سکته چشمی چیست ؟
سکته چشمی یا نوروپاتی قدامی عصب بینایی غیرشریانی Nonarteritic Anterior Ischemic Optic Neuropathy ، اختلالی است که از هر 10هزار نفر، یک نفر به آن مبتلا می‌شود.
سکته چشمی بسیار ناگهانی، بخشی یا تمام بینایی را از بین می‌برد. بیشتر متخصصان، سکته‌های چشمی را به موقع تشخیص نمی‌دهند و به همین دلیل بدون درمان باقی می‌ماند.
متاسفانه به دلیل نبود روش تشخیصی و درمان مناسب، این مشکل بیشتر مواقع، حتی به وسیله متخصصان، نادیده گرفته می‌شود و وضعیت بیمار بدون درمان باقی می ماند و احتمال این که او کل بینایی‌اش را از دست بدهد، وجود دارد.
این اختلال دربیشتر بیماران معمولا به عنوان فساد لکه زرد یا آب سیاه تشخیص داده می‌شود. نرسیدن اکسیژن به عصب‌های نوری و صدمه دیدن آن ها باعث می‌شود، دیگر علایمی به مغز ارسال نشود. افرادی که به گردش خون ضعیف در بدن مبتلا هستند، در معرض خطر ابتلا به سکته چشمی قرار دارند.
معمولا دیابت نوع ۲، آپنه خواب و کلسترول بالا، خطر ابتلا به این اختلال را بسیار افزایش می‌دهد.
علائم سکته چشم
علایم سکته چشمی مختلف است و بیشتر بیماران، ابتدا با وجود نقطه‌ای سفید رنگ در مرکز دیدشان و تاری یا نبود دید در اطراف این نقطه مواجه می شوند. سکته چشمی، در بدترین حالت، موجب نابینایی فرد می‌شود.
افرادی که دچار سکته چشم می‌شوند معمولا علائم هشداردهنده کمی دارند. بیشتر این افراد به محض بیدار شدن از خواب در صبح، دچار کاهش بینایی در یک چشم می‌شوند که دردی هم ندارد.
برخی از این افراد یک ناحیه تاریک یا سایه ای را در نیمه بالایی یا پایین میدان بینایی خود می‌بینند. سایر علائم سکته چشم شامل کاهش کنتراست (تقابل) بینایی و کاهش واکنش به نور است.
اگر پزشک به وجود سکته چشم در شما شک کند، تاریخچه پزشکی و سلامتی و بیماریهای شما را بررسی می‌کند و از شما می‌پرسد که آیا بیماری های قلبی عروقی دیابت، فشارخون بالا و کلسترول خون بالا دارید یا خیر؟ پزشک با بزرگ کردن چشم شما، عصب بینایی و شبکیه را امتحان می‌کند. همچنین عصب بینایی را از نظر کمرنگی یا ورم دیسک بینایی بررسی می‌کند.
علل سکته چشم
کاهش جریان خون در رگ‌های قسمت جلویی عصب بینایی باعث سکته چشم می‌شود. عصب بینایی مثل یک سیم فلزی، مغز را به چشم وصل می‌کند و حاوی میلیون‌ها رشته عصبی و رگ خونی است.
اگرچه سکته چشم می‌تواند در اثر انسداد کامل رگ خونی تغذیه کننده عصب بینایی رخ دهد، ولی می‌تواند در اثر کاهش جریان خون چشم هم اتفاق بیفتد.
اگر ذخیره غذایی و اکسیژن عصب بینایی قطع شود، بافت عصبی دچار آسیب شده و از بین می‌رود و در نتیجه باعث کاهش بینایی می‌شود.
برخی پزشکان معتقدند داروهای ضد فشارخون جدید که قوی هم هستند، فشارخون را در هنگام خواب خیلی پایین می‌آورند و باعث سکته چشم می‌شوند.
درمان سکته چشم
زمانی که سرخرگ بسته شود و یا اینکه خون به عصب بینایی نرسد، راهی برای درمان وجود ندارد، در حالی‌که اگر سیاهرگ بسته شود، آمپول‌هایی به چشم وارد می‌کنند که ورم چشم را کاهش می‌دهد و تا حدی بینایی را به چشم بر می‌گرداند.
برای این بیماری هنوز درمان قطعی وجود ندارد. اما داروهای استروئیدی می تواند مفید باشد. این داروها از التهاب دیسک نوری در چشم که موجب فشرده شدن الیاف عصبی می‌شود، پیشگیری می‌کنند.
نوعی دارو نیز ساخته شده است که با مسدود کردن پروتئینی که تصور می‌شود جلوی رسیدن اکسیژن به عصب‌های نوری را می‌گیرد، به درمان این بیماری می‌پردازد و هم اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد.
ورم عصب چشم
خیلی اوقات وقتی چشم به مدت طولانی در معرض آفتاب قرار می‌گیرد دچار آفتاب سوختگی قرنیه می‌شود به گونه‌ای که فرد فکر می‌کند در چشمش ریگ وجود دارد؛ در این زمان باید از کمپرس سرد و قطره‌های ضد التهاب استفاده کرد.
یکی از خطرناک‌ترین آسیب‌های چشمی، التهاب عصب بینایی است که متاسفانه ناگهانی به وجود می‌آید و بیمار تار می‌بیند و رنگ‌ها را به درستی تشخیص نمی‌دهد؛ این بیماری به دلیل تورم عصب چشم ایجاد می‌شود.
همه افراد باید بیشترین مراقبت را از چشمان خود داشته باشند چرا که ممکن است با یک عفونت ساده و استرس روزانه، بینایی چشمان خود را از دست بدهند.
ترمیم عصب چشم
متخصصان عرصه علوم اعصاب با استفاده از یک پروتئین تازه کشف شده که رشته‌های عصبی آسیب دیده را وادار به رشد مجدد می‌کند، موفق به ترمیم صدمات وارده با اعصاب بینایی شده‌اند.
محققان امیدوارند با بهره‌گیری از این روش منحصر به فرد به درمان دیگر بیماریهای فرسایشی همچون سکته مغزی و جراحات ناحیه ستون فقرات بپردازند.
عصب بینایی بخشی از سیستم اعصاب مرکزی است و برخلاف اعصاب موجود در سیستم اعصاب پیرامونی مانند اعصاب موجود در انگشتان دست و پا هیچ توانایی در بهبود و ترمیم در پی بروز جراحت از خود نشان نمی‌دهد.
دانشمندان معتقدند سیستم اعصاب مرکزی به طور کلی به شیوهای تکامل یافته از ترمیم خود به خودی اعصاب آسیب‌دیده ممانعت به عمل می‌آورد و این اقدام نیز در واقع نوعی مکانیسم دفاعی علیه احتمال سیم‌کشی مجدد و همراه با اشتباه اعصاب آسیب دیده محسوب می‌شود.
در واقع در صورت وقوع چنین خود ترمیمی و سیم‌کشی مجددی، این احتمال وجود داشت که سیگنال‌های مهم ارسالی و دریافتی از مغز دچار اختلال و آشفتگی شوند.
اکنون محققان موفق به کشف نوعی پروتئین تحت عنوان «oncomodulin» شده‌اند که از طریق اتصال به رشته‌های عصب بینایی، موجب فعال شدن مجموعه‌ای از ژن‌های رشد و در نتیجه رویش مجدد اعصاب آسیب‌دیده می‌شود.
آزمایشات انجام شده نشان داده است که استفاده از کپسول‌های کوچک حاوی پروتئین مزبور می‌تواند به میزان 5 تا 7 برابر پروسه رشد مجدد اعصاب بینایی را افزایش دهد.
چه کسانی در خطر سکته چشمی قرار دارند ؟
* ۴۰ سال یا بیشتر سن دارید
*مرد هستید
*سیگار می‌کشید
*رادیوتراپی کرده‌اید
*کلیه‌هایتان بیمار است
*اختلال لخته شدن خون دارید
*به خاطر دیابت دارو مصرف میکنید
*به مشکلات قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی دچار هستید
*دیواره عروق خونی‌تان التهاب دارد
*باردارید
*آب‌سیاه دارید
چشمتان سکته کرده اگر ...
*ناگهان تغییری در دیدتان رخ داده
*به نور حساس شده‌اید
*تنها یکی از چشم‌هایتان درگیر این موضوع شده
*احساس درد نمی‌کنید
*بخشی از دیدتان تار شده
*احساس میکنید یک لکه روی چشمتان بر بینایی شما تأثیر گذاشته
آیا درمانی برای سکته چشم وجود دارد ؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای سکته چشمی وجود ندارد و اگر چه در نیمی از بیماران بعد از بر طرف شدن تورم اولیه دید مرکزی اندکی بهبود می یابد ولی دید محیطی معمولا بهتر نخواهد شد.
منبع : عصرایران
