ملیکا مؤمنی راد
«چینش فیلم‌ها برای اکران نوروز اصلاً مناسب نبود و متأسفانه عدالتی هم وجود نداشت.
فیلم «تگزاس» باید در عید اکران می‌شد و اگر این اتفاق می‌افتاد شک نکنید یک رکورد را جابهجا می‌کردیم.»
فیلم سینمایی «تگزاس» به کارگردانی مسعود اطیابی، قرار بود در نوبت اکران عید نوروز به نمایش دربیاید اما از این گردونه جا ماند و حالا با وقفه‌ای چند هفته‌ای به روی پرده رفته است.
ترکیب حمید فرخ نژاد حمید فرخ نژاد، پژمان جمشیدی و سام درخشانی بعد از فیلم «خوب، بد، جلف» برای دومین بار در این فیلم تکرار شده و همین مسئله می‌تواند تگزاس را برای مخاطب عام سینما یک پله بالا‌تر از فیلم‌های کمدی روی پرده قرار دهد. با مسعود اطیابی کارگردان فیلم به گفت‌و‌گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
پیشانی کار شما بازیگرانی هستند که پیش‌ازاین در فیلم‌هایی چون «خوب، بد، جلف» و... دیده‌شده بودند، در تمام دنیا وقتی زوج هنری و یا ترکیبی از بازیگران با اقبال روبه‌رو می‌شوند به جهت پول‌ساز بودن و یا جذب مخاطب به روال تکرار می‌ا‌فتند اما معمولاً با کارکردی متفاوت از آثار قبل، با توجه به این‌که حمید فرخ نژاد، پژمان جمشیدی و سام درخشانی پیش‌ازاین در فیلمی تکرار شده بودند در «تگزاس» همان فضا و همان نوع بازی را از آنان مطالبه کردید؟
و این‌که چرا به سراغ ترکیب جدیدتری نرفتید؟
بعد از رسیدن به متن نهایی و توافقات با فیلمنامه‌‌نویس در خصوص قصه فیلم، مهم‌ترین کار، انتخاب بازیگران است.
در ابتدا به ترکیب بازیگران دیگری برای فیلم «تگزاس» فکر می‌کردیم اما بعد از مدتی به این نتیجه رسیدیم که حمید فرخ نژاد، پژمان جمشیدی و سام درخشانی ترکیبی خوبی است.
از آنجایی‌که فیلم سینمایی «خوب، بد، جلف» خاطره خوشی را در ذهن تماشاگر رقم‌زده بود و این ترکیب برای مردم جاافتاده بود ما نیز به سراغ همین بازیگران رفتیم.
کمدی «تگزاس» از نوع کمدی موقعیت است و نمایش کمدی موقعیت باشخصیت‌های شناخته‌شده برای مردم به‌مراتب جذاب‌تر است.
پس از ترکیبی که امتحان خودش را پس داده بود استفاده کردید تا میزان ریسکتان در انتخاب بازیگر به حداقل برسد...
در انتخاب این سه بازیگر با خیلی‌‌ها مشورت کردیم و عده بسیاری با این ترکیب مخالف بودند و توصیه می‌کردند این کار را نکنیم حتی تصورشان این بود که کار شکست خواهد خورد، اما من و تهیه‌کننده فیلم نسبت به این انتخاب خوش‌بین بودیم و دوستان مخالفمان هم بعد از گذشت مدتی، با دیدن سکانس‌‌ها و یا تصاویری از فیلم، نظرشان تغییر پیدا کرد و متوجه شدند این ترکیب در زمان اکران قطعاً به نفع فیلم خواهد بود.
در زمان پیش‌تولید گزینه‌‌های وسوسه‌برانگیز دیگری هم داشتیم اما خودم معتقد بودم که ترکیب این سه بازیگر بهترین گزینه است.
به نظر می‌رسد «تگزاس» از آن دسته فیلم‌هایی باشد که با اقبال عموم همراه می‌شود، به نظر خودتان این گروه سه‌نفره چقدر در میزان اقبال عمومی و گیشه خوب فیلم «تگزاس» تأثیر دارد؟
از همان ابتدا به نظر می‌رسید این ترکیب خیلی به فیلم ما کمک می‌کند و فیلم ما نیز به این ترکیب کمک خواهد کرد.
در واقع شاید مخاطب با تماشای فیلم «تگزاس» بیش از پیش بخواهد این سه بازیگر در کنار هم قرار گیرند و تمایل داشته باشد حضور این ترکیب در فیلم‌های سینمایی ادامه‌دار باشد، کما این‌که خود من موقعیت‌‌های جذابی را در ذهن دارم.
به‌هرحال هر فیلمسازی دوست دارد از بازیگران خوبی در فیلمش استفاده کند البته منظورم از بازیگران خوب، لزوماً سوپراستارها نیستند بلکه بازیگرانی هستند که به بهترین نحوه ممکن از پس اجرای نقش بربیایند.
فیلم «تگزاس» در برزیل فیلم‌برداری شده است، در این مسیر با تنگناهای خاصی مواجه نبودید؟
فیلم «تگزاس» از جهت پروداکشن و تولید، جزو کارهای سخت و پرزحمت قرار می‌گیرد.
به لحاظ جلوگیری از صرف هزینه‌‌های مالی بسیار باید سرعت عمل بالایی را از خود نشان می‌دادیم.
ما ۳۷ روز در برزیل فیلم‌برداری داشتیم اما به سبب دیر پیوستن پژمان جمشیدی به گروه و عمل آپاندیس آقای فرخ نژاد، فیلم‌برداری‌مان چیزی حدود ۳۰ جلسه طول کشید.
فارغ از مسئله سرعت عمل، به نظر می‌رسد ساخت یک فیلم در خارج از کشور مناسبات متفاوت و هزینه‌‌های گزافی را مطالبه می‌کند؟
اگر می‌خواستم این فیلم را در ایران بسازم باید ده برابر بیشتر انرژی و سه‌بر ابر بیشتر از هزینه صرف ساخت آن می‌کردم. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که معماری، طبیعت و... از بین رفته است.
ما اگر می‌خواستیم یک جاده ساحلی در شمال ایران پیدا کنیم قطعاً دچار مشکل می‌شدیم چراکه تمام چشم‌اندازهای طبیعی ما تبدیل به بافت شهری و ساختمانی شده است.
ما اگر بخواهیم در ایران فیلم بسازیم و به سراغ یک روستا برویم، بازهم دچار مشکل هستیم حتی اگر بخواهیم یک سکانس تعقیب و گریز در خیابان‌‌های تهران ضبط کنیم با چندین مدعی روبه‌رو هستیم و باید به خیلی‌‌ها جواب پس بدهیم.
در چنین شرایطی فیلمسازی در کشورهایی که قانون در آن جاری است و به مردم احترام می‌گذارند و دو برابر آن برای فیلم‌ساز ارزش قائل هستند بسیار راحت‌تر است.
ما در طول فیلم‌برداری «تگزاس» در برزیل به‌هیچ‌وجه با موانع و مزاحمتی روبه‌رو نشدیم.
من در تهران زمان ضبط یکی پلان‌‌هایم با این صحنه مواجه شدم که پلیس از پشت بلندگو گفت: کارگردان، مجوز را بردار و بیاور.
اما در برزیل اصلاً با چنین چیزی مواجه نشدیم، پلیس حضور داشت اما فاصله خودش را با گروه حفظ می‌کرد و خللی در کار ما ایجاد نمی‌کرد.
به‌طور کل ما هیچ سختی برای ساخت یک فیلم در خارج از کشور نداشتیم و فقط باید چهارچوب قانون آن جغرافیا را می‌دانستیم و به آن احترام می‌گذاشتیم.
البته فارغ از این بحث ما درجایی مثل تهران برای ثبت تصاویر به لحاظ زیبایی بصری مشکل‌داریم و تقریباً هیچ‌یک از لوکیشن‌‌هایمان به‌درستی حفاظت نشده است.
این در حالی است که ما در کشوری مثل برزیل دوربین را هرکجا می‌کاشتیم تصویر زیبایی داشتیم.
در کل ما برای ساخت فیلم «تگزاس» دچار هیچ مشکلی نبودیم و ازآنجایی‌که نه برای سفر و خوش‌گذرانی بلکه برای کاررفته بودیم، تمام تلاشمان را کردیم که خروجی فیلم درخور شأن مخاطب باشد.
می‌توانم بپرسم چقدر برای ساخت این فیلم هزینه کردید؟
این بخش مربوط به تهیه‌کننده است و باید از او بپرسید.
به‌هرحال هزینه زیادی برای ساخت و تولید این فیلم شد اما خوشبختانه، به دلیل هوشمندی تهیه‌کننده و مدیریت او ارز قابل‌توجهی برای ساخت «تگزاس» از کشور خارج نشد.
ما در طول کار بیشترین اهمیت را برای سرمایه ملی خود قائل شدیم و با توجه به شرایط اقتصادی کشور جلو رفتیم.
مسعود اطیابی از آن دسته کارگردان‌‌هایی است که در ژانر‌‌های مختلف فیلم ساخته و نمی‌توانیم شمارا منحصراً فیلم‌ساز یک ژانر بدانیم.
فیلم کمدی و تجاری ساختید، درام اجتماعی هم‌ساختید. آیا مسعود اطیابی قرار است همچنان در همه ژانر‌‌ها فعال باشد؟
ژانر مهم نیست، نگاه فیلم‌ساز و جهان‌بینی اوست که اهمیت دارد. تو حتی وقتی‌که فیلم کمدی و سرگرم‌کننده می‌سازی جهان‌بینی‌ات به‌عنوان فیلم‌ساز در آن دخیل است و به مخاطب منتقل می‌شود.
ضمن این‌که خودم به ژانر کمدی بسیار علاقه دارم و احساس می‌کنم نیاز به فعالیت در این فضا وجود دارد. من در کارنامه کاری‌ام فیلم طنز «صبح روز هفتم» را هم دارم اما منظر نگاهم در آن فیلم با «تگزاس» متفاوت است.
خیلی دغدغه کار در ژانر خاصی را ندارم بیشتر می‌خواهم فیلمی بسازم که همه اعضای یک خانواده از دیدن آن لذت ببرند.
بیشتر از هر چیز برایم مهم است فیلمی که می‌خواهم بسازم قصه داشته باشد و مخاطب را دو ساعت به‌واسطه روایت یک قصه با فیلم همراه کنم.
اولویت برایم قصه بوده و هست و موقعیت‌‌ها و دیالوگ‌‌های کمیک برایم در درجه بعدی اهمیت دارد. متأسفانه بزرگ‌ترین ضعف فیلم‌های سینمایی در قصه‌گویی است.
فیلم شما قرار بود در عید نوروز اکران شود، چطور شد که از این گردونه جا ماند؟
این را باید از مسئولان سؤال کنید اما به نظر من به چینش فیلم‌ها در اکران نوروز نقد زیادی وارد است و متأسفانه عدالتی هم وجود نداشت.
فیلم «تگزاس» باید در عید اکران می‌شد و اگر این اتفاق می‌افتاد شک نکنید یک رکورد را جابهجا می‌کردیم. ما حتی در حال حاضر هم برای اکران فیلم با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم.
سه‌شنبه عصر تصمیم بر آن گرفته شد که فیلم ما چهارشنبه اکران شود و ما با کوچک‌ترین تبلیغاتی اکران خودمان را آغاز کردیم از طرفی در سه روز اول اکران، تنها در برخی سینما‌‌ها، پروانه نمایش فیلم حاضر شد و ما در عمل فرصت نمایش «تگزاس» در شهرستان‌‌ها را در روزهای نخست از دست دادیم.
حتی روز چهارشنبه فیلم ما سرگروه نداشت و پوستر و بنر «تگزاس» بر سر در خیلی از سینما‌‌های نمایش‌دهنده آن وجود نداشت.
با این اوصاف، تصورتان از میزان فروش فیلم در اکران دوم بهار چطور است؟ به نظرتان می‌تواند رکوردی جابهجا کند؟
این چند روز را به‌حساب تبلیغی برای فیلم گذاشتیم تا اگر کسی دوست داشت و خوشش آمد برود و به دیگران دیدن آن را پیشنهاد کند.
اما خوشبختانه بازخوردهای خوبی از مخاطبان گرفتم. در سینما کورش مردم به هم پیشنهاد تماشای «تگزاس» را می‌دادند اما بلیتی برای دیدن آن وجود نداشت و همه آن‌ها خریداری‌شده بود.
حتی در پایان فیلم خیلی از تماشاگران برای فیلم کف می‌زدند، کاری که بیشتر در جشنواره‌‌ها رایج است.
در خلاصه داستان فیلم شما آمده است: هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکن، حتی در تگزاس. چقدر در فیلمتان از این گفته محمدجواد ظریف استفاده ابزاری کردید؟
متأسفانه ما خودباوری خود را از دست دادیم و مدام در فیلم‌هایمان ترس را تبلیغ می‌کنیم در فیلم «تگزاس» سعی کردیم در موقعیت‌‌هایی که نمایش احساس ترس از سوی کاراکتر منطقی به نظر می‌رسید برعکس عمل کنیم و قدرتمند بودن و غیرتمندی ایرانیان را نشان دهیم.
اما ازجمله هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکن بنا بر نظر مدیران بخش تبلیغات فیلم استفاده کردیم. آن‌ها فیلم را دیدند و به این جمله رسیدند.
در فیلم به شجاعت و مردانگی کاراکتر توجه ویژه‌ای داشتیم اما مشخصاً این جمله خروجی دوستان تبلیغاتی بود.
کاری با تعریف و تصورمان از فیلم‌فارسی در سال‌‌های اخیر نداریم، اما بنا بر تعریف هوشنگ کاووسی، فیلم‌ساز فیلمی عامه‌پسند با داستانی عشقی فارغ از روابط علت و معلولی و همراه با آواز است.
تا چه اندازه قبول دارید فیلم «تگزاس» در همین راستاست؟
من در رابطه با فیلم خودم به این شکل صحبت نمی‌کنم، من تلاش می‌کنم در هر گونه‌ای که فیلم می‌سازم، کم‌فروشی نکنم.
