درمان خانگی
می‌توان با رعایت نکته‌های زیر تا حدی علائم و نشانه‌های گاستریت را برطرف نمود:
- کاهش حجم و افزایش تعداد وعده‌های غذایی: در صورت سوءهاضمه‌های مکرر، سعی کنید وعده‌های غذایی سبک‌تر و بیشتر را جایگزین سه وعده غذایی سنگین کنید.
- اجتناب از مصرف غذاهای تحریک کننده معده: غذاهای تحریک کننده معده، به ویژه غذاهای تند، سرشار از ادویه، ترش (اسیدی)، سرخ شده یا چرب را به منظور کاهش ورم معده میل نکنید.
- مصرف مسکن‌های دیگر: چنانچه به طور مداوم و منظم مسکن مصرف میکنید، از پزشک در مورد مناسب بودن این داروها بپرسید. استامینوفن مسکنی است که کمتر موجب تشدید مشکل معده می‌شود.
- مدیریت استرس: استرس و فشار روانی علائم ورم معده را تشدید می‌کند. مشکل بتوان مانع بروز استرس شد، اما می‌توان روش مدیریت آن را فراگرفت.
اگر در حفظ آرامش خود با مشکل مواجه می‌شوید، انجام فعالیت‌های آرمش‌بخشی مانند مدیتیشن و یوگا را مدّ نظر قرار دهید.
دارو
داروهای ورم معده
آنتی بیوتیک‌ها: که برای از بین بردن هلیکوباکترپیلوری تجویز می شود. پزشک برای از بین بردن هلیکوباکترپیلوری موجود در دستگاه گوارش ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها، مانند کلاریترومایسین (بیاکسین) و آموکسی سیلین یا مترونیدازول (فلاژیل)، را تجویز می‌کند.
برای کسب بهترین نتیجه باید دوره درمان، معمولاً ۱۰ تا ۱۴ روزه، را کامل نمود.
داروهای متوقف کننده تولید اسید: این داروها تسریع کننده التیام با توقف عملکرد بخش‌هایی از سلول‌های تولیدکننده اسید، میزان اسید را کاهش می‌دهند. داروهای تجویزی و غیرتجویزی بدون نسخه‌ای مانند امپرازول (پریلوسک)، لانسوپرازول (پریواسید)، رابپرازول (آسیفکس) و پنتوپرازول (پروتونیکس) را شامل می‌شوند.
مصرف طولانی مدت بازدارنده‌های پمپ پروتون، به ویژه در مقادیر بالا، احتمال شکستگی مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش می‌دهد، بنابراین بهتر است با پزشک در مورد تأثیر کلسیم بر کاهش خطر شکستگی صحبت کنید.
داروهای کاهش دهنده تولید اسید (مهارکننده‌های اسید): این مهار کننده ها موسوم به مهارکننده‌های هیستامین، با کاهش میزان اسید آزاد شده داخل دستگاه گوارش، درد ورم معده را کاهش می‌دهند و به التیام معده کمک می‌کنند.
رانیتیدین (زانتاک)، فاموتیدین، سایمتیدین (تاگامت) و نیزاتیدین از جمله داروهای تجویزی یا آزاد و بدون نسخه‌ای هستند که در دسته مهارکننده‌های اسید جای می‌گیرند که به کاهش ورم معده کمک می کنند.
ضد اسیدها (آنتی اسیدهای) یا خنثی کننده اسید معده: گاهی پزشک ضد اسیدهایی را تجویز می‌کند که با خنثی کردن اسید موجود در معده، درد را به سرعت تسکین می‌دهند.
یبوست یا اسهال، بسته به مواد اصلی تشکیل دهنده این داروها، از اثرهای جانبی آنها به شمار می‌رود.
تغذیه و رژیم غذایی مناسب
از جمله پرهیز غذایی و رژیم غذایی مناسب ورم معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در فواصل زمانی مشخص و تنها هنگامی غذا بخورید که گرسنه هستید.
- هر سه ساعت یک‌بار یک وعده غذایی سبک میل کنید.
- آب فراوان بنوشید.
- به بیماران مبتلا به ورم معده توصیه می‌شود تا مواد مغذی و غذاهای بدون ادویه و با هضم آسان میل کنند.
- شام سبک میل کنید.
- رژیم غذایی کم‌چرب، متعادل و سرشار از میوه، سبزی و غلات شامل موز، سیب، برنج سفید و … داشته باشید.
- میزان اسیدهای چرب ترانس، موجود در موادی چون کلوچه‌های کره‌ای، کیک، دونات و انواع شیرینی‌ها، را کاهش دهید.
- از آشامیدن آب بیش از اندازه هنگام غذا خوردن یا بلافاصله پس از اتمام غذا بپرهیزید. دست کم نیم ساعت تا یک ساعت پس از صرف غذا آب بنوشید.
- مصرف میوه‌هایی مانند موز، سیب، گیلاس، زغال اخته، سبزیجاتی مانند سبزی‌های دریایی، سبزی‌های با برگ سبز تیره، سبزی با پوست، سالادهای سبزی، فلفل شیرین، کدو مسما، گوشت‌هایی مانند گوشت بدون چربی، فرآورده‌های لبنی نظیر فرآورده‌های بدون چرب یا کم‌چرب لبنی از جمله توفو، غلاتی مانند نان‌های سبوس‌دار، سبوس گندم، برنج تیره (سفید نشده)، روغن‌ها و چربی‌هایی چون روغن زیتون و روغن سبزیجات برای بیماران مبتلا به ورم معده مفید است.
عوارض و پیشگیری
عوارض گاستریت معمولاً به مرور زمان بروز می‌یابد، به ویژه اگر ورم معده مزمن و علل اصلی آن درمان نشده باشد.
زخم‌های گوارشی، خونریزی معده، کم‌خونی، سرطان معده، سرطان بافت لنفاوی لایه موکوزای معده، زخم معده، تنگی توأم با انسداد خروجی معده، از دست دادن آب بدن، مشکلات کلیوی و حتی مرگ از عوارض این بیماری به شمار می‌رود.
نکته اصلی پیشگیری ازاین مشکل در اجتناب از عوامل تحریک کننده یا ملتهب کننده مخاط معده نهفته است، که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسپرین (در صورت ضرورت مصرف آسپرین از آسپرین روکش دار استفاده کنید)
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسین
- استعمال دخانیات
- کافئین و دیگر مواد مشابه کافئین
- الکل
چنانچه پزشک دارویی تجویز کرده است که احتمال می‌دهید باعث بروز علائم ورم معده شده است، پیش از توقف مصرف دارو با پزشک مشورت کنید. همان‌طور که گفته شد داروها تأثیر قابل توجهی بر تشدید یا بهبود گاستریت دارند.
گاستریت بیماری شایعی می باشد. در صورت مشاهده علائم ورم معده بهتر از برای تشخیص و درمان به موقع آن به پزشک مراجعه کنید.
این مشکل در مراحل ابتدایی با تشخیص علت بروز گاستریت به راحتی قابل درمان است، اما در صورتی که بدون درمان رها شود احتمال بروز عوارضی که در مقاله به آن اشاره وجود دارد.
ورم معده در بارداری و در کودکان نیز می تواند بروز پیدا کند. اگر در بارداری مبتلا به این بیماری شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید و وی را در جریان وضعیت خود قرار دهید.
برای خواندن بخش اول -ورم معده و گاستریت- اینجا کلیک کنید.
