غشاء سلولهای مغز از چربی درست شده كه هم نقش حمایت كننده و هم تسریع كننده انتقالات پیامهای عصبی را بر عهده دارد. 60 درصد مغز چربی است؛ پس مصرف موادی كه حاوی این چربیها باشند، برای سلامت مغز مفید است. امگا 3 در گردش خون مغز و اكسیژن رسانی و تغذیه موثر آن نقش دارد. در صورت كمبود آن، چربیهای نامناسب در مغز جایگزین شده و منجر به اختلال و فعالیتهای ذهنی میگردند.
امگا6 هم در رشد مغزی و هوش (بهخصوص در نوزادان و كودكان) موثر است. بهترین منابع طبیعی امگا3: ماهیهای آب سرد (ساردین، سالمون، ماهی سفید، آزاد، قزل آلا) ماست، گردو، تخممرغ. بهترین منابع طبیعی امگا 6: گوشت و مواد لبنی، لازم به ذكر است چربی امگا 6 در شیر مادران به مقدار لازم برای تامین سلامت نوزاد وجود دارد.
مواد معدنی
از جمله منیزیم، روی، آهن، كلسیم و ید برای حفظ سلامتی لازماند، اما منیزیم در فعالیتهای مغزی بسیار مفید شناخته شده است. این ماده در بهبود سیستم گردش خون و خونرسانی كافی به مغز موثر است؛ به طوری كه كمبود آن موجب اختلال در عملیات شناختی و بیماری آلزایمر میشود. در صورت كمبود شدید گیجی، هذیان، تشنج و حتی كُما اتفاق میافتد. كنجد، تخم كدو، اسفناج، انبه، تخم آفتابگردان حاوی منیزیم كافی هستند.
نكات مهم دیگر در تغذیه سالم
خوردن صبحانه، به ویژه حلوا ارده و گردو جهت بهبود فعالیتهای مغزی روزانه مفید است. پرخوری در درازمدت علاوه بر چاقی منجر به تصلب شرائین مغزی و كاهش قدرت ذهنی میشود. استفاده زیاد از قند و شكر، جذب پروتئین و مواد غذایی را متوقف و عملكرد مغز را مختل میكند.
هر چند كافئین و شكلات تلخ یا شیری برای تقویت حافظه موثر شناخته شدهاند، اما در مصرف آنها نباید زیادهروی كرد. نوشیدن آب به مقدار هشت لیوان در روز برای فعل و انفعالات بدن ضروری است.
مغز هم مثل سایر اعضای بدن برای بهترین عملكرد خود نیاز به مواد غذایی دارد.
كربوهیدرات موجود در سیبزمینی برای تقویت حافظه موثر است.
اگر میزان چربی امگا 3 هماهنگ نباشد، حتی میتواند ایجاد عوارض خطرناك كند؛ بنابراین باید از مصرف خودسرانه مكمل این مواد جدا خودداری شود.
بهتر است از روغنهای گیاهی طبیعی و تصفیه شده (روغن زیتون، كانولا، آفتابگردان) استفاده شود.
از غذاهایی كه با روغن گیاهی سرخ شدهاند، محصولات روغنهای گیاهی هیدروژنه و غذاهای آماده و سرخ شده اجتناب شود.
ویتامین B1 (تیامین): این ویتامین در انتقال پیامهای عصبی مغز موثر است.
ویتامین B3 (نیاسین): وجود این ویتامین در سلولهای عصبی مغز، موجب تقویت اعمال ذهنی میشود.
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیك): نقش این ویتامین در چگونگی حافظه و یادگیری است.
ویتامین B12 (كوبالامین): مهمترین نوع ویتامین B كه در ساخت سلولهای عصبی، انتقال پیامهای مغزی و فعالیتهای ذهنی بسیار موثر است. بیش از یك سوم تحلیل اعمال مغز و آشفتگی ذهنی افراد سالخورده ناشی از كمبود آن میباشد. این ویتامین گاه به مقدار كافی وارد بدن میشود، اما به اندازه لازم جذب نمیگردد.
ویتامین B6 (پایریدوكسین): این ویتامین در تولید انتقال دهندههای پیامهای مغزی و در نتیجه برای حافظه و اعمال ذهنی ضروری است.
ویتامین E: این ویتامین غشاء چربی سلولها را تامین و مولكولهای مضر را خنثی و بهعنوان فعالترین ضد اكسایش شناخته میشود و نه فقط در پیشگیری، بلكه در كاهش روند پیشرفت آلزایمر موثر است.
ویتامین A: در فعالیتهای ذهنی و یادگیری نقش دارد و جزو ضد اكسایشهای موثر در مغز است.
ویتامین C: هم به عنوان ضد اكسایش و هم در تولید انتقال دهندههای پیامهای عصبی موثر است. پژوهشگران معتقدند این ماده مغذی نشانگر وضعیت ذهنی همه گروههای سنی است و در ضریب هوشی افراد هم اثر دارد.
وجود آلومینیوم در بدن راه انتقال منیزیم به مغز را مسدود میكند. در این زمینه توصیه میشود از مصرف ظروف آلومینیومی برای تهیه و نگهداری غذا خودداری كنید.
برای خواندن بخش اول- سپر غذایی در برابر آلزایمر- اینجا کلیک کنید.