تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
حدود 8 درصد مردانیکه در سن باروری هستند، بدنبال درمان مشکل ناباروری خود می‌باشند. چون در 80 درصد زوج‌ها ظرف 12 ماه از زندگی مشترک بدون پیشگیری خانم حامله خواهد شد، بنابراین طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی موقعی زوجی نیاز به بررسی از نظر ناباروری دارند که حداقل 12 ماه از رابطه زناشوئی بدون پیشگیری آنها گذشته باشد، اگر سن خانم بیش از 35 سال و سن مرد بیش از 40 سال باشد این عدد به 6 ماه تقلیل پیدا می‌کند.
در زوج‌های جوان امکان حاملگی حدود 20 درصد در هر ماه است. احتمال حاملگی ظرف 6 ماه 60 درصد، ظرف یکسال 84 درصد و ظرف 2 سال 92 درصد می‌باشد. بیضه‌ها مسئول تولید اسپرم هستند و تولید یک اسپرم بالغ در بدن مرد طبیعی 72 روز طول می‌کشد. بنابراین برای هر نوع درمان ناباروری در مرد حداقل باید 2 وعده 72 روز منتظر شد تا نتیجه درمان مشخص شود.
ناباروری سبب استرس فراوان به خانواده‌ها شده و علاوه بر آن خانواده‌ها متحمل هزینه سنگین می‌شوند. بنابراین باید یک مرد نابارور طوری تحت بررسی قرار گیرد که هم به تشخیص دقیق برسیم و هم اینکه بیمار متحمل هزینه سنگین نشود. باید تکلیف تمامی زوج‌های نابارور مشخص شود و بیمار نباید از یک مطب به مطب دیگر و از یک مرکز به مرکز دیگری مراجعه نماید.
در یک مردیکه برای بررسی ناباروری مراجعه کرده است، اقدامات زیر به ترتیب انجام می‌شوند تا هرچه زودتر به تشخیص دقیق و صحیح برسیم. اگر بیمار قابل درمان نیست باید صراحتا به او گفته شود تا از صرف هزینه زیاد و اقدامات تشخیصی پر عارضه اجتناب شود.
معاینه فیزیکی و اخذ شرح حال
معاینه بیمار اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار پزشک قرار می‌دهد مثلا اگر هر دو بیضه بیمار کوچک شده و از بین رفته باشند، تقریبا هیچ کاری برای بیمار نمی‌توان کرد. باید دید که آیا بیمار سابقه عمل جراحی روی بیضه‌ها، عفونت بیضه، شیمی درمانی، پرتودرمانی، شغلی که با مواد سمی و شیمیائی سروکار دارد داشته است یا نه.
هر نوع داروئی که بیمار مصرف می‌کند مهم است. تعدادی از داروها سبب آسیب و تحلیل رفتن بیضه‌ها می‌شوند، مثل داروهای آنابولیزان که توسط ورزشکاران استفاده می‌شود. اطلاعات زیر باید جمع آوری شوند: مدت زمانیکه زوج‌ها قصد بچه‌دار شدن دارند. روش‌های جلوگیری از حاملگی که در گذشته از آن استفاده می‌شده است. حاملگی‌های قبلی درمان‌های قبلی
وضعیت باروری همسر بیمار تاریخچه روابط زناشوئی: توانائی جنسی مرد، وضعیت انزال مرد، تعداد روابط زناشوئی در هفته و نوع و کیفیت آن تاریخچه دوران کودکی: وجود بیضه نزول نکرده، فتق، ضربه به بیضه‌ها، عفونت، اوریون، پیچش بیضه، چگونگی تکامل بلوغ و موعد شروع آن
تاریخچه شخصی: وجود بیماری خاص مثل دیابت، سیروز کبدی و فشارخون، سابقه عفونت‌های آمیزشی، سل و عفونت‌های ویروسی تاریخچه اعمال جراحی قبلی: فتق، بیضه نزول نکرده، سرطان بیضه، پیچش بیضه، هر نوع جراحی بر روی کشاله ران، کیسه بیضه، ناحیه میاندوراه، مثانه و پروستات سابقه مواجهه با مواد سمی:
موارد زیر اثر سوء بر روی بیضه‌ها داشته و تولید اسپرم را مختل می‌کنند: ضد آفت‌های گیاهی، الکل، کوکائین و ماری جوانا مصرف بعضی از داروها مثل: داروهای شیمی درمانی، سایمتیدین، سولفاسالازین، نیتروفورانتوئین، آلوپورینول، کلشی سین، تیازیدها، مهارکننده‌های گیرنده‌های آلفا و بتا، و فیناستراید حلال‌های عالی و فلزات سنگین مثل سرب
استروئیدهای آنابولیک و تنباکو محیط‌هائی که دارای درجه حرارت بالا هستند مثل نانوائی، آهنگری، کوره‌پزخانه‌ها و سونا تشعشعات، مثل افرادیکه در رادیولوژی کار می‌کنند. تاریخچه فامیلی: سابقه ناباروری در فامیل و سابقه بیماری غدد در فامیل وضعیت سلامت فعلی بیمار: وجود بیماری تنفسی، ترشح شیر از سینه‌ها، اختلالات بینائی و چاقی.
اندازه بیضه‌ها را باید دقیقا مشخص کرد برای اینکار از بیضه سنج (ارکیدومتر) مخصوصی استفاده می‌شود. این بیضه سنج مثل دانه تسبیح از 12 دانه تشکیل شده است که حجم این دانه‌ها از 1-25 میلی‌لیتر متغیر است و به ما کمک می‌کند که اندازه بیضه محاسبه شود.
اندازه بیضه‌ها قبل از بلوغ 1-3 میلی‌لیتر، هنگام بلوغ 4-12 میلی‌لیتر و در بالغین 15-25 میلی‌لیتر است. باید لوله‌های منی را بتوان در داخل طناب بیضه لمس کرد. اگر مردی فاقد هر دو طناب بیضه باشد، مبتلا به آزواسپرمی (تعداد اسپرم صفر) خواهد بود. ده درصد افرادیکه فاقد هر دو لوله منی بر (واز) هستند، فاقد مادرزادی کلیه یک طرف خواهند بود.
باید حین معاینه بیمار دنبال واریکوسل بود. واریکوسل عبارت از اتساع وریدهای بیضه می‌باشد و چون سبب افزایش درجه حرارت بیضه‌ها می‌شود، بنابراین منجر به آسیب به تولید اسپرم خواهد شد. واریکوسل شایعترین علت قابل اصلاح ناباروری در مردان است که نیازمند جراحی می‌باشد...
برای خواندن بخش دوم -ارزیابی بالینی مردان نابارور- اینجا کلیک کنید.
