تحریریه دنیای زنان
بیش از 90درصد نوزادان ترم در موقع تولد طبیعی هستند و می‌توان نوزاد را پس از خشك كردن كامل، اگر رنگ او خوب است و فعال و طبیعی به نظر می‌رسد، ظرف یك تا پنج دقیقه پس از تولد به صورت عریان روی شكم و بین پستان‌های مادر قرار داد و یا در كنار مادرش گذاشت.
این امر انتقال زندگی داخل رحم به خارج از رحم را برای نوزادان خیلی آسان‌تر می‌كند. نوزاد بو و صدای مادر را می‌شناسد و از بدن مادر مناسب‌ترین مقدار گرما را جهت حفظ درجه حرارت بدن خود دریافت می‌نماید. نوزاد بلافاصله پس از تولد، هوشیاراست اما پس از مدت نسبتاً كوتاهی هوشیاری او دچار افت می‌شود.
در صورتی كه زایمان مادر بدون عارضه و بی‌درد باشد این مرحله اختلال هوشیاری ممکن است حدود 24 تا 48 ساعت طول بکشد ولی اگر مادر در طی زایمان دارو دریافت كرده باشد این دوران تا 3 و حتی 4 روز طول می‌كشد. طبیعی است كه باید تزریق ویتامین K ، مصرف پماد چشمی، اندازه‌گیری قد، وزن و دور سر نوزاد سالمی كه از مادر سالم متولد شده است برای حداقل یك ساعت و استحمام او برای چند ساعت به تعویق افتد. مسلماً تماس‌های زودهنگام مادر و فرزند باید مقدمه‌ای برای ادامه هم اتاقی مادر و نوزاد در تمام طول اقامت آنان در بیمارستان باشد.
به عبارت دیگر مادر و نوزاد در تمام مدتی كه در بیمارستان هستند نباید از هم جدا شوند. مجموعه این اقدامات علاوه بر سایر محاسن، می‌تواند نقش بی‌نظیری در موفقیت امر تغذیه با شیر مادر داشته باشد. در حال حاضر در بسیاری از كشورها اغلب بلافاصله پس از تولد، نوزاد را نزدیك و یا روی پستان مادر قرار می‌دهند.
بعضی از نوزادان شروع به مكیدن می‌كنند ولی اكثر آنان فقط به نوك پستان لیس می‌زنند و یا به مادر خیره می‌شوند به نظر می‌رسد اغلب نوزادان بیشتر علاقه‌مند نگاه كردن به چهره مادر و به خصوص چشمان او هستند. اگر نوزادان به حال خود بر روی سینه مادر رها شوند، اكثراً 30 تا 40 دقیقه پس از تولد با جستجو و یافتن پستان، مكیدن پستان را شروع می‌كنند.
از هیجان‌انگیزترین مشاهدات عصر حاضر كشف توان نوزاد در یافتن پستان مادر و تصمیم‌گیری برای زمان شروع اولین تغذیه است. برای انجام این مطالعه باید از شستن دست‌های نوزاد و پستان مادر اجتناب نمود تا بوی مایع آمنیوتیك از دست نوزاد زدوده نشود. ظاهراً به دلیل وجود ماده چربی خاصی كه هم در ترشحات غدد اطراف نوك پستان و هم در مایع آمنیوتیك وجود دارد، نوزاد با ارتباط دادن بین مزه و بوی دست خود و نوك پستان مادر برای یافتن نوك پستان به آن سو حركت كرده و آن را می‌یابد.
احتمالاً علت علاقه زیاد نوزاد به مكیدن زود هنگام دست‌هایش پس از تولد، وجود مایع آمنیوتیك است. چه او عادت داشته كه در داخل رحم آن را بمكد، كما این كه اگر دست‌های او شسته شده است، مكیدن دست‌ها كمتر اتفاق می‌افتد.
وقتی نوزاد پس از تولد روی شكم مادر قرار می‌گیرد در ابتدا استراحتی توام با هوشیاری و آرامش دارد.
در این زمان به ندرت گریه می‌كند و به نظر می‌رسد از تماشای چهره مادر خود لذت می‌برد. به طور معمول پس از حدود 30 تا 40 دقیقه از زمان تولد و گاهی خیلی زودتر و بعضی اوقات دیرتر حركات دهان نوزاد شروع می‌شود كه گاهی توأم با مكیدن لب‌ها است.
به زودی بزاق او جاری می‌شود و سعی می‌كند خود را به پستان مادر برساند. تلاش می‌كند تا با استفاده از پاها خود را به طرف جلو بكشد و یا در حركت افقی به طرف نوك پستان برود. این حركات با استراحت‌های كوتاه قطع شده و گاهی در بین راه مسیر خود را به طرف پستان دیگر تغییر می‌دهد.
حركات نوزاد اغلب با حركات مكرر دهان و مكیدن دست‌ها و انگشتان توأم است. او در نهایت بدون كمك، خود را به پستان مادر می‌رساند و دهان خود را روی آرئول گذاشته و به درستی پستان را به دهان می‌گیرد و آن را خوب می‌مكد و این در حالی است كه از نزدیك به تماشای چهره مادر خود می‌پردازد. در صورتی كه یكی از پستان‌ها در جریان حركت نوزاد شسته شود، او مسیر خود را تغییر داده به طرف پستان دیگر حركت می‌كند و اگر هر دو شسته شوند به طرف پستانی می‌رود كه هنوز به مایع آمنیوتیك كمی آغشته باشد.
تماس پوست به پوست و پوشاندن مادر و نوزاد با پتوی نازك از نظر حفظ گرما شبیه دستگاه‌های گرم‌كننده با تكنولوژی بالا است. در یك مطالعه در مدت 90 دقیقه‌ای كه نوزاد روی سینه مادر قرار داشت به ندرت گریه كرد در حالی كه اگر نوزاد در تخت جداگانه‌ای قرار گیرد، اغلب گریه می‌كند.
تحقیقات به عمل آمده در دنیا نشان داده است که آموزش مادران در دوران بارداری و همین طور جلب حمایت همسرانشان در این زمینه تا چه اندازه در سلامت و رشد و بقای شیرخواران و شروع به موقع و استمرار شیردهی موثر است لذا با توجه به اهمیت و مزایای تغذیه شیرخواران با شیرمادر به خصوص تماس پوست با پوست مادر و نوزاد و تغذیه نوزاد با شیرمادر طی ساعت اول تولد، انجمن ترویج تغذیه با شیرمادر وظیفه خود می‌داند که مادران و پدران عزیز را قبل از تولد فرزندشان با این مقوله آشنا نموده و در انتخاب بهترین و مناسب‌ترین تغذیه شیرخواران که زمینه ساز سلامتی آنان در سنین کودکی و بزرگسالی می‌باشد، همواره یاری نماید.
لذا به بانوان باردار و همسرانشان توصیه می‌شود در راستای دستیابی به سلامت شیرخواران و برقراری و ادامه یک دوره شیردهی موفق در این کلاس های آموزشی شرکت نمایند.
