بررسی سرولوژی پس از ایمنسازی جاری لازم نیست، ولی 2-1 ماه بعد از سومین نوبت واكسن در نوزادان مادران HBs آنتیژن مثبت، كاركنان و بیماران همودیالیز، افراد آلوده به ایدز، كسانی كه از نظر شغلی در معرض خطر مواجهه با صدمات ناشی از وسایل تیز و برنده هستند، بیماران دارای نقص ایمنی كه در معرض خطر مواجهه با HBV هستند و بالاخره در كسانی كه به طور منظم با فرد HBs آنتیژن مثبت تماس جنسی دارند، توصیه میشود.
برای ایمنسازی كودكان بزرگتر برنامه سه نوبتی را میتوان طبق برنامههای مختلفی تجویز كرد كه همه موارد ایمنیزایی یكسان میدهند. طبق برنامه كمیته كشوری ایمنسازی، در این موارد واكسن را در اولین مراجعه، یك ماه بعد و 12-6 ماه پس از دومین مراجعه تزریق میكنند.
ایمنسازی در شرایط خاص
بیماریابی سرولوژیك همه زنان باردار: زنان باردار باید در اولین معاینه بارداری از نظر HBs آنتیژن بررسی شوند. اگر مادری HBsآنتیژن منفی بود، ولی در معرض خطر بالای ابتلا به هپاتیت B قرار داشت (معتادان تزریقی، داشتن بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی و...) باید مجددا در اواخر بارداری بررسی شود و در مناطقی كه بررسی مادر به سهولت انجام نمیشود باید شیرخواران برنامه سه نوبتی ایمنسازی در سنین صفر، 2 و 6 ماهگی را دریافت كنند.
نوزادان متولد شده از مادر HBs آنتی ژن مثبت: این نوزادان باید در 12 ساعت اول بعد از تولد اولین نوبت واكسن را همراه با 5/0 میلیلیتر HBIG به صورت همزمان، ولی در دو جای مختلف بدن دریافت كنند. نوبتهای بعدی واكسن طبق برنامه كشوری انجام میشود.
در نوزادان نارسی كه وزن هنگام تولد آنها كمتر از 2 كیلوگرم است، اولین نوبت واكسن نباید به عنوان جزئی از برنامه سه نوبتی ایمنسازی محسوب شود. نوبتهای بعدی باید مطابق برنامه ایمنسازی نوزادان نارس داده شود.
نوزادان این مادران باید بعد از تكمیل دوره ایمنسازی در سن 15-9 ماهگی از نظر HBs آنتیژن و Anti- HBs بررسی شوند. بررسی قبل از سن 9 ماهگی توصیه نمیشود. در صورتی كه Anti- HBs كمتر از mIU-mI10 باشد و فرد HBs آنتیژن منفی باشد باید یك دوره سه نوبتی دیگر واكسن را در زمانهای صفر، 1 و 6 ماه بعد بگیرد و مجددا یك ماه بعد از سومین واكسن بررسی شود. به صورت دیگر میتوان یك ماه بعد از هر نوبت از سه نوبت واكسن با بررسی Anti- HBs مشخص كرد كه آیا نوبت بعدی واكسن نیاز میباشد یا خیر.
نوزادن مادرانی كه وضعیت HBs آنتیژن آنها نامشخص است: این كودكان باید بلافاصله طی 12 ساعت اول پس از زایمان اولین نوبت واكسن هپاتیت B را بگیرند و مادرانشان از نظر HBs آنتیژن بررسی شوند. اگر HBs آنتیژن آنها منفی بود واكسن در سه نوبت طبق برنامه تجویز میشود و اگر مثبت بود در طی 7 روز پس از زایمان 5/0 میلیلیتر HBIG را دریافت و برنامه ایمنسازی را تكمیل كنند.
در صورتی كه برای نوزادان در طی 12 ساعت اول واكسن هپاتیت (HBIG)B تزریق شود، با احتمال 90 درصد از عفونت پیشگیری میشود. بررسی سرولوژی برای این نوزادان ضروری است تا 5 درصد شیرخواران علیرغم مداخلههای فوق ناقل میشوند. بررسی شیرخوار در 18-12 ماهگی میزان موفقیت واكسن را نشان میدهد و در موارد ناموفق افراد ناقل یا كسانی كه نیاز به درمان یا واكسیناسیون مجدد دارند را مشخص میكند.
نوزادان نارس بدنیا آمده از مادران با وضعیت نامشخص HBs آنتیژن: وضعیت مادر باید از نظر HBs آنتیژن به سرعت بررسی شود و نوزاد واكسن هپاتیت B را در عرض 12 ساعت اول دریافت نماید.
نوزادان نارس با وزن بالای 2 كیلوگرم، ایمنسازی را مطابق كودكان ترم ادامه میدهند ولی نوزادان با وزن كمتر از 2 كیلوگرم باید در طی 12 ساعت اول اگر وضعیت HBs آنتیژن مادر مشخص نشد 5/0 میلیلیتر HBIG و نوبت اول واكسن را مطابق برنامه 4 نوبتی ایمن سازی بگیرند. بررسیهای پیگیری بعد از تكمیل ایمنسازی، برای همه نوزادان نارس از مادران HBs آنتیژن مثبت توصیه میشود.
تغذیه با شیر مادر: در شیرخواران HBs آنتیژن مثبت خطر بیشتری به دنبال تغذیه با شیر مادر وجود ندارد.
تماسهای خانگی با افراد مبتلا به عفونت حاد هپاتیت B: در صورت تماس نزدیك شیرخوار (سن كمتر از 12 ماه) با فرد مبتلا به هپاتیت حاد، پیشگیری لازم است. اگر ایمن سازی در شیرخوار در زمان تماس كامل باشد و یا حداقل 2 نوبت واكسن دریافت كرده باشد، ایمن محسوب میشود و نیاز به HBIG ندارد.
برای خواندن بخش اول- هپاتیت B- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- هپاتیت B- اینجا کلیک کنید.