برای ایجاد پوست بینی جدید، پوست پیشانی است. ساختار غضروفی بینی را هم میتوان از غضروف گوش یا دنده تهیه کرد. در مورد گوش هم از پوست پشت گوش و دندهای که تراشیده و شبیه غضروف گوش شده، استفاده میشود.
روشهای جراحی ترمیم نقائص صورت
بهطور کلی دو روش عمده در جراحیهای ترمیم نقائص صورت وجود دارد: یکی استفاده از پیوند آزاد که شامل برداشتن بافت از قسمتی دیگر و قرار دادن در محل نقص است که معمولا در مورد نقائص محدود به یک نوع از بافت مانند پوست یا غضروف به کار میرود. روش دیگر استفاده از پیوند پایهدار است که در آن انتقال بافت انتقال داده شده همراه با سرخرگ متصل شونده به آن صورت میگیرد و چون خونرسانی آن مطمئنتر از خونرسانی گرافت است برای نقائص خیلی عمیق نیز کاربرد دارد که یک نمونه آن بازسازی کامل بینی است. صورت از نظر زیباشناسی به بخشهایی تقسیم میشود كه عبارتند از: پیشانی، گونهها، پلكها، بینی، لبها و لالههای گوش. طیفی از پیوندهای آزاد و پیوند پایهدار مختلف میتوانند جهت ترمیم نقص صورتی مورد نظر به كار روند. در بسیاری از موارد ترکیبی از چندین روش جهت ترمیم یک واحد زیباشناسی صورت مورد استفاده میگیرد مانند پیوند آزاد و پیوند پایهدار. انتخاب یك پیوند پایهدار ویژه به موقعیت و اندازه نقص و خصوصیات درونی پیوند پایهدار بستگی دارد. این تصمیم براساس قضاوت صحیح جراح تعیین میشود و مهمترین نقش را در برنامهریزی و نتیجه ترمیم دارد.
جراحی پیوند نیمه کامل و کامل بینی
موارد متعددی از جراحیهای پیوند نیمه کامل و یا کامل بینی با استفاده از پوست پیشانی در کشور ما انجام شده و امروزه بهعنوان یک روش انتخابی برای جبران نقائص بینی، در مراکز دانشگاهی این روش را آموزش میدهیم. شایان ذکر است که موفقیت در این نوع جراحیها ارتباط زیادی با میزان مهارت و تجربه جراح دارد چرا که اگر سرخرگ تغذیه کننده قطعه پیوندی دچار گرفتگی شود، به دلیل نرسیدن خون کافی به بافت پیوندی، این بافت دچار مرگ سلولی شده و پیوند با شکست مواجه میشود. بنابراین شناخت دقیق آناتومی عروق ناحیه پیوند و به کارگیری روش جراحی با حداقل آسیب بافتی میزان موفقیت را به بالای 95 درصد میرساند. پس از جراحی اولیه پیوند، معمولا جراحیهای ثانویهای برای تکمیل زیبایی یا عملکرد بینی انجام میشود. نقایص تمام ضخامت بینی نیازمند جایگزین كردن پوشش داخلی، بازگرداندن حمایت ساختاری با گرافتهای غضروفی یا استخوانی، و جایگزین كردن پوشش خارجی با پیوند پایهدار میانجی از ناحیه پیشانی یا گونه هستند.
استفاده از پروتزهای مصنوعی
در مواردی هم که تصمیم جراحان برای جبران نقص، استفاه از پروتزهای مصنوعی جهت بینی و گوش باشد، برای هر بیمار، به صورت جداگانه طی مراحلی، پروتزهای خاص او تهیه میشود. در طراحی پروتزها تلاش میشود ویژگیهای اختصاصی صورت بیمار و ملاحظات زیبایی شناختی او مدنظر قرار گیرد. پروتزها از مواد مختلفی ساخته میشوند. ولی یکی از رایجترین آنها پلی دیمتیل سیلوکسان است که بهترین قابلیتها را جهت ایجاد یک بینی منعطف که بتواند همراه با حرکت پوست صورت حرکت کند و کمترین میزان غریبگی و تصنعی بودن را با صورت داشته باشد، فراهم میآورد. این پروتزها به وسیلهی انواعی از چسبهای فیزیولوژیک که منحصراً جهت این پروتزها تولید شدهاند و یا با استفاده از ایمپلنتهای متصل کننده پروتز به استخوان (بیشتر از جنس تیتانیوم که سازگاری خوبی با بافتهای داخلی بدن دارد)، به صورت وصل میشوند. پروتزها، تاثیری محدود در بهبود کارکرد عضوی، اما نقشی قابل ملاحظه در وجههی زیبایی شناسانه چهره بیمار دارند. چرا که که قطع بینی و گوش خارجی، به از دست رفتن بخش محدودی از کارکرد آنها منتهی میشود و با وجود اختلالات زیبایی مهم ایجاد شده، بخش عمدهای از کارکردهای عضوی همچون بویایی و شنوایی همچنان برقرار است.