دكتر آزاده نجارزاده؛ متخصص تغذیه
نكته 1: جلوی هله هوله خوری كودك خود را بگیرید
همان طور كه بزرگ‌ترها نباید هله هوله بخورند، بچه‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. در افراد بزرگسال معمولاً پیشنهاد می‌شود به دلیل جلوگیری از افزایش وزن از خوردن هله هوله امتناع كنند، اما گاهی این باور اشتباه در برخی پدران و مادران وجود دارد كه از آنجا كه مصرف هله هوله‌ها با افزایش وزن در ارتباط است پس شاید مصرف این گونه مواد غذایی برای كودكان كم وزن مفید باشد. اما باید به یاد داشته باشید كه هرزه‌خوری می‌تواند جلوی اشتهای كودك را بگیرد، بنابراین از دادن خوراكی‌های هله هوله در بین وعده‌های غذایی به كودك خود خودداری كنید.
به خصوص نباید برای تشویق كردن، آرام كردن یا دلداری دادن كودكان از خوراكی‌های كم‌ارزش استفاده كنید. معده كودكان حجم كمی دارد و پر شدن آن با غذاهای كم ارزش باعث می‌شود اشتهای آنها به غذای اصلی كاسته شود و در نتیجه مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نكنند.
به عبارت ساده‌تر، می‌توان گفت شكم كودك شما ممكن است با دریافت هله هوله سیر شود، اما سلول‌های بدن كودك مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نكرده و گرسنگی سلولی وجود خواهد داشت. از آنجا كه رشد كودك روند سریعی دارد ادامه یافتن این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز سوء تغذیه كودك باشد.
نكته2: میوه و سبزی را در تغذیه كودكان خود فراموش نكنید
میوه و سبزی كلید سلامت رژیم غذایی است. مصرف میوه و سبزی به‌عنوان بخشی از الگوی غذایی سالم می‌تواند بدن را در برابر بسیاری از بیماری‌ها محافظت نماید. مصرف این دو گروه غذایی از طرفی باعث اصلاح عملكرد دستگاه گوارش می‌شود و رفع یبوست را در كودكان به دنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر ویتامین‌ها و املاح، فیبر و دیگر فاكتورهای لازم برای حفظ سلامتی را در اختیار بدن قرار می‌دهند. بیشتر افراد به خصوص كودكان میوه و سبزی كمی مصرف می‌كنند. برای بهبود سلامت از میوه و سبزی‌های متنوع استفاده كنید و در رژیم غذایی كودكان خود قرار دهید.
از آنجا كه انواع میوه‌ها و سبزی‌ها از نظر مواد مغذی متفاوت هستند، بهتر است از انواع مختلف آنها جهت تغذیه كودكان خود استفاده نمایید. سبزیجات نارنجی مانند هویج، كدو حلوایی و سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، برگ چغندر و نیز میوه‌های نارنجی مثل انبه، طالبی، زردآلو و همچنین گوجه‌فرنگی حاوی كاروتنوئیدها می‌باشند كه در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شوند. سبزیجات پخته نسبت به انواع خام در بدن بیشتر به ویتامین A تبدیل می‌شوند. منابع ویتامین C نیز شامل مركبات، آب مركبات، كیوی، توت فرنگی، كلم بروكلی، فلفل، گوجه‌فرنگی، كلم، سیب‌زمینی، كاهو و اسفناج می‌باشند.
سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج و كاهو و نیز حبوبات و پرتقال نیز منابع غنی فولات به شمار می‌روند. سیب‌زمینی، اسفناج، كدو، موز، پرتقال، برگه زردآلو و حبوبات از منابع پتاسیم هستند. برای اینكه كودك خود را تشویق به مصرف میوه و سبزی نمایید، سعی كنید میوه‌ها و سبزی‌ها را در معرض دید قرار دهید.
با این كار كودك شما به خوردن این مواد غذایی مفید ترغیب می‌شود. میوه‌ها و سبزی‌ها را روی پیشخوان آشپزخانه و یا در قسمت جلوی یخچال قرار دهید. سعی كنید از قدرت خلاقیت خود كمك بگیرید و در تهیه غذاهای مختلف و جدید از سبزیجات متنوع استفاده كنید. با استفاده از چاقوها و قالب‌های مخصوص شیرینی‌پزی، سبزیجات و میوه‌ها را به شكل‌های متنوع و جذاب درآورید. در فروشگاه از كودك بخواهید در انتخاب میوه‌ها، سبزیجات و دیگر غذاهای سالم به شما كمك كند. سبزیجات را با سس مورد علاقه كودكا‌نتان به آنها بدهید.
ضمناً می‌توانید از كودك خود بخواهید در شستن میوه و سبزی و یا آماده كردن آنها به شما كمك كند. شما می‌توانید با دادن رنگ و شكل‌های جذاب و متنوع به غذا كودك خود را متمایل به خوردن آن نمایید. به عنوان دسر از میوه تازه استفاده كنید و سبزیجات و میوه‌ها را با مواد دیگر به صورت سالاد، سوپ و یا سس در آورید.
نكته 3: با كودكان خود ورزش كنید
تحرك و ورزش برخی افراد در طول ایام نوروز كاهش می‌یابد. كودكان طبیعتاً دارای تحرك بالایی هستند و به ندرت یك جا می‌نشینند، اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند كه كودكان سراسر جهان در مناطق شهری در حال غیر فعال شدن هستند. امروزه بازی‌های كامپیوتری و تلویزیون جای تفریحات فعال آنها را گرفته است.
بسیاری از نوجوانان و كودكان از تحرك بدنی ناكافی رنج می‌برند. فعالیت بدنی ناكافی در كودكان می‌تواند عواقب طولانی مدتی بر روی سلامت آنها به جای بگذارد. فعالیت بدنی منظم باعث فواید جسمی، روحی و اجتماعی بسیار بر روی كودكان می‌شود. فعال بودن باعث كمك به كودكان و نوجوانان در داشتن استخوان‌ها، عضلات و مفاصل سالم می‌شود، وزن بدن و فعالیت قلب و ریه‌ها را تنظیم می‌نماید. ضمناً به كودكان این فرصت را می‌دهد كه خودباوری و اتكا به نفس داشته باشند.
كودكانی كه فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند، نتایج تحصیلی بهتری دارند و مهارت‌های اجتماعی در آنان تقویت شده، تعامل اجتماعی مثبتی در زندگی خود خواهند داشت. ضمناً احتمال اینكه در آینده به مصرف سیگار و دخانیات روی بیاورند، كمتر خواهد شد.
برای افزایش فعالیت فیزیكی در كودكان در طول تعطیلات نوروز می‌توانید ابتكار عمل به خرج دهید. سعی كنید اوقات خود را با فرزندانتان بگذرانید و برای این اوقات برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشید. به جای اینكه مدت زمان زیادی را جلوی تلویزیون بنشینید با هم به پارك بروید. فعالیت در كنار یكدیگر باعث تقویت روابط افراد خانواده با هم می‌شود.
اگر حیاط دارید، فوتبال بازی كردن در حیاط را از یاد نبرید. كودكان بازی كردن با پدر و مادر خود را دوست دارند. با آنها توپ بازی كنید و به بازی‌های پر جنب‌وجوش دیگر كه مربوط به زمان كودكی خودتان بود بپردازید. یادآوری خاطرات بازی‌های كودكانه خودتان هم برای شما و هم برای فرزندتان دلپذیر خواهد بود.
برای فرزندان خود فعالیت‌های مختلفی را در نظر بگیرید. در حین آن جنبه آموزشی فعالیت بدنی را از یاد نبرید تا كودكان شما بتوانند مهارت‌های لازم را بیاموزند. از زمان تفریحاتی مثل بازی‌های كامپیوتری و غیره كه فعالیت بدنی در آنها ناچیز است بكاهید. با اعضای خانواده به پارك بروید. در اطراف شهر دوچرخه‌سواری كنید.
در سفرهای كوتاه سعی كنید بیشتر پیاده‌روی نمایید. كودكان باید روزی حداقل 20 دقیقه به فعالیت بدنی بپردازند و كمتر از دو ساعت را در جلوی تلویزیون سپری كنند. یكی دیگر از مواردی كه باعث كاهش تحرك در كودكان و نوجوانان می‌شود، صحبت كردن با تلفن است، از این‌رو والدین باید كنترل ویژه‌ای بر روی این عادت نامناسب كودكان و به ویژه نوجوانان داشته باشند...
برای خواندن بخش دوم -بخور نخورهای كودكانه در نوروز- اینجا کلیک کنید.
