راهكارهای عملی دیگری برای برخورد با یك كودك بیادب:
سریع و قاطع عمل كنید
وقتی او فحش میدهد یا با گستاخی در روی شما میایستد، واضح، جدی، بدون خشم و با قاطعیت به او بگویید: «در خانواده ما همه باادب هستند، ما دوست نداریم كسی در این خانه این جوری حرف بزند.» در این كار هم افراط نكنید و مهمتر از همه یادتان باشد كه «رفتار» و «گفتار» بیادبانه را محكوم كنید، نه شخصیت كودك را. او را با كلماتی مانند بیادب، بیتربیت، پررو و گستاخ بمباران نكنید.
این كار فقط شخصیت او را خرد خواهد كرد و چه بسا رفتار بد او را تشدید كند. گاهی هم میتوانید قضیه را با شوخی حل كنید؛ مثلا وقتی او به شما میگوید: «به تو چه!» خود را به نشنیدن بزنید و با شوخی بگویید: «منظورت كه این نبود...هان؟» گاهی او متوجه میشود و میگوید البته كه شوخی كرده و منظوری نداشته است!
از احساس خودتان با او حرف بزنید
برخی از كودكان وقتی عصبانی، بیحوصله، دلخور یا ناامید هستند، با داد زدن و فحش دادن خود را تخلیه میكنند. به او یاد دهید كه چطور درباره احساسات منفیاش حرف بزند و چطور آنها را تخلیه كند. همچنین او را مطمئن كنید كه اگر مشكلی داشته باشد، و بخواهد خودش را تخلیه كند، شما همیشه گوش شنوایی برای او هستید.
اگر با منطق و مهربانی و ملایمت به او بگویید كه وقتی سرتان داد كشید چقدر ناراحت شدید و رنجیدید، رفتار ناهنجارش تعدیل خواهد شد. كودكان روح حساسی دارند و معمولاً از ناراحت كردن دیگران غمگین میشوند. حتی یك كودك سهساله هم این را درك میكند.
امتیازات را لغو كنید
یك واكنش منطقی شما در مقابل بیادبی كودكتان این است كه امتیازی را از او بگیرید. مثلا اگر وسط بازی با دوستش با كوچكترین اشتباه او فریاد میكشد: «تو خیلی بیشعور و كلهپوكی» او را از ادامه بازی محروم كنید و به خانه ببرید. كارهای دیگری هم میتوانید بكنید؛ مثلا به او اجازه ندهید كارتون محبوبش را ببیند یا كیك شكلاتی خوشمزهای را كه خریدهاید بخورد. البته در ابتدا به او حق انتخاب دهید: «میتوانی عذرخواهی كنی و كاری كه گفتم انجام بدهی یا امروز عصر به جای رفتن به جشن تولد دوستت در خانه خواهی ماند...»
از یك نكته غافل نشوید...
یادتان باشد كه پذیرش عذرخواهی باید همراه با اصلاح رفتار باشد؛ یعنی اگر قرار باشد او فقط عذرخواهی كند و امتیاز قبلی را صاحب شود، هیچ فایدهای نخواهد داشت. مثلا او یاد میگیرد كه اگر دفعه بعد كاری از او خواستید و او گستاخانه جواب داد، كافی است یك عذرخواهی كند تا همه چیز درست شود. درست این است كه او هم معذرت بخواهد و هم كاری را كه باید انجام میداده انجام دهد.
واضح و روشن صحبت كنید
اگر میخواهید به او درباره رفتار زشتش هشدار بدهید، مبهم و سربسته حرف نزنید. مثلا جملاتی مانند: «اگر یك بار دیگر این كلمه را تكرار كنی پشیمان میشوی» یا «مودب باش، وگرنه میدانم با تو چه كار كنم» ... اصلا تاثیرگذار نیستند و برعكس چون توخالی هستند و اكثر اوقات اجرا نمیشوند، كودك بیادب شما جسورتر خواهد شد.
جر و بحث بیفایده است
اگر در مقابل حرف بیادبانه كودكتان و داد و فریادها و فحش دادنهایش شما هم داد بزنید، متهم كنید، فحش بدهید و او را به باد سرزنش بگیرید، فقط اوضاع را بدتر خواهید كرد. جلوی خودتان را بگیرید و مدتی ساكت بمانید و بگذارید او از داد و فریاد كردن و فحش دادن و بیتفاوتی شما خسته شود و آرام گیرد.
اندكی بعد خودش میآید و عذرخواهی میكند و شاید اگر قدری بزرگتر و در سنین نوجوانی باشد، علت آشفتگی و رفتار نامناسبش را برایتان بگوید. گاهی اوقات در وسط چنین معركهای میتوانید با دو جمله ساده خودتان را از ادامه بگو مگو خلاص كنید: « انگار تو از جر و بحث و داد زدن خوشت میآید، ولی من این بازی را دوست ندارم و ادامه هم نمیدهم.»
در آخر اینكه...
بیادبی اعضای خانواده، چه كودك و چه فرزندان بزرگتر یا حتی والدین، یكی از مشكلاتی است كه بسیاری از خانوادهها با آن درگیرند. كلید اصلی رفع مشكل كودكان بیادب این است كه فرزندتان را بشناسید، سعی كنید خودتان را به او نزدیك كنید و یاد بگیرید كه چگونه با احساساتش برخورد كنید.
او باید به شما اعتماد كند و پیش از اینكه تلخیها و تاثیرات منفی اتفاقات ناخوشایند جامعه، مدرسه، كودكستان یا حتی تنش بین او و برادر و خواهرها در وجودش عقده شود و برای تلافی فحش بدهد و گستاخی كند، بتواند ساعاتی با پدر و مادرش درددل كند و از احساسات منفی خود راحت صحبت كرده، برای مشكلاتی كه روی ذهنش سنگینی میكنند، راهحلی بخواهد.
بدانید پایهگذار اصلی این رابطه زیبا و موثر كسی نیست جز شما كه پدر و مادر او هستید و باید با همراهی و همدلی با او این ارتباط را حفظ كنید.
برای خواندن بخش اول- چرا كودكم بیادب است- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- چرا كودكم بیادب است- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- چرا كودكم بیادب است- اینجا کلیک کنید.